Συνεργάτες – κομάντος θα σμιλεύσουν τις διαφωνίες

Στην τελική ευθεία εισέρχεται η προσπάθεια για τον σχηματισμό νέου πολιτικού φορέα, μετά τη δημοσιοποίηση του πορίσματος από την Επιτροπή Διαλόγου που συνέστησαν από κοινού Φώφη Γεννηματά και Σταύρος Θεοδωράκης.

Της Ευαγγελίας Τζαβάρα

Ήδη μετά τη συζήτηση για τον εκλογικό νόμο, δεν είναι λίγοι αυτοί που ισχυρίζονται πως ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι είναι πολύ κοντά στο να συστήσουν τον νέο πολιτικό φορέα. Οπότε όλοι αναμένουν το ραντεβού των δύο επικεφαλής, της Φώφης Γεννηματά και του Σταύρου Θεοδωράκη.

Οι δύο αρχηγοί μετά από τηλεφωνική επικοινωνία αποφάσισαν να βρεθούν προς το τέλος Αυγούστου. Και μπορεί οι ηγέτες ΠΑΣΟΚ και Ποταμιού να κανόνισαν να τα πουν από κοντά επιστρέφοντας από τις διακοπές τους, αυτό όμως δεν σημαίνει καθόλου ότι ως τότε δεν θα γίνουν οι απαραίτητες επαφές μεταξύ των δύο κομμάτων, προκειμένου να ξεπεραστούν τα αγκάθια που παρατηρούνται στα οργανωτικά θέματα αναφορικά με το μέλλον της παράταξης που εκπροσωπούν.

Στην πραγματικότητα, οι διαβουλεύσεις σε επίπεδο πιο χαμηλόβαθμων στελεχών των δύο κομμάτων έχουν ήδη ξεκινήσει, προκειμένου η συνάντηση των δύο αρχηγών να προετοιμαστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ελαχιστοποιώντας τις πιθανότητες ναυαγίου στην κοινή τους προσπάθεια για ανασυγκρότηση του χώρου. Έτσι, όταν εκείνοι καθίσουν στο ίδιο τραπέζι, θα μένει να καθοριστεί το τελικό χρονοδιάγραμμα των εξελίξεων για το μέλλον της προσπάθειας δημιουργίας του τρίτου πόλου μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. Με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα, σημαντικό ρόλο αναμένεται να παίξουν ο Χρήστος Πρωτόπαπας από το ΠΑΣΟΚ και ο Δημήτρης Τσιόδρας από το Ποτάμι.

Το βασικό πάντως ζήτημα που έχουν να λύσουν οι δύο αρχηγοί είναι ο τρόπος που πάνε στον νέο φορέα. Από τη Δημοκρατική Συμπαράταξη προτείνεται Συνδιάσκεψη όλων των κομμάτων και των κινήσεων και εν συνεχεία η εκλογή νέου αρχηγού από τη βάση το αργότερο μέχρι τις 15 Νοεμβρίου. Αντίθετα, στο Ποτάμι εκτιμούν ότι η εκλογή αρχηγού από τη βάση θα πρέπει να προηγηθεί, με τη διαφορά ότι όποιος εκλεγεί, θα δεσμεύεται να οδηγήσει τον νέο πια φορέα του χώρου σε συνέδριο μέσα σε εύλογο πολιτικά χρονικό διάστημα.

Διαφωνίες
Με βάση το πόρισμα της επιτροπής διαλόγου, οι δύο αρχηγοί έχουν να γεφυρώσουν κι άλλες διαφωνίες. Διότι ναι μεν μπορεί να συμφωνούν σε πολλά, αλλά υπάρχουν ζητήματα όπως είναι ο διαχωρισμός Κράτους-Εκκλησίας, η προοδευτική φορολόγηση των φυσικών προσώπων, η καθιέρωση ενός εφάπαξ συντελεστή, ο τρόπος ίδρυσης των Ιδιωτικών Πανεπιστημίων, ο τρόπος λειτουργίας των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς.

Ας μη λησμονούμε ότι ειδικά με τις αστικές συγκοινωνίες υπάρχει χαώδης αντίληψη. Η Φώφη υπενθύμισε τις εποχές του 1992, ενώ ο Θεοδωράκης κατέκρινε τις «εποχές των Κολλάδων», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.

Βέβαια όσοι έχουν βάλει σκοπό της ζωής τους να επιτευχθεί η συμπόρευση των δύο κομμάτων υποστηρίζουν πως αυτά τα θέματα μπορούν να αντιμετωπιστούν και να σμιλευθούν κατά τη διάρκεια ενός ειλικρινούς διαλόγου. Μάλιστα επισημαίνουν πως την ίδια ώρα έχει επιτευχθεί προγραμματική συμφωνία σε 10 τομείς (Σύνταγμα-Πολιτικοί Θεσμοί-Δικαιοσύνη, Οικονομία- Ανάπτυξη, Παιδεία και Πολιτισμός, Υγεία-Πρόνοια και Κοινωνική Ασφάλιση, Περιβάλλον και Ποιότητα Ζωής).

Επιτυχημένο κρας τεστ…
Η πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή για τον εκλογικό νόμο αποτέλεσε, πάντως, το πρώτο κρας τεστ για την Κεντροαριστερά, καθώς τόσο η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, όσο και επικεφαλής του Ποταμιού βρήκαν κοινό βηματισμό ανοίγοντας τον δρόμο για μελλοντική συνεργασία των δύο κομμάτων.

Οι δύο πολιτικοί αρχηγοί αμφισβήτησαν με επιχειρήματα την αξιοπιστία του πρωθυπουργού αναφερόμενοι στην περυσινή περιπέτεια με το δημοψήφισμα και την υπόσχεση του Αλέξη Τσίπρα που διαψεύστηκε, ότι δεν θα πάει για εκλογές εάν δεν αλλάξει ο εκλογικός νόμος, ενώ επιτέθηκαν στις επιλογές της κυβέρνησης κατηγορώντας τον πρωθυπουργό για προχειρότητα όσον αφορά τον τρόπο και το περιεχόμενο των διατάξεων του εκλογικού νόμου.

Τόσο η Φ. Γεννηματά όσο και ο Στ. Θεοδωράκης δείχνουν αποφασισμένοι να προχωρήσουν το φθινόπωρο στο εγχείρημα της δημιουργίας ενός πολιτικού φορέα που θα λειτουργήσει ως ομπρέλα για τα κόμματα και τις κινήσεις της Κεντροαριστεράς. Περνώντας με επιτυχία τις εξετάσεις για συμπόρευση τόσο στη συζήτηση της Βουλής για τον εκλογικό νόμο όσο και στην αρμόδια επιτροπή που εξέδωσε το πόρισμα για τις κοινές θέσεις των δύο κομμάτων, οι επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ και του Ποταμιού έχουν ανοίξει βηματισμό για τον πολιτικό φορέα που θα στεγάσει τις κινήσεις και τα κόμματα της Κεντροαριστεράς.

Το ΚΙΔΗΣΟ έχει διαμηνύσει ότι θα αξιολογήσει τις προτάσεις της κοινής επιτροπής και θα τις θέσει υπό την κρίση των μελών και των φίλων του Κινήματος. Όμως η πιθανή συγκατοίκηση του Γ. Παπανδρέου με το ΠΑΣΟΚ κάτω από την ίδια πολιτική ομπρέλα δημιουργεί προβληματισμό σε στελέχη του Κινήματος.

Ο Ευ. Βενιζέλος ήδη παρουσιάζει την πολιτική πλατφόρμα πάνω στην οποία εκτιμά ότι πρέπει να κινηθεί η νέα Κεντροαριστερά, η οποία στηρίζεται στη… δικαίωση της περιόδου διακυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου που αποτελεί… κόκκινη γραμμή για τους «παπανδρεϊκούς».

Σε δεινή θέση βρίσκεται ο πρόεδρος της ΔΗΜ.ΑΡ., Θανάσης Θεοχαρόπουλος, καθώς μετά την υπερψήφιση του εκλογικού νόμου του ΣΥΡΙΖΑ, αφού είχε προηγηθεί η μετωπική σύγκρουση μεταξύ Φ. Γεννηματά και Αλ. Τσίπρα, βουλευτές και στελέχη του ΠΑΣΟΚ επιρρίπτουν ευθύνες στον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο της Δημοκρατικής Συμπαράταξης για τη στάση του. Δεν λείπουν μάλιστα οι φωνές στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ που ζητούν να είναι υποψήφιος με σταυρό στις επόμενες εκλογές ο επικεφαλής της ΔΗΜ.ΑΡ., προκειμένου να δοκιμάσει την αποδοχή που έχει από τους πολίτες, όπως λένε χαρακτηριστικά.

Ποιοι πιέζουν για να προχωρήσει η συνένωση των κομμάτων
Τα δύσκολα για το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι τώρα αρχίζουν, καθώς μετά τη δημοσιοποίηση του κειμένου της συμφωνίας τους η Φώφη Γεννηματά και ο Σταύρος Θεοδωράκης θα κληθούν να συναποφασίσουν τον τρόπο που τα κόμματά τους θα συνενωθούν υπό έναν νέο αρχηγό.

Η σημαντικότερη αφορά τον ίδιο τον πολιτικό προσανατολισμό του νέου φορέα. Όπως επιβεβαιώθηκε ακόμη και στην ψηφοφορία της απλής αναλογικής, και τα δύο κόμματα είναι βαθιά διχασμένα. Κάποιοι βουλευτές τους θεωρούν αυτοκτονική την εικόνα πλήρους στήριξης που συχνά δίνουν στην προοπτική ανάληψης της εξουσίας από τη Ν.Δ., και κάποιοι άλλοι θεωρούν αδιανόητη οποιαδήποτε σύμπλευσή τους –ακόμη και μελλοντική– με τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν ήταν τυχαία η αναφορά της κας Γεννηματά στους βουλευτές της ότι «όσοι ονειρεύονται να γίνουν υπουργοί του Τσίπρα ή του Μητσοτάκη, με τη Δημοκρατική Συμπαράταξη τσόντα, να φροντίσουν έγκαιρα να χωρέσουν και στα ψηφοδέλτιά τους».

Ούτε ασφαλώς τυχαίο ήταν στο Ποτάμι ότι οι Σπύρος Λυκούδης, Σπύρος Δανέλλης και Γρηγόρης Ψαριανός είπαν «παρών» και δεν καταψήφισαν την κατάργηση του μπόνους, συντασσόμενοι έτσι με την κεντρική γραμμή του ΠΑΣΟΚ και όχι του Ποταμιού. Θέλησαν να στείλουν ένα μήνυμα στον Στ. Θεοδωράκη ότι η σύμπραξη των δύο κομμάτων είναι πλέον μονόδρομος και ότι δεν θα τον στηρίξουν σε τυχόν υπαναχώρησή του. Πόσω μάλλον όταν δημοσκοπικά το Ποτάμι έχει καθηλωθεί σε ποσοστά που δεν του εξασφαλίζουν την επανείσοδό του στη Βουλή.

Υποψήφιοι αρχηγοί
Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, ουδείς μπορεί σήμερα να προβλέψει πόσοι και ποιοι θα διεκδικήσουν την αρχηγία του νέου φορέα στις ανοιχτές κάλπες, που όλα δείχνουν ότι θα στηθούν περί τον Νοέμβριο. Οι βουλές του Γ. Παπανδρέου παραμένουν άγνωστες και, αν επιχειρήσει να εμπλακεί στη διαδικασία, η αντίδραση του Ευ. Βενιζέλου είναι δεδομένη. Άγνωστο παραμένει και τι θα πράξει ο Νίκος Ανδρουλάκης, που έχει ερείσματα στη βάση του ΠΑΣΟΚ, ενώ κανείς δεν αποκλείει, αν το εγχείρημα αποκτήσει επικοινωνιακή δυναμική, να προκύψουν και υποψηφιότητες-εκπλήξεις, πέραν των Γιώργου Καμίνη και Γιάννη Στουρνάρα που αυτοεξαιρέθηκαν.

Η συνένωση του Ποταμιού με το ΠΑΣΟΚ έχει –τέλος– και «τεχνικά» εμπόδια να υπερνικήσει, με κυριότερο να βρεθεί κάποια λύση στα χρέη της Χαριλάου Τρικούπη. Αλλά, όπως προαναφέρθηκε, ο κύβος ερρίφθη και οι δύο αρχηγοί θα κληθούν, θέλοντας και μη, να καθίσουν σύντομα σε ένα τραπέζι διαπραγματεύσεων ώστε να προβούν σε σειρά υποχωρήσεων για να συναποφασίσουν τα επόμενα βήματά τους. Τούτο, δε, αφορά πρωτίστως τον κ. Θεοδωράκη, ο οποίος, ενώ διακηρύσσει την ανάγκη της συνένωσης, μοιάζει να πιστεύει και σήμερα ότι το κόμμα του θα μπορούσε να ανακάμψει και μόνο του.

Διπλό «όχι» της Φώφης σε ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. για το ενδεχόμενο συνεργασίας
Με την απόφασή της να μη στηρίξει τον Αλέξη Τσίπρα στο θέμα της απλής αναλογικής, η Φώφη Γεννηματά ξεκαθάρισε ότι δεν θα συμμετάσχει σε μελλοντική κυβέρνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά ούτε με τη Ν.Δ. ξεκαθάρισε την Κυριακή.

Το ΠΑΣΟΚ πέρασε από συμπληγάδες το προηγούμενο διάστημα για το θέμα της απλής αναλογικής που έφερε προς ψήφιση η κυβέρνηση στη Βουλή. Αρχικά, η Φώφη Γεννηματά τέθηκε υπέρ της απλής αναλογικής, πιεζόμενη από μερίδα στελεχών στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜ.ΑΡ. Τελικά, προφανώς υπό την πίεση της κριτικής ότι αν το ΠΑΣΟΚ ψηφίσει τον εκλογικό νόμο που προτείνει η κυβέρνηση θα γίνει «ουρά» του ΣΥΡΙΖΑ, η Φώφη Γεννηματά άλλαξε στάση και καταψήφισε την απλή αναλογική. Έκλεισε, έτσι, την πόρτα σε μελλοντική σύμπραξη με τον ΣΥΡΙΖΑ, αφήνοντας τον Θανάση Θεοχαρόπουλο της ΔΗΜ.ΑΡ. και τον Γιώργο Παπανδρέου να «φλερτάρουν» με την Κουμουνδούρου.

Όπως ήταν φυσικό, η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δέχτηκε σφοδρή επίθεση μετά το «όχι» στην απλή αναλογική, από τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα που την κατηγόρησε ότι γίνεται «ουρά» της Ν.Δ. Ακόμη και ο πρόεδρος των Κεντρώων Βασίλης Λεβέντης επιστρατεύτηκε στον ίδιο ρόλο και δήλωσε εντός της Ολομέλειας ότι ο λαός θα τιμωρήσει το ΠΑΣΟΚ που χαρίζει 50 έδρες μπόνους στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Πυρά δέχτηκε η Φώφη Γεννηματά και από τον Πάνο Καμμένο, σε μια ατυχή στιχομυθία στην Ολομέλεια, όπου η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αποκάλεσε τον πρόεδρο των ΑΝΕΛ «ακροδεξιά απόφυση» και εκείνος απάντησε με το απαράδεκτο σχόλιο για την «αναπηρική σύνταξή» της. Το σημαντικό είναι ότι μετά την άρνηση του ΠΑΣΟΚ να στηρίξει τον Αλέξη Τσίπρα στο θέμα της απλής αναλογικής, η Φώφη Γεννηματά πέρασε σε ολοκληρωτική άρνηση μετεκλογικών συνεργασιών. Μη θέλοντας, πιθανώς, να χαρακτηρίζεται το ΠΑΣΟΚ «ουρά» της Ν.Δ. ή του ΣΥΡΙΖΑ, η κα Γεννηματά περιέγραψε ένα μελλοντικό τοπίο… ακυβερνησίας. «Υποσχέθηκε», μάλιστα, ότι δεν θα δεχθεί να σχηματίσει το ΠΑΣΟΚ κυβέρνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ ή τη Ν.Δ. και ότι η ίδια, με την άρνησή της, θα προκαλέσει διπλές εκλογές.

Το σενάριο αυτό θυμίζει την άκαμπτη στάση των Ισπανών Σοσιαλιστών που έχουν προκαλέσει μείζονα πολιτική κρίση, αρνούμενοι να σχηματίσουν κυβέρνηση με το πρώτο κόμμα του Μαριάνο Ραχόι και οδηγώντας τη χώρα σε διπλές, αδιέξοδες εκλογικές αναμετρήσεις.