Συμφωνία σε δόσεις αλλά όχι με… δόση

Σε παζλ για δυνατούς λύτες εξελίσσεται η διαπραγμάτευση με την τρόικα, καθώς οι μεν εκπρόσωποι των δανειστών πιέζουν για νέα μέτρα, για άρση των πλειστηριασμών, για απελευθέρωση των απολύσεων, ακόμη και για μείωση μισθών και συντάξεων. Από την άλλη πλευρά, η χώρα μας αρνείται να υλοποιήσει τις προτάσεις των τεχνοκρατών και όπως γίνεται αντιληπτό το αδιέξοδο παραμένει παρά τα αισιόδοξα μηνύματα ένθεν κακείθεν.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Tα τελευταία 24ωρα παρατηρείται, βέβαια, μία διαφοροποίηση στη σκληρή γραμμή των Ευρωπαίων αξιωματούχων. Και δεν είναι μόνο ο Μπαρόζο, που μετά τη συνάντηση του με τον Αντώνη Σαμαρά εξέφρασε την αισιοδοξία ότι θα βρεθεί η χρυσή τομή. Είναι και η δήλωση του προέδρου του Eurogroup, Γέρουν Ντάισελμπλουμ, ο οποίος άνοιξε τον δρόμο για την εκταμίευση χρημάτων προς την Ελλάδα το επόμενο διάστημα, δίχως να ξεκαθαρίσει το ακριβές ύψος.

Η απόφαση για απαρέγκλιτη τήρηση των «κόκκινων γραμμών» εκ μέρους της κυβέρνησης είναι πλέον η μοναδική λύση για να επιτευχθεί συμφωνία, καθώς οι δανειστές κάνουν το κορόιδο για το πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά και την ανάγκη να έχουν κλείσει τα ζητήματα πριν η Ελλάδα αναλάβει την προεδρία της Ε.Ε.

Τώρα, που η τρόικα εμμένει σε βαθμό που θυμίζει ωμό εκβιασμό, η κυβέρνηση προσπαθεί με διπλωματικό τρόπο να ξεφύγει από τη δύσκολη θέση. Γι’ αυτό στοχεύει σε συμφωνία με δόσεις, η οποία θα τεθεί επί τάπητος μετά το Eurogroup της 9ης Δεκεμβρίου.

Όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, η συμφωνία δεν θα σημαίνει και δόση: θα αφορά στο «χτίσιμο» μίας νέας γενιάς προαπαιτούμενων για να υπάρξει συμφωνία το πιθανότερο πλέον τον Ιανουάριο, και εν συνεχεία σε μία άλλη σειρά προαπαιτούμενων για να φτάσουν στην Αθήνα τα 5 δισ. ευρώ του νέου πακέτου δόσεων σε… δόσεις.

Ο στόχος

Σε ό,τι αφορά το ερχόμενο Eurogroup, το οποίο θεωρείται εκ προοιμίου κρίσιμο, η ελληνική πλευρά πασχίζει:

# Να κλείσει τα μέτρα για το 1 δισ. ευρώ του Ιουλίου, δηλαδή διαθεσιμότητα και ΕΑΣ ώστε να έχει κάτι στα χέρια της για το Eurogroup.

# Να υπάρξει πρόοδος (έστω και μικρή) στα μεγάλα αγκάθια (πλειστηριασμοί, απολύσεις, έκθεση ΟΟΣΑ για αγορές), ώστε να διασφαλιστεί η επιστροφή.

# Να διασφαλίσει την κατάθεση την Πέμπτη του νομοσχεδίου ακινήτων στη Βουλή.

# Να ψηφίσει χωρίς απώλειες τον νέο προϋπολογισμό.

# Να επιτύχει, αν όχι συμφωνία, τότε «ανοχή» για το θέμα πλειστηριασμών, με τον αρμόδιο υπουργό να έχει προαναγγείλει την κατάθεση νομοσχεδίου το οποίο πρέπει, λένε, «πάση θυσία» να έχει την έγκριση της τρόικας.

Η κυβέρνηση επιχειρεί να πείσει ότι θα επιταχύνει τα διαρθρωτικά για να αποφύγει νέα μέτρα για το 2014. Επιμένει σε μηδενικό ή μικρότερο κενό και ελπίζει σε αποδοχή συμπληρωματικού πακέτου το 2014, αν αυτό χρειαστεί. Ωστόσο, διαπραγματευτικό πρόβλημα δημιουργούν οι μεγάλες καθυστερήσεις στα «διαρθρωτικά» από πολλά υπουργεία.

Το πλεόνασμα

Μήνυμα στην τρόικα και στις αγορές ότι η Ελλάδα ξεπέρασε –ήδη από τον Οκτώβριο– τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 344 εκατ. ευρώ (το οποίο είχε εγγράψει για ολόκληρο το 2013 στο προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού πριν από δύο μήνες, και το οποίο αμφισβητούσαν οι ελεγκτές), ενώ πλέον «κοιτά στα μάτια» και τον στόχο για πλεόνασμα 812 εκατ. ευρώ. Με βάση στοιχεία Γενικής Κυβέρνησης, τα οποία δημοσιοποίησε το υπουργείο Οικονομικών:

# Από τα ταμειακά στοιχεία Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2013, χωρίς το Πρόγραμμα Αποπληρωμής Ληξιπροθέσμων Υποχρεώσεων του Δημοσίου, προκύπτει πρωτογενές ταμειακό πλεόνασμα ύψους 5,7 δισ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 2,5 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο το 2012.

# Σε δημοσιονομική βάση, σύμφωνα με τους κανόνες υπολογισμού της Eurostat που ισχύουν για όλες τις χώρες της Ε.Ε. και λαμβάνοντας υπόψη και όλες τις συσσωρευμένες εκκρεμείς υποχρεώσεις, το πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώνεται σε 2,6 δισ. ευρώ έναντι 0,9 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

# Με βάση το Μνημόνιο και τους όρους Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής που ισχύουν για τη χώρα μας, όπου δεν υπολογίζονται και αφαιρούνται οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων από ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες ύψους 2,18 δισ. ευρώ, προκύπτει πρωτογενές πλεόνασμα ύψους περίπου 400 εκατ. ευρώ.

Νέο ορόσημο η 19η Δεκεμβρίου

Το ορόσημο, πάντως, που είχε τεθεί για να ολοκληρωθεί η συμφωνία μέχρι μεθαύριο Δευτέρα, ημέρα διεξαγωγής του Eurogroup, είναι βέβαιο ότι ξεχάστηκε από την ελληνική κυβέρνηση. Ο χρόνος όμως πιέζει, καθώς υπάρχει η παραίνεση Μέρκελ να μη βαρύνεται η Ελλάδα όταν θα αναλάβει την Προεδρία της Ε.Ε.

Ο πρωθυπουργός θέλει να έχει υπάρξει συμφωνία πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στις 19 Δεκεμβρίου. Στο πλαίσιο αυτό καταβάλλεται προσπάθεια, ώστε να ολοκληρωθούν οι συζητήσεις μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες και να επισφραγιστεί η συμφωνία σε έκτακτο Eurogroup στις 15-16 Δεκεμβρίου. Κυβερνητικό στέλεχος περιγράφει το σημείο στο οποίο βρίσκεται η κατάσταση: «Υπάρχει διαφωνία στο θέμα των πλειστηριασμών, στις ομαδικές απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα και στο θέμα της Αμυντικής Βιομηχανίας. Αντίθετα είμαστε εγγύτερα στο δημοσιονομικό, αλλά συνεχίζεται η διαπραγμάτευση. Η πρόθεση της κυβέρνησης είναι να προχωρήσουμε αλλά σε κάθε περίπτωση χωρίς τις υπερβολές της τρόικας».

Το πιο δύσκολο θέμα είναι το αυτό των πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία, θέμα στο οποίο η τρόικα ζητά στην ουσία πλήρη απελευθέρωση. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να το δεχθεί για τρεις ουσιαστικούς λόγους:

# Υπάρχει δέσμευση τόσο του πρωθυπουργού όσο και του προέδρου του ΠΑΣΟΚ ότι θα προστατευθούν οι φτωχοί πολίτες που έχουν πληγεί από την κρίση.

# Μία τέτοια ρύθμιση για πλήρη απελευθέρωση δεν θα περάσει από τις κοινοβουλευτικές ομάδες της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, όπως επεσήμανε ο Γ. Στουρνάρας στο κλιμάκιο της τρόικας. «Αν φέρουμε τέτοιο νομοσχέδιο, δεν θα ψηφιστεί», είπε ο υπουργός Οικονομικών.

# Στην απίθανη περίπτωση που περάσει από τη Βουλή τέτοιο νομοσχέδιο, θεωρείται ότι θα είναι η υπογραφή της πράξης ευθανασίας της κυβέρνησης, αφού οι αντιδράσεις στους επόμενους μήνες από την κοινωνία και τον πολιτικό κόσμο θα είναι τέτοιες που δεν θα μπορεί να διασωθεί στις ευρωεκλογές η κυβέρνηση.

Η γραμμή του Μαξίμου πάντως όπως και του υπουργείου Οικονομικών είναι πιο διαλλακτική. Θεωρούν ότι υπάρχουν ουσιαστικοί λόγοι για να υπάρξει κάποιου είδους απελευθέρωση για εκείνους που, ενώ έχουν τη δυνατότητα, εκμεταλλεύονται τη συνολική απαγόρευση που υπάρχει τώρα και αρνούνται να πληρώσουν.

Εκτός από το θέμα των πλειστηριασμών, κάθετη είναι η διαφωνία του ΠΑΣΟΚ και για το θέμα των ομαδικών απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα που ζητά η τρόικα. Αλλά και στο θέμα της Αμυντικής Βιομηχανίας, η κυβέρνηση απορρίπτει το κλείσιμο που ζητά η τρόικα και επιμένει στη δική της θέση για εξυγίανση εν λειτουργία.