Βόλφγκανγκ Σόιμπλε – Ζακ Ντελόρ: «Τιμωρός» και… πακετοφόρος σε βίους παράλληλους 

Με διαφορά λίγων ωρών δύο από τις πλέον εμβληματικές πολιτικές μορφές της Γηραιάς Ηπείρου εγκατέλειψαν τα εγκόσμια. Πρώτος έφυγε την Τρίτη ο 81χρονος Γερμανός Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Τον ακολούθησε την Τετάρτη ο 98χρονος Ζακ Ντελόρ. Οι βίοι τους; Τόσο διαφορετικοί αλλά και ίδιοι ταυτόχρονα…

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στα ιστορικά αρχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα κεφάλαια που αφορούν τα πρόσωπα που επέδρασαν καταλυτικά στο να γεννηθεί και να γιγαντωθεί το ενωσιακό οικοδόμημα θα περιλαμβάνουν τα ονόματα των εκλιπόντων Ζακ Ντελόρ και Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Οι Έλληνες, πάντως, δεν θα θυμούνται τους δύο άνδρες με τον ίδιο τρόπο. Κι αυτό όχι άδικα, αφού ο οραματιστής Γάλλος με τα περίφημα χρηματοδοτικά «πακέτα» του έδωσε αναπτυξιακή ανάσα στη… μαρίδα των κρατών-μελών της τότε ΕΟΚ, σε αντίθεση με τον Γερμανό πρώην υπουργό Οικονομικών της Άνγκελα Μέρκελ που δήλωνε υπέρμαχος της ιδέας να εγκαταλείψει η Ελλάδα το ευρώ επιβάλλοντας τις εξοντωτικές μνημονιακές πολιτικές και χρησιμοποιώντας ουκ ολίγες φορές απαξιωτικές εκφράσεις για τη χώρα μας.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αλήθεια είναι ότι η… αλήθεια βρίσκεται πάντα κάπου στη μέση. Όπερ μεθερμηνευόμενο, η Αθήνα δεν εισέπραξε κάτι περισσότερο από 9,5 δισ. ευρώ υπό τη μορφή επιδοτήσεων την περίοδο 1989-1993 επειδή ο… πακετοφόρος Ζακ Ντελόρ ήταν ανοιχτοχέρης, ούτε ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ενσάρκωνε το απόλυτο κακό στις πλάτες του οποίου πρέπει να φορτωθούν όλες οι δημοσιονομικές παρεκκλίσεις της Ελλάδας που την οδήγησαν στο κατώφλι του Grexit.

Απόδειξη ότι με σημείο αναφοράς πολύ διαφορετικές χρονικές περιόδους και με τον ξεχωριστό τρόπο του ο καθένας και ο Ντελόρ και ο Σόιμπλε χαρακτηρίστηκαν «αρχιτέκτονες».

Ο μεν Παριζιάνος βρέθηκε στις Βρυξέλλες και κράτησε για 10 χρόνια τα προεδρικά ηνία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συμβάλλοντας τα μέγιστα στη διαμόρφωση της αρχιτεκτονικής της σύγχρονης Ευρώπης με την εγκαθίδρυση της ενιαίας αγοράς, την υπογραφή των συμφωνιών Σένγκεν, τη θέσπιση του προγράμματος ανταλλαγής φοιτητών Erasmus, τη μεταρρύθμιση της κοινής αγροτικής πολιτικής, την έναρξη της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης που θα οδηγούσε στη δημιουργία του ευρώ.

Ο δε Γερμανός από το Φράιμπουργκ αποκλήθηκε «αρχιτέκτονας» από την Άνγκελα Μέρκελ το μακρινό 2012, με την πρώην καγκελάριο να εκθειάζει τη συμβολή του Σόιμπλε στο «χτίσιμο» της ενότητας της Γερμανίας και στην σταθερότητα της ευρωζώνης. «Ενσαρκώνει (σ.σ. ο Σόιμπλε) τη μακροπρόθεσμη μνήμη της δημοκρατίας… Χωρίς εσάς, η χώρα μας θα φαινόταν διαφορετική» είχε πει χαρακτηριστικά η Μέρκελ στα εβδομηκοστά γενέθλια του υπουργού της και μετέπειτα προέδρου του γερμανικού κοινοβουλίου.

Τόσο διαφορετικοί…

Πολύ περισσότερο από την ηλικιακή διαφορά των 17 ετών, τον Ζακ Ντελόρ και τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε χώριζε κατά βάση η πολιτική θεώρηση για την πολιτική και την κοινωνία, πράγμα που αποδείχτηκε περίτρανα στα χρόνια της ελληνικής κρίσης.

Από το πόστο του υπουργού Οικονομικών, ο Γερμανός ήταν «φορέας» μίας αυστηρά λογιστικής λογικής που θεωρούσε ότι σημασία είχε μόνο η αριθμητική εξυγίανση των δημοσιονομικών δεικτών και όχι η διάσωση μίας χώρας που είχε απολέσει το 25% του ΑΕΠ στενάζοντας από μία προτεσταντικού τιμωρητικού τύπου λιτότητα.

Στον αντίποδα, ο Γάλλος εξέφραζε από το 2014 την άποψη ότι η ελληνική δημοσιονομική κρίση φανερώνει έλλειψη κοινωνικής αλληλεγγύης («affectio societatis») εκ μέρους της Ευρώπης, υπογραμμίζοντας ότι η Ε.Ε. «δεν είναι πλέον μια ηθική εξουσία. Πρέπει να αποκαταστήσουμε την ηθική δύναμη που αποτέλεσε τη δύναμη της Ευρώπης σε άλλες περιόδους, όπως σε αυτήν της πτώσης του τείχους του Βερολίνου».

…αλλά και τόσο ίδιοι

Ανεξαρτήτως πολιτικής «οικογένειας» και ιδεολογικών καταβολών τον κεντροδεξιό Χριστανοδημοκράτη Σόιμπλε και τον σοσιαλιστή Ντελόρ ενώνουν αναπάντεχες ομοιότητες και «περπατησιές» σε παρόμοια μονοπάτια.

Καταρχάς και οι δύο άνδρες εκκίνησαν την πορεία τους από την ίδια ακαδημαϊκή αφετηρία, καθώς ο Ντελόρ σπούδασε νομική και πολιτική οικονομία στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης και ο Σόιμπλε σπούδασε Νομική και Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ και στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

Επίσης το… δημοσιοϋπαλληλίκι δεν το απέφυγε κανένας τους καθώς ο Γάλλος εργάστηκε στην Τράπεζα της Γαλλίας και διετέλεσε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού ενώ ο Γερμανός μετά από την αποφοίτησή του προσελήφθη στην τοπική αυτοδιοίκηση του ομόσπονδου κρατιδίου της Βάδης-Βυρεμβέργης και εν συνεχεία υπηρέτησε ως ανώτερος διοικητικός υπάλληλος στην φορολογική υπηρεσία του Φράιμπουργκ.

Ακόμη και στα προσωπικά τους οι βίοι του Ντελόρ και του Σόιμπλε μοιάζουν να συμβάδισαν και στα καλά και στα κακά.

Ο Ντελόρ παντρεύτηκε την Μαρί Λεφέιγ και έμεινε μαζί της μέχρι τον θάνατό της το 2020, με το ζευγάρι να έχει αποκτήσει ένα γιο και μία κόρη. Ο Σόιμπλε περίπου το ίδιο: παντρεύτηκε το 1969 την οικονομολόγο Ίνγκεμποργκ Χένσλε και έζησε μαζί της μέχρι την τελευταία του πνοή έχοντας επίσης ένα γιο και τρεις κόρες.

Όσο για τις τραγωδίες της ζωής τους, ο μεν Ντελόρ έχασε τον γιο του Ζαν–Πολ το 1982 από λευχαιμία, ο δε Σόιμπλε έμεινε παράλυτος από τη μέση και κάτω σε ηλικία 48 ετών έπειτα από τρεις πυροβολισμούς που δέχτηκε από τον παρολίγον δολοφόνο του Ντίτερ Κάουφμαν στις 12 Οκτωβρίου του 1990, έπειτα από το τέλος μιας προεκλογικής ομιλίας του Γερμανού πολιτικού.