Τις πταίει για τα αποκαΐδια

Πολλά τα αναπάντητα ερωτηματικά για το πως ξεκίνησαν οι φωτιές, για τα μέτρα πρόσληψης, για τον συντονισμό, αλλά και την επόμενη ημέρα που δεν αναμένεται να είναι εύκολη

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Η τραγωδία των πυρκαγιών χτύπησε με φοβερή μανία ξανά την Ελλάδα αφήνοντας πίσω της ολοκληρωτικές καταστροφές σε πολύ μεγάλες εκτάσεις σε πολλά σημεία της χώρας. Πάνω από 550 εστίες μέσα σε μία εβδομάδα, από μικρές έως τεράστιες, αφάνισαν οικοσυστήματα, ζώα, περιουσίες, υποδομές και, δυστυχώς, δεν έμειναν μόνο σε αυτά: πήραν και ανθρώπινη ζωή.

Και όλα αυτά έγιναν σε μία χρονιά όπου η Ελλάδα, σύμφωνα με την κυβέρνηση, είχε προετοιμαστεί καλύτερα από κάθε άλλη χρονιά. Όντως τα πυροσβεστικά πτητικά μέσα ήταν τα περισσότερα από κάθε άλλη χρονιά, συν το γεγονός ότι στο αίτημα για βοήθεια προσέτρεξαν με βάση και το ευρωπαϊκό σύστημα και φίλες χώρες με αεροπλάνα και πυροσβέστες.

Κι ενώ ακόμη δεν έχουν σβήσει οι καταστροφικές πυρκαγιές σε Πάρνηθα, Έβρο και Βοιωτία αυξάνονται τα ερωτήματα. Όχι μόνο από τους πυρόπληκτους που απώλεσαν την περιουσία τους, αλλά και στους απλούς πολίτες που βλέπουν την άνιση μάχη-σε πολλές περιπτώσεις- των πυροσβεστικών δυνάμεων.

Οι εμπρησμοί

Το βασικό ερώτημα είναι το πώς εκδηλώνονται οι φωτιές. Ειδικά σε κάποια μέτωπα, όπου ξαφνικά ξεπετάγονται εστίες σε πέντε χιλιόμετρα απόσταση από την κεντρική εστία; Σίγουρα κάποιο χέρι τις έβαλε. Και βέβαια ουδείς μπορεί να ξέρει τι είδους εμπρηστές ήταν αυτοί που πρωταγωνίστησαν στον πύρινο όλεθρο; Ήταν βαλτοί από κάποια ξένη δύναμη; Ήταν απλά άνθρωποι πυρομανείς; Ή ήταν εγκληματικά αμελείς συμπολίτες μας που αγνόησαν τις συμβουλές-εντολές των αρχών κι έκαναν εργασίες (κάψιμο ξερών φύλλων, κάπνισμα μελισσών κ.α.) εν μέσω ισχυρών ριπών ανέμων;

Για το εάν υπάρχει υβριδικός πόλεμος με βαλτούς που έβαλαν τις φωτιές δεν μπορεί να το πει κανείς με σιγουριά. Αυτό είναι δουλειά της ΕΥΠ και εάν ισχύει κάτι τέτοιο σίγουρα δεν είναι ανακοινώσιμο. Τουναντίον θα πρέπει οι αρχές και η συντεταγμένη πολιτεία να αντιμετωπίσει τους άλλους πυρομανείς. Είτε αυτούς που είναι ψυχικά άρρωστοι, είτε τους… επαγγελματίες πυρομανείς (όπως τους αναφέρουν οι ψυχίατροι), είτε τους αμελείς.

Όμως ερωτηματικά υπάρχουν και για την αντιπυρική προετοιμασία. Φέτος λόγω εκλογών οι δήμοι έλαβαν αυξημένο ποσό, πολύ νωρίτερα από άλλες χρονιές. Κι όμως εκ του αποτελέσματος φάνηκε ότι η προετοιμασία σε πολλούς δήμους ήταν ελλειμματική. Τα ξερά χόρτα ήταν εκεί, τα μπάζα σχημάτιζαν βουναλάκια, έχοντας δίπλα τους κομμένα χόρτα από κήπους και αυλές που κάποιοι τα είχαν εναποθέσει εκεί. Αποκρουστικό το θέαμα και το κυριότερο σπουδαία καύσιμη ύλη.

Ακούμε δεξιά και αριστερά για την κλιματική αλλαγή και τα απίθανα καιρικά φαινόμενα που έχουμε βιώσει τα τελευταία χρόνια. Κι όμως η προετοιμασία θυμίζει παλιές εποχές στην περίοδο προ κλιματικής αλλαγής. Όταν γνωρίζαμε ότι οι εποχές ήταν συγκεκριμένες. Τώρα πλέον χρειάζεται νέα προσαρμογή. Νέα πλάνα, νέοι σχεδιασμοί, νέοι τρόποι πρόληψης και παρακολούθησης των φαινομένων και φυσικά νέοι τρόποι κατάσβεσης. Ειδικά το τελευταίο. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν από τους ανθρώπους της πρώτης γραμμής, τους πυροσβέστες, οι φωτιές αντιμετωπίστηκαν κάπως αποτελεσματικότερα, όταν τις «ψέκασαν» με επιβραδυντικό υγρό και λιγότερο με τις ρίψεις νερού.

Αυτά είναι τα νέα δεδομένα. Η Ελλάδα πρέπει ασυζητητί να κάνει ό,τι μπορεί για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Και ειδικά της παθογένειες που προϋπήρχαν της κλιματικής κρίσης. Τα καμένα δάση αναδεικνύουν την ανάγκη ότι όταν μετά από χρόνια ξαναφουντώσουν να τα προστατεύουμε αποτελεσματικά και μέσω της υλοτομίας και με τους αναγκαίους δασικούς δρόμους. Τα ρέματα εξακολουθούν και μπαζώνονται. Και φυσικά οι παράνομες χωματερές συνεχίζουν να υπάρχουν. Όλα αυτά δεν πρέπει να περιμένουν διεθνείς συμβάσεις αλλά να αντιμετωπιστούν εδώ και τώρα. Ωστόσο, για να γίνει αυτό, απαιτείται η κοινωνία να αποδεχθεί ότι έχει η ίδια πραγματική ευθύνη. Και το κυριότερο οι πολιτικές δυνάμεις να αποφασίσουν ότι με καβγάδες κι έριδες δεν οδηγούμαστε πουθενά. Μόνο με συνεννόηση μπορεί να περάσουν νομοθετικές ρυθμίσεις για τα δάση, για την προστασία του φυσικού πλούτου και να εφαρμοστούν άμεσα.

Η μάχη της Βουλής

Τις επόμενες ημέρες οι πολιτικές δυνάμεις έχουν δώσει ραντεβού στην Βουλή για την προ ημερησίας συζήτηση σε επίπεδο αρχηγών για τις πυρκαγιές. Μία συζήτηση που έχουν ζητήσει όλοι. Με επίσημα αιτήματα η κυβέρνηση και το ΠΑΣΟΚ και με ανεπίσημο ο ΣΥΡΙΖΑ. Και όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, τα τρία κόμματα ακονίζουν τα μαχαίρια τους.

Την Πέμπτη ο υπουργός Επικρατείας, Άκης Σκέρτσος, παραδέχθηκε ότι χρειάζεται επανασχεδιασμός, ο οποίος να γίνει μέσω μία διαβούλευσης με κόμματα κι επιστήμονες, κατανοώντας την σκληρή πραγματικότητα. Την ίδια ώρα από την Αλεξανδρούπολη ο Νίκος Ανδρουλάκης τόνισε πως «πρέπει να υπάρχει εθνική συνεννόηση. Πρέπει να ακολουθήσουμε βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές. Να επενδύσουμε προφανέστατα στα εναέρια μέσα, αλλά το κλειδί της αντιμετώπισης των πυρκαγιών στη χώρα μας αποδεικνύεται και φέτος ότι είναι η πρόληψη».

Αναμφίβολα αυτές οι δύο παρεμβάσεις αφήνουν μία αχτίδα αισιοδοξίας ότι οι πολιτικές δυνάμεις αντιλαμβάνονται την σοβαρότητα της κατάστασης. Όμως οι πληροφορίες από τα κομματικά επιτελεία αναφέρουν ότι οι τρεις ισχυρότερες πολιτικές δυνάμεις προσέρχονται στη συζήτηση με στόχο να αποκομίσουν οφέλη. Και όχι να ρίξουν νερό στο κρασί τους για να βρεθεί κοινός δρόμος που θα οδηγήσει σε νέο σχεδιασμό, σαφώς πιο αποτελεσματικό, το οποίο θα υποδείξουν σαφέστατα, οι ειδικοί και οι επιστήμονες.

Η κυβέρνηση από την συζήτηση θέλει να αναδείξει ότι είχε γίνει η καλύτερη προετοιμασία των τελευταίων ετών. Επίσης θα επιμείνει ότι έχει προτεραιότητα η ανθρώπινη ζωή και στο γεγονός ότι σε όλες τις περιοχές έγκαιρα και με επιτυχία απομακρύνθηκαν οι πολίτες για να μην κινδυνεύσουν από τις πυρκαγιές.

Ο πρωθυπουργός, όπως αναφέρουν συνομιλητές του, κατανοεί ότι οι πυρκαγιές «ζεμάτισαν» την εικόνα της κυβέρνησης και γι’ αυτό θα προχωρήσει σε ανακοίνωση πρωτοβουλιών και για την Πολιτική Προστασία, αλλά και στο σχεδιασμό. Η κυβέρνηση θα επιμείνει στο να υπάρχει ένας μεγάλος στόλος από πυροσβεστικά πτητικά μέσα. Φέτος είχαμε 89 αεροσκάφη και ελικόπτερα και όπως τονίζεται «όπως στο δάσος της Δαδιάς έτσι και σε πολλές περιοχές οι πυρκαγιές αντιμετωπίζονται μόνο από αέρος».

Επίσης ο κ. Μητσοτάκης θα μιλήσει και για τις αυτοψίες, οι οποίες ξεκίνησαν άμεσα, αλλά και τις αποζημιώσεις που θα δοθούν στους πυρόπληκτους. Τέλος αναμένεται τον Σεπτέμβριο να έρθει στην Βουλή αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου για τους εμπρησμούς που θα αφορά την αυστηρότερη ποινική μεταχείριση εκείνων που κατηγορούνται για εμπρησμό από αμέλεια. Οι ποινές θα εκτίονται, ενώ θα προβλέπονται και τσουχτερά διοικητικά πρόστιμα που θα αγγίζουν τις 30.000 ευρώ.

Το ΠΑΣΟΚ προσέρχεται στη συζήτηση και όπως αναφέρουν από την Χαριλάου Τρικούπη στόχος είναι να αναδείξουν ότι είναι η πραγματική αξιωματική αντιπολίτευση και ο κ. Ανδρουλάκης για να αυτοπροβληθεί ως η εναλλακτική λύση. Τέλος ο ΣΥΡΙΖΑ στοχεύει μέσω της συζήτησης την ευρύτερη δυνατή συσπείρωση, προκειμένου να υπάρξει ευρεία συμμετοχή στις εσωκομματικές αλλαγές.