ΠΡΟΩΡΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΟ ΚΟΣΟΒΟ: Αυτοδύναμοι «πονοκέφαλοι» η διαφθορά και η Σερβία
Η επόμενη δύσκολη ημέρα για την περιοχή έπειτα από τη νίκη –αλλά χωρίς αυτοδυναμία– του κόμματος «ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΗ» του Άλμπιν Κούρτι
Ημέρα εκλογών –πρόωρων– ήταν η προηγούμενη Κυριακή για το Κόσοβο και μπορεί οι κάλπες να έβγαλαν νικητή, αλλά δεν έβγαλαν και πολιτική σταθερότητα. Κι αυτό διότι ο Άλμπιν Κούρτι κατάφερε να οδηγήσει το κόμμα του Vetëvendosje («Αυτοδιάθεση/Αυτοπροσδιορισμός») στον θρίαμβο του +48%, αλλά το ηγεμονικό ποσοστό δεν στάθηκε ικανό να του εξασφαλίσει την πολυπόθητη αυτοδυναμία.
Του Ν.ΤΕ.
Έτσι όπως εξελίχθηκαν τα… γεννητούρια της κοσοβάρικης κάλπης για να έλθει στα χέρια του Κούρτι η μπαγκέτα της διακυβέρνησης της χώρας, θα πρέπει ή να συμμαχήσει με κάποιο άλλο κόμμα ή να εξασφαλίσει την υποστήριξη μειονοτικών βουλευτών. Τα «όχι», πάντως, υπερτερούν για την ώρα, αφού η Δημοκρατική Ένωση Κοσόβου (LDK) του Αβντουλάχ Χότι απέκλεισε το ενδεχόμενο συνεργασίας με τον νικητή Κούρτι για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού, ενώ το ενδεχόμενο συγκυβέρνησης απορρίφθηκε και από το Δημοκρατικό Κόμμα Κοσόβου (PDK).
Πρέπει να υπογραμμιστεί ότι οι εκλογές στο Κόσοβο έλαβαν χώρα σε μία περίοδο γενικότερης αναστάτωσης για το μερικώς αναγνωρισμένο και πολυτάραχο κράτος των Βαλκανίων. Κι αυτή η αναστάτωση δεν προκαλείται μόνο από την επέλαση της πανδημίας και την οικονομική κρίση – αυθύπαρκτη αλλά και παρεπόμενη της υγειονομικής κρίσης. Έχει ακόμη δύο «πυροκροτητές»: Αφενός, τις σχέσεις με τη Σερβία και την αργοκίνητη διαδικασία των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην Πρίστινα και το Βελιγράδι. Αφετέρου, την πάταξη του οργανωμένου εγκλήματος και την καταπολέμηση της διαφθοράς στη χώρα.
ΟΙ ΣΕΡΒΟΙ ΘΕΩΡΟΥΝ ΤΟ ΚΟΣΟΒΟ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΟΛΥΤΙΜΟΤΕΡΑ ΠΕΤΡΑΔΙΑ ΣΤΟ ΣΤΕΜΜΑ ΤΟΥ ΣΕΡΒΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΑΡΝΟΥΜΕΝΟΙ ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΤΟΥ
Το στοίχημα της καταπολέμησης της διαφθοράς
Ξεκινώντας από το δεύτερο, ίσως είναι μεγαλύτερο στοίχημα για το «Κίνημα/ Αυτοδιάθεση» του Άλμπιν Κούρτι, καθώς σε υπερθετικό βαθμό η προεκλογική εκστρατεία του κόμματός του είχε για προμετωπίδα τον πόλεμο κατά της διαφθοράς. Ο Κούρτι έχει επαναλαμβανόμενα κατηγορήσει τις παραδοσιακές ελίτ της χώρας του ότι ανάλωσαν τα πρώτα χρόνια ανεξαρτησίας του Κοσόβου κάνοντας… πρωταθλητισμό κακοδιαχείρισης. «Αυτό το δημοψήφισμα για δικαιοσύνη, απασχόληση και κατά της διαφθοράς κερδήθηκε. Είναι κάτι που δεν έχουμε ξαναβιώσει μετά τον πόλεμο στο Κόσοβο», είπε χαρακτηριστικά ο Κούρτι, απευθυνόμενος στους οπαδούς του που, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων το απόγευμα της 14ης Φεβρουαρίου, αγνόησαν το σιβηρικό ψύχος που επικρατούσε στην περιοχή και βγήκαν να πανηγυρίσουν τη νίκη του κόμματός τους στους δρόμους της Πρίστινα.
Θυμίζεται ότι η τελευταία μεγάλη υπόθεση διαφθοράς που ήρθε στο φως της δημοσιότητας στο Κόσοβο αφορά τον σχηματισμό δικογραφίας τον περασμένο Απρίλιο σε βάρος 19 πρώην αξιωματούχων, καθώς εκμεταλλευόμενοι τη θέση τους φέρεται να προξένησαν στο κράτος ζημία που υπολογίζεται κατ’ ελάχιστον στα 13,7 εκατομμύρια ευρώ. Ειδικότερα, τέσσερις πρώην υπουργοί του Κοσόβου και ακόμη 15 αξιωματούχοι κατηγορούνται για κατάχρηση εξουσίας και διαφθορά, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία της δικογραφίας φέρονται να προχώρησαν –κατά παράβαση και καθ’ υπέρβαση των συνταγματικών εξουσιών τους– στην ιδιωτικοποίηση τεσσάρων υδροηλεκτρικών σταθμών της χώρας. Αν επέλθει καταδίκη, οι 19 κατηγορούμενοι αντιμετωπίζουν ποινές φυλάκισης έως και πέντε χρόνων.
Και για να μη φλυαρούμε ως προς την έκταση της διαφθοράς στο Κόσοβο, αξίζει μόνο να υπογραμμιστεί ότι ακόμη και η προκήρυξη των πρόωρων εκλογών της 14ης Φεβρουαρίου εξαιτίας της γενικευμένης ανομίας προκηρύχθηκαν, δεδομένου ότι το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε άκυρη και «έριξε» την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αβντουλάχ Χότι, επειδή είχε λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από βουλευτή καταδικασμένο για ποινικά εγκλήματα.
Η εθνική πληγή
Το επόμενο μεγάλο διακύβευμα για την επόμενη κυβέρνηση του Κοσόβου είναι οι σχέσεις με τη Σερβία, η εξέλιξη των οποίων δεν ενδιαφέρει μόνο τους ίδιους τους Κοσοβάρους αλλά και τη Δύση γενικότερα. Δεν είναι τυχαίο ότι από το 2010 η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επωμιστεί έναν διαμεσολαβητικό ρόλο ανάμεσα στην Πρίστινα και το Βελιγράδι, με προεξάρχουσες τη γαλλική και τη γερμανική διπλωματία, που όμως εκ του αποτελέσματος δεν κρίνεται επιτυχημένη. Αντίστοιχο ενδιαφέρον για την περιοχή υπάρχει και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπου ακόμη και στα… στερνά της διακυβέρνησης Τραμπ οι ΗΠΑ άσκησαν ισχυρές πιέσεις προκειμένου το Κόσοβο και η Σερβία να ξανακάτσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έπειτα από 20μηνη διακοπή των συνομιλιών που στόχευαν στην εξομάλυνση των σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες.
Το καλό είναι ότι Σέρβοι και Κοσοβάροι έχουν μία βασική διαφορά να διευθετήσουν. Το κακό είναι ότι αυτή η διαφορά είναι τόσο… βασική που την καθιστά a priori δυσεπίλυτη, καθώς αφορά το άγιο δισκοπότηρο και των δύο συνομιλητών: την αναγνώριση του Κοσόβου ως ανεξάρτητης κρατικής οντότητας. Με περισσότερες από 100 χώρες να έχουν αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσόβου σύμφωνα με τις αρχές του διεθνούς δικαίου, το κόμμα του νικητή των εκλογών Άλμπιν Κούρτι δεν δέχεται τίποτα λιγότερο από το να πει «ναι» και η σερβική κυβέρνηση του Αλεξάνταρ Βούτσιτς.
Σημειώνεται ότι οι Κοσοβάροι αντιδρούν στην πρόταση ανταλλαγής εδαφών μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας, ενώ οι Σέρβοι θεωρούν το Κόσοβο ένα από τα πολυτιμότερα πετράδια στο στέμμα του σερβικής ιστορίας, αφού στην αλλοτινή επαρχία τους υπάρχουν ιστορικά σερβικά μοναστήρια, μνημεία και εμβληματικοί τόποι μαχών.
Γίνεται, λοιπόν, εύκολα αντιληπτό ότι με ανοιχτό το ζήτημα της αναγνώρισης του Κοσόβου από τη Σερβία, δύσκολα θα προχωρήσει η διαπραγματευτική διαδικασία και ακόμη δυσκολότερα θα επιτευχθεί η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση των δύο κρατών, με ό,τι κακό προοιωνίζεται από μια τέτοια εξέλιξη για τη γαλήνη στα δυτικά Βαλκάνια.