Το χρυσό χάπι των αγροτών…

Της Άννας Στεργίου*

Απ’ όταν ενταχθήκαμε στην ΕΟΚ, μέχρι σήμερα, η απαρχή πολλών δεινών της ελληνικής γεωργίας είναι η διαχείριση των επιδοτήσεων. Το ΚΚΕ εν μέρει έχει δίκιο να μιλά για το «τυρί» των επιδοτήσεων και τη «φάκα», που οι αγρότες δεν είδαν. Εκείνο, όμως, που δεν είδε ο κόσμος της πόλης είναι, πού πήγαν τόσα λεφτά, που θα μπορούσαν να έχουν μεταμορφώσει την Ελλάδα κυριολεκτικά σε παράδεισο.

Ο μύθος των επιδοτήσεων είναι σαφέστατα ένας αστικός μύθος, αφού δεν ωφελήθηκαν όλοι οι αγρότες το ίδιο. Άλλοι πήραν τη μερίδα του λέοντος κι άλλοι δεν έπαιρναν επιδοτήσεις (π.χ., παραγωγοί θερμοκηπίων). Η μοιρασιά σκόνταψε σε πελατειακές λογικές, σε «όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά», σε διπλογραψίματα κ.ο.κ., σε αγρότες με μικρό και μεγάλο κλήρο, σε ιστορικά δικαιώματα. Οι μπαρμπάδες στην Κορώνη κυριάρχησαν.

Για έναν κόσμο πολύ φτωχό, που είχε εισόδημα πολύ κάτω του μέσου όρου των υπόλοιπων Ελλήνων,  ήταν δεδομένο πως η ξαφνική και, χωρίς όρους και τους κατάλληλους ελέγχους, διαχείριση των επιδοτήσεων, θα δημιουργούσε στρεβλώσεις και θα πήγαινε σε εκλογικές πελατείες.

 

Η διαχείριση

 

Από την περίοδο των παχιών αγελάδων  έμεινε το εξής ολέθριο ελάττωμα: όποιος υπουργός έρχεται στην Αχαρνών, υπό την πίεση και των ΜΜΕ, αντί ν’ ασχοληθεί με την Αγροτική Πολιτική (μ’ ελάχιστες και δακτυλοδεικτούμενες εξαιρέσεις) ασχολείται με τη διαχείριση των επιδοτήσεων. Είτε θέλει να ενισχύσει την εκλογική πελατεία είτε για λόγους άγνοιας, εγκλωβίζεται, και τα όποια μεγαλεπήβολα σχέδια αναδιάρθρωσης της ελληνικής γεωργίας πάνε περίπατο. Στο τέλος, είτε τα συμφέροντα τρώνε τον υπουργό ή καταπίνει αμάσητες τις πιέσεις συντεχνιών.

Οι επιδοτήσεις είναι απαραίτητες για την αγροτική ανάπτυξη, όμως ο μηχανισμός πρέπει ν’ αλλάξει. Κάθε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης είναι στην ιδιότυπη ομηρεία των ενισχύσεων, οι οποίες είναι ευλογία και κατάρα. Ευλογία, γιατί  διαχειρίζεται τεράστια κονδύλια, που άλλοι υπουργοί ούτε ονειρεύονται , και κατάρα, διότι υπάρχουν ασφυκτικές πιέσεις.

Ελάχιστες ηγεσίες επιχείρησαν ν’ αλλάξουν την ατζέντα, αφού και οι αγρότες διαχρονικά πιέζουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Δυστυχώς, έχουν κι οι παραγωγοί μερίδιο ευθύνης, όταν δεν ενδιαφέρονται πρωτίστως για το προϊόν τους, αν θα είναι καλό, ποιοτικό και πιστοποιημένο, και πρωτεύει να είναι εγγεγραμμένοι στον κατάλογο των επιδοτήσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Με τις πληρωμές, για λίγο καιρό όλοι είναι ευχαριστημένοι. Ώσπου, βέβαια, να ξεσπάσει η επόμενη κρίση, όπως: εμπάργκο στο ροδάκινο, ωίδιο στον καπνό, πράσινο σκουλήκι στο βαμβάκι, περονόσπορος κ.ά.  Γιατί μιλάμε για πασαλείμματα.

Ουσιαστικά οι συνδεδεμένες ενισχύσεις με τον τρόπο που δίνονται, μεταβάλλονται σε «χρυσό χάπι των αγροτών», για να είναι όλοι ευχαριστημένοι. Η Ευρώπη δεν δίνει τις επιδοτήσεις για να είναι οι αγρότες «ταϊσμένοι» και «μουγκοί» απέναντι στις εξουσίες. Υπάρχει τετραπλή στόχευση ώστε:

-Ο Ευρωπαίος αγρότης να έχει αξιοπρεπές εισόδημα από την καλλιέργειά του, να βελτιώσει τις ποικιλίες, να εκσυγχρονίσει την εκμετάλλευσή του.

-Να υπάρξει βελτίωση του περιβάλλοντος, που πλήττεται από τα αγροτικά εφόδια (λιπάσματα, ζιζανιοκτόνα κ.ά.).

-Ο Ευρωπαίος καταναλωτής ν’ απολαύσει ποιοτικό τρόφιμο,  και

-Να πουλήσουν κι οι ευρωπαϊκές βιομηχανικές χώρες αγροτικά μηχανήματα/εξοπλισμό.

 

Αλλαγή νοοτροπίας από τη νέα γενιά

 

Η νέα γενιά παραγωγών ευτυχώς έχει άλλη οπτική. Όμως, αντί  να υπάρξει μέριμνα από την  πολιτεία, ώστε ν’ αναπτυχθούν καλλιέργειες/εκτροφές, οι οποίες θα δώσουν εισόδημα στον Έλληνα αγρότη και τόνωση στην εθνική οικονομία ή έστω  να μειωθούν διατροφικά ελλείμματα, η επιλογή κατά κανόνα, με μικρές εξαιρέσεις,  είναι να δώσουμε σε όσους φωνάζουν περισσότερο.

Πότε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης επικαλέστηκε μία μελέτη οικονομικού / αγροτικού / υγειονομικού / εργασίας /κοινωνικών επιστημών Ινστιτούτου, για να δώσει συνδεδεμένες ενισχύσεις; Πότε έσκυψε να δει τι θέλουν οι καταναλωτές –ντόπιοι και ξένοι– να παραγάγουμε; Πότε  ξεκίνησε μία μελέτη για ενσωμάτωση προσφύγων μέσω της Γεωργίας;  Πώς θα ενισχύσουμε κλάδους που καταρρέουν, με κίνητρα, όχι κατ’ ανάγκην οικονομικά, ώστε να μην κινδυνεύουμε με πρόστιμα; Παλιές συνταγές, αντί για τομές, στην ανάπτυξη της αγροβιομηχανίας και των συνεταιρισμών, που μεταπολεμικά ήταν η κινητήριος δύναμη της ελληνικής βιομηχανίας και οικονομίας. Συνεργαστήκαμε με Πανεπιστήμια της υπαίθρου, με ποια μέσα θα βελτιωθούν οι τοπικές οικονομίες;

Φωνάζουν  οι παραγωγοί πως η χώρα δεν έχει αγελαδινό γάλα, δεν έχει χοίρειο ή μοσχαρίσιο κρέας. Πόσες επιδοτήσεις έρχονται για να ενισχύσουν έναν τομέα στον οποίο είναι ελλειμματική η χώρα μας; Για την παραγωγή γαλοπούλας, που  η κατανάλωσή της σε κρεατοσκευάσματα σημειώνει κατακόρυφη αύξηση στα ελληνικά νοικοκυριά;

Ξεκινήσαμε καμπάνια κατανάλωσης αρνίσιου κρέατος και στο εξωτερικό, ενώ αδυνατούμε να πείσουμε τους Έλληνες να το βάλουν στο τραπέζι! Κι ενώ αγορά υπάρχει ήδη σε όλη την Ελλάδα και την Ευρώπη, σκοντάφτουμε μονίμως στους θρησκευτικούς λόγους και τους μουφτήδες. Αρνίσιο κρέας τρώνε οι άνθρωποι, δεν τρώνε ανθρώπους.

Μετά και τον τελευταίο ανασχηματισμό, η Αχαρνών οφείλει να κοιτάξει στον καθρέφτη, τι θέλει να κάνει: Να ευλογήσει τα γένια κάθε μικρομέγαλου παράγοντα ή να κάνει αγροτική πολιτική με μετρήσιμους στόχους, που θα φέρουν αργή αλλά σταθερή πρόοδο στον αγροτικό χώρο και την ελληνική κοινωνία. Με τη  νέα ΚΑΠ, η ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης είναι υποχρεωμένη ν’ αλλάξει γραμμή πλεύσης. Ειδάλλως θα βλέπει τις επιδοτήσεις να πετούν γι’ άλλη γη κι άλλα μέρη…

 

*Η Άννα Στεργίου είναι κοινοβουλευτική συντάκτρια εξειδικευμένη σε θέματα Αγροτικής Ανάπτυξης και συγγραφέας