Σε απόλυτο… beef η Τουρκία με το Ισραήλ

Εκτός από την κλασική μετάφραση της λέξης «beef» που στα ελληνικά σημαίνει μοσχάρι, στην αγγλική αργκό ο όρος περιγράφει μονολεκτικά την «εμπόλεμη» κατάσταση που υπάρχει μεταξύ δύο ανθρώπων οι οποίοι εχθρεύονται ο ένας τον άλλων και είναι έτοιμοι να τσακωθούν.

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Τον όρο οι Ευρωπαίοι τον μάθαμε από την ομότιτλη σειρά του Netflix αλλά σε επίπεδο πραγματικότητας και όχι μεταξύ ανθρώπων αλλά μεταξύ κρατών το βλέπουμε να εκτυλίσσεται μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ. Τελευταίο επεισόδιο αυτό του… διακρατικού beef είναι η απόφαση της Άγκυρας να επιβάλει εξαγωγικό εμπάργκο κατά του Ισραήλ για μία λίστα προϊόντων όπως είναι το αλουμίνιο, ο χάλυβας, διάφορα δομικά υλικά, καύσιμα κ.ά. αρχής γενομένης από τις 9 Απριλίου.

Η επίσημη τουρκική αιτιολογία όπως αυτή εκφράστηκε σε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Εμπορίου είναι ότι το εμπάργκο αποφασίστηκε εξαιτίας της συνέχισης των επιχειρήσεων του ισραηλινού στρατού στη Γάζα και της άρνησης της κυβέρνησης του Μπένιαμιν Νετανιάχου να συνεργαστεί με τον ΟΗΕ για την αδιάλειπτη παροχή της βασικής ανθρωπιστικής βοήθειας που χρίζουν οι άμαχοι κάτοικοι του παλαιστινιακού θύλακα. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας Χακάν Φιντάν, το εμπορικό εμπάρκο κατά του Ισραήλ έχει την έγκριση του πρόεδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και θα παραμείνει σε ισχύ μέχρι το Ισραήλ να κηρύξει κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και να επιτρέψει την επαρκή και αδιάλειπτη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας.

Η απάντηση του Ισραήλ υπήρξε άμεση, με τον υπουργό Εξωτερικών της χώρας Ίσραελ Κατζ να ισχυρίζεται αφενός ότι η Τουρκία παραβιάσει μονομερώς τις διακρατικές εμπορικές συμφωνίες, αφετέρου ότι με τη συγκεκριμένη επιλογή ο Ταγίπ Ερντογάν «θυσιάζει και πάλι τα οικονομικά συμφέροντα του λαού της Τουρκίας για να υποστηρίξει τη Χαμάς». Όσο για τα «αντίποινα», ο Κατζ ήταν ξεκάθαρος ότι το Ισραήλ θα απαντήσει στον τουρκικό εμπορικό αποκλεισμό με αντι-εμπάργκο στις εισαγωγές προϊόντων από την Τουρκία, δίχως να συγκεκριμενοποιεί περισσότερο το τι μέλλε γενέσθαι.

Πώς φτάσαμε στον εμπορικό πόλεμο

Δεν είναι μυστικό ότι με τη φονική εισβολή της Χαμάς στο βόρειο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου του 2023 και με την έναρξη των στρατιωτικών αντιποίνων από την πλευρά του Τελ Αβίβ, Τουρκία και Ισραήλ βρέθηκαν στις δύο αντικριστές όχθες του Ρουβίκωνα. Και δεν θα μπορούσε να συμβεί διαφορετικά από τη στιγμή που η Άγκυρα ισχυρίστηκε –και επιμένει– ότι το Ισραήλ είναι «εγκληματίας πολέμου», ότι η Χαμάς αποτελεί αντιστασιακή δύναημη «ιερών μαχητών» που υπερασπίζεται τα εδάφη της και όχι τρομοκρατική οργάνωση και ότι κύριος ένοχος για «σφαγή» στη Γάζα είναι η Δύση. Μέχρι και με τον Αδόλφο Χίτλερ παρομοίασε κάποια στιγμή ο Ερντογάν τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, με τον τελευταίο να ανταποδίδει τα… κομπλιμέντα ότι ο Τούρκος πρόεδρος που «διαπράττει γενοκτονία κατά των Κούρδων και φυλακίζει δημοσιογράφους είναι ο τελευταίος που μπορεί να κάνει ηθικό κήρυγμα σε άλλους».

Το πλέον πρόσφατο beef μεταξύ Ερντογάν και Νετανιάχου «παίχτηκε» κατά τη διάρκεια την προεκλογική περιόδου των τουρκικών αυτοδιοικητικών εκλογών όπου ο «σουλτάνος» ορκίστηκε να στείλει τον Ισραηλινό πρωθυπουργό στον… Αλλάχ «να τον κάνει δυστυχισμένο και να τον καταραστεί».

Η ένταση του λεκτικού πολέμου αποδίδεται από τους διεθνείς αναλυτές στην ανάγκη που είχε ο Ερντογάν και το κόμμα του μέχρι τη διεξαγωγή των εκλογών της 31ης Μαρτίου να συσπειρώσουν τους συντηρητικούς Ισλαμιστές. Όσο για την αφορμή που οδήγησε στο προ ημερών τουρκικό εμπάργκο, αυτή ήταν η άρνηση της κυβέρνησης του Ισραήλ να επιτρέψει με τις ρίψεις ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα όχι όμως από τουρκικά μεταγωγικά αεροσκάφη. Σύμφωνα με τον Τούρκο ΥΠ.ΕΞ. Χακάν Φιντάν, η Τουρκία είχε υποβάλει αίτημα να συμμετάσχει στη επιχείρησης της από αέρος –με αλεξίπτωτα– παράδοσης ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα μέσω Ιορδανίας, αλλά αυτό απορρίφθηκε από το Ισραήλ ενώ οι αρμόδιες ιορδανικές αρχές το είχαν κάνει δεκτό «με ικανοποίηση».

Και γαλλική «διάθεση» για εμπάργκο στο Ισραήλ

Η αλήθεια είναι, πάντως, ότι το Ισραήλ δεν πιέζεται για το θέμα της ανθρωπιστικής βοήθειας μόνο από την Τουρκία, αλλά διαπιστώνει αντίστοιχες διαθέσεις και από την Γαλλία. Δια χειλέων του Γάλλου υπουργού Εξωτερικών, Στεφάν Σεζουρνέ, το Παρίσι αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ακόμη και της επιβολή κυρώσεων στο Τελ Αβίβ αφού η κυβέρνηση Μακρόν θεωρεί ότι προκειμένου να ανοίξουν τα συνοριακά περάσματα και να επιτραπεί η είσοδος ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας πρέπει να υπάρξουν μοχλοί επιρροής που φτάνουν ως τις κυρώσεις. Σύμφωνα με τον Σεζουρνέ η Γαλλία ήταν μία από τις πρώτες χώρες που πρότειναν την επιβολή κυρώσεων από την Ε.Ε. σε βάρος των Ισραηλινών εποίκων που επιδίδονται σε πράξεις βίας στη Δυτική Όχθη.

Δεν κάνει πίσω ο Νετανιάχου  

Για να μην υπάρχει αμφιβολία σχετικά με το αν το Ισραήλ θα ικανοποιήσει το τουρκικό αίτημα για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ξεκαθάρισε την περασμένη Τρίτη ότι η χώρα του θα τελειώσει με την εξάλειψη των ταξιαρχιών της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένης αυτών στην πόλη Ράφα στη νότια Λωρίδα της Γάζας. «Δεν υπάρχει καμία δύναμη στον κόσμο που θα μας σταματήσει» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ισραηλινός πρωθυπουργός επιμένοντας ότι «υπάρχουν πολλές δυνάμεις που προσπαθούν να μας σταματήσουν, αλλά δεν θα το πετύχουν, αφού αυτός ο εχθρός, μετά από αυτό που έκανε, δεν θα το κάνει ποτέ ξανά».

Θυμίζεται ότι ο πόλεμος στη Γάζα έχει μπει ήδη στον έβδομο μήνα της διεξαγωγής του και τείνει να εξελιχθεί στον ιστορικά πιο πολύνεκρο που έχει «δει» η περιοχή, δεδομένου ότι σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς από τα ισραηλινά στρατιωτικά χτυπήματα τη ζωή τους έχουν χάσει περισσότεροι από 33.000 άνθρωποι, την ίδια ώρα που το Ισραήλ επιβεβαιώνει πως έχει εξοντώσει πάνω από 12.000 Ισλαμιστές μαχητές.