Υποκλοπές: Το Συμβούλιο της Ευρώπης ζητά εξηγήσεις για το Pegasus και τις παρακολουθήσεις

Στο μικροσκόπιο του Συμβουλίου της Ευρώπης βρίσκεται η Ελλάδα, μαζί με άλλες τέσσερις χώρες, σχετικά με τη χρήση παράνομων λογισμικών παρακολουθήσεων και τη χρήση του Pegasus.

Δεδομένου ότι όλο και περισσότερα στοιχεία έρχονται στο φως, ότι το spyware έχει χρησιμοποιηθεί για παράνομους σκοπούς από πολλά κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, μια επιτροπή της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (PACE) προέτρεψε πέντε κυβερνήσεις να παράσχουν πληροφορίες σχετικά με τη χρήση αυτού του spyware εντός τριών μήνες, και να διερευνήσει πλήρως όλες τις περιπτώσεις κατάχρησης.

Να επιβληθούν κυρώσεις

Εγκρίνοντας ένα σχέδιο ψηφίσματος για το Pegasus και παρόμοιο λογισμικό υποκλοπής spyware και μυστική κρατική επιτήρηση, η Επιτροπή Νομικών Υποθέσεων της PACE καταδίκασε απερίφραστα «τη χρήση spyware από τις κρατικές αρχές για πολιτικούς σκοπούς».

Προέτρεψε μάλιστα την Πολωνία, την Ουγγαρία, την Ελλάδα, την Ισπανία και το Αζερμπαϊτζάν να διερευνήσουν άμεσα και πλήρως όλες τις περιπτώσεις κατάχρησης λογισμικού υποκλοπής spyware, να επιβάλουν κυρώσεις σε όποιον βρουν και να επανορθώσουν για τα θύματα.

Το σχέδιο ψηφίσματος, που βασίζεται σε έκθεση του Pieter Omtzigt (Κάτω Χώρες, EPP/CD), κάλεσε επίσης άλλα κράτη μέλη που φαίνεται να έχουν αποκτήσει ή χρησιμοποιήσει το Pegasus –συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, του Βελγίου, του Λουξεμβούργου και των Κάτω Χωρών– να διευκρινίσουν τη χρήση του, και τους ισχύοντες μηχανισμούς για την επίβλεψή του, εντός τριών μηνών.
Η επιτροπή είπε ότι η μυστική παρακολούθηση πολιτικών αντιπάλων, δημοσίων αξιωματούχων, δημοσιογράφων, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κοινωνίας των πολιτών για σκοπούς άλλους από αυτούς που αναφέρονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπως η πρόληψη του εγκλήματος ή η προστασία της εθνικής ασφάλειας, θα συνιστούσε σαφή παραβίαση των Σύμβαση.

Δεδομένης της παρεμβατικότητάς του, τα κράτη θα πρέπει να απέχουν από τη χρήση τέτοιου λογισμικού κατασκοπείας έως ότου οι νόμοι και οι πρακτικές τους σχετικά με τη μυστική παρακολούθηση είναι σύμφωνες με τη Σύμβαση και άλλα διεθνή πρότυπα, όπως αξιολογούνται από νομικούς εμπειρογνώμονες του Συμβουλίου της Ευρώπης. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να το χρησιμοποιούν μόνο για «εξαιρετικές καταστάσεις ως έσχατο μέτρο», ανέφερε η επιτροπή. Θα πρέπει επίσης να αποφεύγουν την εξαγωγή του σε χώρες όπου υπήρχε σημαντικός κίνδυνος να χρησιμοποιηθεί για καταστολή ή παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Στο στόχαστρο πολιτικοί και δημοσιογράφοι

Η επιτροπή ζήτησε επίσης πληροφορίες από το Ισραήλ, ένα κράτος παρατηρητή της PACE, σχετικά με το πώς διασφαλίζει ότι το Pegasus, το οποίο διατίθεται στο εμπόριο από εταιρεία με έδρα το Ισραήλ, δεν εξάγεται σε χώρες όπου θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το Μαρόκο, ένα κράτος «εταίρος για τη δημοκρατία» της PACE, το οποίο φέρεται ότι χρησιμοποίησε το Pegasus στην Ισπανία, κλήθηκε επίσης να παράσχει πληροφορίες και να διερευνήσει τη χρήση του.

Πολιτικοί ή δημοσιογράφοι από την Πολωνία, την Ισπανία και την Ελλάδα που έγιναν στόχος του Pegasus ή παρόμοιου spyware κατέθεσαν στην επιτροπή σε δημόσια ακρόαση τον Δεκέμβριο του 2022.

Η έκθεση του κ. Omtzigt πρόκειται να συζητηθεί από την ολομέλεια της Συνέλευσης κατά την προσεχή σύνοδο ολομέλειάς της στο Στρασβούργο (9-13 Οκτωβρίου 2023).