Σοκ και δέος…

Το «Σοκ και Δέος» που έζησε το Ιράκ το 2003 από την ομώνυμη στρατιωτική επιχείρηση των ΗΠΑ και τους σαρωτικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς της Βαγδάτης ζει κατά κάποιο τρόπο η Ελλάδα που ένα μεγάλο μέρος της κυριολεκτικά βούλιαξε από τον άγριο υδάτινο βομβαρδισμό της κακοκαιρίας Daniel. Ο μέχρι στιγμής απολογισμός μετράει 7 νεκρούς, άγνωστο αριθμό ανθρώπων των οποίων η τύχη αγνοείται, αλλά και ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές.

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Μία εθνική τραγωδία που ενδεχομένως όμοιά της να μην έχει ξαναζήσει η χώρα αφήνει πίσω της η κακοκαιρία Daniel που χτύπησε την Ελλάδα από την περασμένη Τρίτη και για 72 ώρες σκορπούσε την καταστροφή στο πέρασμά της.

Από τις απογευματινές ώρες της Πέμπτης τα φαινόμενα άρχισαν να εξασθενούν και να περιορίζονται σημαντικά, ωστόσο η κατάσταση παραμένει εξαιρετικά δύσκολη, αφού υπολογίζονται σε αρκετές δεκάδες οι άνθρωποι που είναι εγκλωβισμένοι σε διάφορες περιοχές –κυρίως της Καρδίτσας και των Τρικάλων– και στην προσπάθειά τους να σωθούν έχουν ανέβει σε ταράτσες και κεραμοσκεπές περιμένοντας τις εξ ουρανού επιχειρήσεις διάσωσης.

Δεδομένης της πρακτικής αδυναμίας να γίνουν χερσαίες επιχειρήσεις απεγκλωβισμού, στο πολεμικής φύσης έργο ρίχτηκαν 10 ελικόπτερα (εκ των οποίων τα τρία του στρατού), την ίδια ώρα που άνδρες των Ενόπλων Δυνάμεων και της Πολιτικής Προστασίας διένειμαν περισσότερες χιλιάδες μερίδες φαγητού και νερό σε αρκετούς πληγέντες οικισμούς της Θεσσαλίας και του νομού Μαγνησίας.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, από την Τρίτη της 5^ης Σεπτεμβρίου μέχρι πολύ νωρίς το πρωί της Παρασκευής είχαν πραγματοποιηθεί συνολικά 1.881 διασώσεις και απομακρύνσεις ανθρώπων που μεταφέρθηκαν σε ασφαλή σημεία. Στο ίδιο διάστημα, το Κέντρο Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος είχε λάβει 6.406 κλήσεις για απομακρύνσεις ατόμων, αντλήσεις υδάτων, κοπές δέντρων και άλλα παρόμοια συμβάντα, με τις 4.427 κλήσεις να «έρχονται» από την Περιφέρεια Θεσσαλίας (2.260 κλήσεις από τη Μαγνησία, 1.110 κλήσεις από την Καρδίτσα, 605 κλήσεις από τα Τρίκαλα, 332 κλήσεις από τη Λάρισα, 120 κλήσεις από τη Σκιάθο) και τις 850 από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας.

Ακόμη και από περιοχές της σχετικά οχυρωμένης Αττικής οι κλήσεις που δέχτηκε η Πυροσβεστική δεν ήταν λίγες. Συγκεκριμένα, από την περασμένη Τρίτη μέχρι και χθες το πρωί οι υπηρεσίες απάντησαν σε 826 κλήσεις από γειτονιές του λεκανοπεδίου, πραγματοποιώντας στη συνέχεια 44 μεταφορές ατόμων σε ασφαλή σημεία, 583 αντλήσεις υδάτων και 45 κοπές δέντρων.

Ο φόβος για αύξηση της λίστας των νεκρών

Όπως προαναφέρθηκε, μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές οι βιβλική νεροποντή και τα πλημμυρικά φαινόμενα που ακολούθησαν έχουν κοστίσει τη ζωή σε 7 ανθρώπους (σ.σ. ανεπιβεβαιώτες πληροφορίες το μεσημενρι της παρσκευή έκαν λόγο για την ύπαρξη σορού ηλικιωμένης γυναίκας στον Παλαμά της Καρδίτσας), ενώ όσο περνούν οι ώρες λιγοστεύουν και οι ελπίδες να βρεθούν ζωντανοί οι αγνοούμενοι.

Ωστόσο ο μεγάλος φόβος είναι ότι οι αριθμοί των ανθρώπινων απωλειών θα αυξηθεί. Η απαισιοδοξία πυροδοτείται από τις εικόνες αποκάλυψης που παρουσιάζουν οι πληγείσες περιοχές και από τις μαρτυρίες εγκλωβισμένων ότι συχνά-πυκνά ακούν ήχους κατάρρευσης παλιών πλίθινων σπιτιών δίχως να είναι γνωστό πόσα αυτά κατοικούνταν.

Αυτό που επίσης τρομάζει είναι το πόσο θα αντέξουν οι επιζώντες στα πιο ορεινά και αποκομμένα χωριά της Θεσσαλίας οι οποίοι μη έχοντας πιο άμεση ανταπόκριση επικοινωνούν με τους τηλεοπτικούς σταθμούς ζητώντας απεγνωσμένα μία χείρα βοηθείας. Πολλοί εξ αυτών περιγράφουν ότι μεταξύ τους βρίσκονται μωρά παιδιά και ηλικιωμένοι που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες (καρδιοπαθείς, ογκολογικοί ασθενείς, αιμοκαθαρόμενοι) ή έχουν μειωμένη κινητικότητα.

Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι πρόκειται για έναν πληθυσμό που είναι ανθρωπίνως αδύνατο να αντέξει για πολύ χρόνο ακόμη την ασιτία, την υποθερμία (σ.σ. λόγω της υγρασίας στις πλημμυρισμένες κατοικίες) ή την έλλειψη φαρμάκων που πρέπει να λάβουν.

Υπάρχουν, μάλιστα, μαρτυρίες εθελοντών που ισχυρίζονται ότι φαρμακοποιοί των περιοχών όπου βρίσκονται οι αποκλεισμένοι τους έδωσαν το ελεύθερο να σπάσουν τις βιτρίνες των φαρμακείων τους και να πάρουν φάρμακα και ό,τι άλλο χρειάζεται και να τα προσφέρουν στους ανθρώπους που τα χρειάζονται.

Χαρακτηριστικό της κατάστασης και της αγωνίας που επικρατεί είναι το στιγμιότυπο που κυκλοφορεί τις τελευταίες ώρες τα social media και απεικονίζει έναν 80χρονο άνδρα στην βυθισμένη σε 4 και πλέον μέτρα νερό Μεταμόρφωση της Καρδίτσας να αναζητά συγχωριανούς τους στις σκεπές των σπιτιών, πλέοντας με μια παλιά σιδερένια ποταμόβαρκα!

Απόγνωση για την επόμενη ημέρα

Όσο υπάρχουν πολίτες που τελούν υπό κατάσταση επικίνδυνης ομηρείας αποκλεισμένοι στα «πνιγμένα» της Θεσσαλίας και της Μαγνησίας μοιάζει πρώιμη η συζήτηση για την επόμενη ημέρα.

Είναι όμως μια κουβέντα που υποχρεούται η κυβέρνηση να την κάνει καθώς ο χρόνος δεν περισσεύει. Ήδη ο καιρός καλυτερεύει αισθητά με τους μετεωρολόγους να λένε ότι η ηλιοφάνεια και οι βόρειοι άνεμοι που δημιουργούν ξηρότητα στην ατμόσφαιρα θα λειτουργήσουν υποβοηθητικά στην αποστράγγιση των περιοχών που πλημμύρισαν.

Ωστόσο αυτό σημαίνει ότι όσο θα υποχωρούν τα νερά τόσο θα αποκαλύπτεται το πραγματικό μέγεθος της καταστροφής τόσο σε επίπεδο δημόσιων υποδομών (γέφυρες, οδικό δίκτυο, ύδρευση, ηλεκτροδότηση) όσο και σε επίπεδο ιδιωτικών περιουσιών (κατοικίες-οικοσκευές, αυτοκίνητα, επιχειρήσεις, καλλιέργειες, ζωικό κεφάλαιο).

Σύμφωνα με το «σκανάρισμα» που έκανε το απόγευμα της Πέμπτης στον ελλαδικό χώρο ο ευρωπαϊκός δορυφόρος Sentinel-1 το μεγαλύτερο μέρος των νομών Τρικάλων και Καρδίτσας έχει κατακλυστεί από τα νερά χειμάρρων και παραποτάμων του Πηνειού, ο οποίος από τα ξημερώματα της Παρασκευής είχε υπερχειλίσει, με τα νερά στην εσωτερική και την εξωτερική κοίτη του να έχουν ανέβει σε πολύ υψηλά επίπεδα καλύπτοντας ακόμη και δρόμους στην πόλη της Λάρισας.

Ενδεικτικό του μεγέθους της καταστροφής είναι επίσης το δορυφορικό δεδομένο που δείχνει ότι η λίμνη Κάρλα στην ανατολική Θεσσαλία προσέγγισε μετά από τις πλημμύρες σχεδόν την ίδια έκταση που είχε πριν αποξηρανθεί το 1962.

Σε αριθμούς, τα παραπάνω μεταφράζονται σε καταστροφές περίπου 720.000 στρεμμάτων κι αυτός είναι ο πρώτος πρόχειρος υπολογισμός!!!

Υπό αυτές τις συνθήκες η αποκατάσταση των ζημιών εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε εξωπραγματικά ύψη, με τους αισιόδοξους να την κοστολογούν σε περίπου 2 δισ. ευρώ και τους να απαισιόδοξους να ανεβάζουν τον πήχη μέχρι και τα 5 δισεκατομμύρια.

Για την ιστορία να πούμε ότι το κόστος αποκατάστασης των ζημιών που είχε προκαλέσει ο «Ιανός» τον Σεπτέμβριο του 2020 είχε ανέλθει σε περίπου 800 εκατ. ευρώ. Δια στόματος πρωθυπουργού, πάντως, δηλώθηκε ότι η κυβέρνηση θα ενεργοποιήσει κάθε διαθέσιμο πόρο, εγχώριο και κοινοτικό, ώστε να στηριχθούν το γρηγορότερο δυνατό οι πληγέντες.