Σε αναζήτηση διεξόδου από τους δανειστές… (…και από τον εαυτό του)

Στον άσο έμεινε η ελληνική κυβέρνηση ποντάροντας το μέλλον της χώρας. Ενώ έδωσε «γη και ύδωρ» στους δανειστές για να καλύψει τα κενά της και καλύπτοντας το υψηλό κόστος που είχαν οι παλινωδίες του Μεγάρου Μαξίμου, σήμερα αναζητά ανεπιτυχώς διέξοδο μέσα σε λάθος χρονική συγκυρία λόγω της στάσης του ΔΝΤ και των γερμανικών εκλογών.

Ρεπορτάζ: Θεοδόσης Παπανδρέου

Δεδομένη θα πρέπει να θεωρείται πλέον η έξοδος του ΔΝΤ από το πρόγραμμα της Ελλάδας. Όχι άμεσα, ώστε να μη δημιουργηθεί πρόβλημα στη Γερμανία εν μέσω προεκλογικής περιόδου, αλλά από το 2018. Αυτό δείχνει η βέβαιη σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, παραμονή του Tαμείου χωρίς χρηματοδότηση έως ότου η Ευρώπη μπορέσει να το αντικαταστήσει με δικό του μηχανισμό.

Από την έδρα του Ταμείου, έχει γίνει σαφές πως δεν προτίθενται να συμμετάσχουν με επιπλέον χρήματα, θεωρώντας πως το τρέχον πρόγραμμα είναι αδιέξοδο όσο δεν υπάρχει σαφής ρύθμιση του χρέους ώστε να καταστεί βιώσιμο.

Πάνω σε αυτήν την άρνηση σκοντάφτει και η Ελλάδα. Στο Μαξίμου με καθυστέρηση κατάλαβαν πως η τακτική «τα δίνω όλα» είναι αναποτελεσματική. Για αυτό και πλέον κυβερνητικά στελέχη επιχειρούν να δείξουν ως κακό τον Γερμανό ΥΠΟΙΚ Β. Σόιμπλε, ενώ ταυτόχρονα με διαρροές κατεβαίνει ο πήχης των προσδοκιών για το Eurogroup και τα πάντα παραπέμπονται στη Σύνοδο Κορυφής.

Υποσχέσεις, γενικώς…
Φυσικά και στο Μαξίμου γνωρίζουν πολύ καλά πως, παρά τους χαμηλούς τόνους, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δεν πρόκειται να αδειάσει τον υπουργό της στη σύνοδο. Ελπίζουν όμως πως θα καταφέρουν να συσπειρώσουν τις δυνάμεις του Νότου και να πάρουν μια ακόμα… υπόσχεση. Αυτή κρίνεται πολιτικά απαραίτητη από τους πέριξ του Αλέξη Τσίπρα καθώς, αν και δεν θα οδηγήσει στη βιωσιμότητα του χρέους, θα βοηθήσει για την πολιτική βιωσιμότητα της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο πρωθυπουργός βρίσκεται αντιμέτωπος μεταξύ άλλων της υπόσχεσής του για ακύρωση των μέτρων αν δεν υπάρξει δήλωση για το χρέος. Και μπορεί καλά πληροφορημένες πηγές να επιμένουν πως ο νόμος με το ένα άρθρο είναι έτοιμος στο συρτάρι του, όμως την ίδια ώρα εκφράζουν αμφιβολία για το αν είναι σε θέση να τον προωθήσει στη Βουλή.

Μια τέτοια κίνηση πολύ απλά θα σήμαινε πως η απαραίτητη δόση δεν θα καταβαλλόταν ποτέ, η Αθήνα θα έπρεπε να καλύψει εκ των έσω τις δανειακές της υποχρεώσεις, οι αγορές θα έκαναν επίθεση στη χώρα και το αδιέξοδο θα ήταν δεδομένο. Στο ερώτημα αν η χώρα μπορεί μόνη της να καλύψει τις υποχρεώσεις της, η απάντηση είναι «ναι» λόγω της στάσης πληρωμών που έχουν επιβληθεί στο εσωτερικό. Με τη διαφορά πως, σε μια τέτοια περίπτωση, η αγορά θα βίωνε ξαφνικό θάνατο χωρίς καμία περίπτωση ανάκαμψης. Επιπλέον, η Ελλάδα θα αντιμετώπιζε και την οργή των Βρυξελλών, μιας και δύσκολα πλέον οι συνέπειες θα μπορούσαν να περιοριστούν εντός των συνόρων.

Στον αντίποδα, ο Αλέξης Τσίπρας δεν μπορεί να αποδεχθεί κανένα από τα σενάρια που εξετάζονται για την Ελλάδα και όλα έχουν ως κοινό παρονομαστή τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα για μακρά χρονική περίοδο, κάτι που ερμηνεύεται σε σκληρή λιτότητα διαρκείας και μάλιστα χωρίς οφέλη επί της ουσίας μια και τα πλεονάσματα δεν μειώνουν επί της ουσίας το χρέος αλλά εξυπηρετούν τις οφειλές.

Ισχνή ανάπτυξη
Εκείνο που χρειάζεται η χώρα, επισημαίνουν κύκλοι της αγοράς, είναι αύξηση της ανάπτυξης καθώς είναι η μόνη λύση για άμεση μείωση του χρέους και μάλιστα χωρίς συνέπειες στις ήδη επιβαρυμένες κοινωνικές ομάδες. Η χθεσινή ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ που διέψευσε τις προβλέψεις για ύφεση και δείχνει ανάπτυξη για το πρώτο τρίμηνο της χώρας, είναι ένα σημαντικό όπλο στη φαρέτρα της κυβέρνησης αν αξιοποιηθεί κατάλληλα.

Πιο συγκεκριμένα, σε επί τα βελτίω σημαντική αναθεώρηση των στοιχείων για το ΑΕΠ προχώρησε η ΕΛΣΤΑΤ, με αποτέλεσμα στο α΄ τρίμηνο εφέτος να καταγράφεται ανάπτυξη 0,4% έναντι πτώσης του ΑΕΠ κατά 0,5% που είχε ανακοινωθεί στην πρώτη εκτίμηση. Με βάση επίσης τα προσωρινά στοιχεία, το α΄ τρίμηνο εφέτος σε σχέση με το δ΄ τρίμηνο 2016 καταγράφεται άνοδος του ΑΕΠ κατά 0,4% έναντι μείωσης κατά 0,1% στην πρώτη εκτίμηση στις 15 Μαΐου.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η αναθεώρηση προέκυψε από την ενσωμάτωση στοιχείων που δεν ήταν διαθέσιμα κατά την πρώτη εκτίμηση και τα οποία είναι είτε μηνιαία (όπως στοιχεία Ισοζυγίου Πληρωμών Μαρτίου) είτε τριμηνιαία (όπως δείκτες κύκλου εργασιών των κλάδων των υπηρεσιών και στοιχεία της έρευνας εργατικού δυναμικού).

Στα θετικά τα επιμέρους μεγέθη που δείχνουν ότι η κατανάλωση των νοικοκυριών αυξήθηκε 1,7% το α’ τρίμηνο εφέτος (έναντι μείωσης 0,7% το α’ τρίμηνο 2016) και της Γενικής Κυβέρνησης αυξήθηκε 1% (έναντι μείωσης 3,5%). Οι ιδιωτικές επενδύσεις αυξήθηκαν 11,2% (έναντι μείωσης 10,1% το α’ τρίμηνο πέρυσι). Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν 4,8% (έναντι πτώσης 10,4% το α’ τρίμηνο του 2016) και οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν 10,9% (έναντι μείωσης 10,1%).

Σημειώνεται ότι με βάση τα μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία, το ΑΕΠ παρουσίασε αύξηση 0,8% το α’ τρίμηνο 2017 σε σχέση με το α’ τρίμηνο 2016, έναντι μείωσης 0,3% που είχε ανακοινωθεί στην πρώτη εκτίμηση. Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση προτίθεται να προσέλθει στο Eurogroup με απόφαση να απορρίψει κάθε πρόταση που δεν συμπεριέχει το χρέος αναγνωρίζοντας το ρίσκο να υποστεί η χώρα οικονομική ασφυξία.