Υπουργείο Οικονομικών: Πλεόνασμα 5,9 δισ. λόγω ακρίβειας και… ΕΝΦΙΑ

Ανατροπές στο σχεδιασμό του οικονομικού επιτελείου φέρνει η συνεχιζόμενη ενεργειακή κρίση καθώς ανεβάζει τις δαπάνες για τα αντισταθμιστικά μέτρα και ταυτόχρονα οδηγεί σε επί τα χείρω αναθεώρηση των προβλέψεων για το δημοσιονομικό αποτέλεσμα το 2023.

Το αρχικό σενάριο για πρωτογενές πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ το 2023 φαίνεται να εγκαταλείπεται και τώρα, το υπουργείο Οικονομικών, πορεύεται με βάση δυο εναλλακτικά σενάρια: Το βασικό, που προβλέπει «ψαλίδισμα» του αρχικού στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα το 2023 από 1,1% του ΑΕΠ στο 0,5% και το δεύτερο που προβλέπει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό, δηλαδή μηδενικό αποτέλεσμα. Μάλιστα τα σενάρια αυτά στηρίζονται στην πρόβλεψη για ρυθμό ανάπτυξης 2,1% το 2023 κάτι που θα αναφέρεται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που θα κατατεθεί στην Βουλή της Δευτέρα 3 Οκτωβρίου.

Στο προσχέδιο θα περιλαμβάνει τα νέα μέτρα στήριξης, την πρόβλεψη ρυθμού ανάπτυξης 5,3% για το 2022 και την εκτίμηση για πρωτογενές έλλειμμα, φέτος, της τάξης του 2% του ΑΕΠ. Στοιχείο που προκαλεί ανησυχία (για τις πιέσεις που δέχεται το δημοσιονομικό ελλειμα) είναι οι πληροφορίες από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους που αναφέρουν οτι ο πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος – για φέτος – εξαντλήθηκε από το νέο ενισχυμένο κυβερνητικό πακέτο μέτρων. Μάλιστα, από τα 2,9 δισ. ευρώ του δεύτερου συμπληρωματικού προϋπολογισμού, το 1,7 δισ. ευρώ κατευθύνεται ακριβώς στις επιδοτήσεις των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος, υπόλοιπα κονδύλια, που αφορούν στις υπόλοιπες δράσεις.

Το ευχάριστο πάντως είναι οτι οι δαπάνες για το 2023 αντί να ψαλιδιστούν…. αυξάνονται! Με εγκύκλιο του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Θόδωρου Σκυλακάκη για την κατάρτιση του νέου κρατικού προϋπολογισμού επεκτείνεται σημαντικά το ανώτατο όριο δαπανών, κατά 2,2% του ΑΕΠ. Δηλαδή το πλαφόν αυξάνεται κατά 4,3 δισ. ευρώ ώστε να δημιουργηθεί πρόσθετος χώρος για μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων . Όπως δε αναφέρεται στην εγκύκλιο η «μερίδα του λέοντος» από το προσθετό χώρο θα αφορά σε κοινωνικές μεταβιβάσεις και στη δημιουργία ελεύθερου δημοσιονομικού χώρου για πρόσθετα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων έναντι της ενεργειακής κρίσης.

Σε κάθε περίπτωση το προσχέδιο του προϋπολογισμού θα φιλτραριστεί από τα κλιμάκια των δανειστών που θα βρίσκονται στις 4 Οκτωβρίου στην Αθήνα για την εκκίνηση της πρώτης μετα-προγραμματικής αξιολόγησης. Οι τέσσερις υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι έρθουν στις 10 Οκτωβρίου και μέσα σε διάστημα το πολύ πέντε ημερών θα ελέγξουν διεξοδικά τα 22 προαπαιτούμενα που συνδέονται με την «παγωμένη» δόση των 744 εκατ. ευρώ.

Πάντως, η παρατεταμένη κρίση τιμών και ενέργειας εντείνει τον κίνδυνο να βυθιστεί σε ύφεση το πιο μεγάλο μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2023, Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση τις τελευταίες προβλέψεις της ΕΚΤ:

– Στο βασικό σενάριο, ο μέσος ευρωπαϊκός πληθωρισμός εκτιμάται στο 8,1% το 2022, στο 5,5% το 2023 για να υποχωρήσει στο 2,3% το 2024. Αντίθετα, στο δυσμενές σενάριο, το 2022 ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη θα ανέβει στο 8,4% για να υποχωρήσει οριακά κάτω από το 7%, στο 6,9% το 2023 και στο 2,7% το 2024

– Αντίστοιχα το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 3,1% το 2022, 0,9% το 2023 και 1,9% το 2024. Αν όμως επικρατήσει το δυσμενές σενάριο, το 2023 η ευρωζώνη θα βρεθεί αντιμέτωπη με ύφεση καθώς από 2,8% ανάπτυξη φέτος, το ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 0,9% το 2023 για να επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης 1,9% το 2024

Έτσι λοιπον, έχει ξεκινήσει στις Βρυξέλλες η συζήτηση για αναμόρφωση της δημοσιονομικής στάσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στο επίκεντρο βρίσκεται η «ρήτρα γενικής διαφυγής» που ενεργοποιήθηκε λόγω της πανδημίας για πρώτη φορά το 2020 και επιτρέπει τη λήψη μέτρων στήριξης σε τομείς που συμφωνούνται ανά την ΕΕ για να στηριχθούν τα κράτη.

Επισήμως η ρήτρα πρέπει να αποσυρθεί πλήρως στο τέλος του έτους, με πολλούς υπουργούς να επισημαίνουν εκ νέου την ανάγκη για απόσυρση των οριζόντιων μέτρων στήριξης, για να περιοριστούν οι πληθωριστικές πιέσεις.

Πάντως μέσα στον επόμενο μήνα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ανακοινώσει τις προτάσεις της για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες οι οποίες θα βασίζονται στην μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τη μείωση του χρέους των κρατών, μεγαλύτερη λογοδοσία αναφορικά με την υλοποίηση των συμφωνηθέντων απλοποίηση των κανόνων.