Αυτή είναι η αλήθεια για το πόθεν έσχες των δικαστικών

«Απασφάλισε» λεκτικά ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Κοντονής έπειτα από την έκδοση της υπ’ αριθμ. 3212/2017 απόφασης του ΣτΕ που ακύρωσε την υπουργική απόφαση (ΚΥΑ 1846/2016) η οποία καθόριζε το περιεχόμενο υποβολής των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης για όλες τις κατηγορίες υπόχρεων «πόθεν έσχες», καθώς η έκφρασή του «να δούμε ποιος θα κουραστεί πρώτος» και «κοροϊδεύετε την κοινωνία» μάλλον προδίδουν τον μεγάλο εκνευρισμό της Κυβέρνησης, παρά την προσπάθειά της να πατάξει τη διαφθορά, τη φοροδιαφυγή και τη διαπλοκή όπως ισχυρίζεται

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Δεδομένης, λοιπόν, της κόντρας των δύο θεσμών που βαίνει αμείωτη αλλά και του ισχυρισμού των δικαστών ότι «το Δικαστικό Σώμα συκοφαντείται» αξίζει να δούμε που ακριβώς βρίσκεται η αλήθεια στο θέμα του πόθεν έσχες των δικαστικών λειτουργών.

Με τον νόμο 2429/1996 (φεκ. Α΄ 155) περί δήλωσης περιουσιακής κατάστασης πολιτικών, κρατικών λειτουργών και υπαλλήλων, ιδιοκτητών μέσων μαζικής ενημέρωσης και εντύπων και άλλων κατηγοριών προσώπων υποχρεώθηκαν σε δήλωση πόθεν έσχες οι δικαστικοί και εισαγγελικοί λειτουργοί, οι οποίοι υπέβαλλαν κανονικά στο εξής τις δηλώσεις τους. Στη συνέχεια ο νόμος τροποποιήθηκε από τους ν. 3213/2003 και 4281/2014 προσθέτοντας και άλλες κατηγορίες υπόχρεων προσώπων, χωρίς να υπάρξει και πάλι πρόβλημα. Ωστόσο με την έκδοση της υπ’ αριθμ.1846/2016(ΦΕΚ Β’ 3300/13-10-2016)  Κοινής Υπουργικής Απόφασης των συναρμόδιων υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομικών, η οποία εξειδίκευε τον τύπο και το περιεχόμενο της Δήλωσης Περιουσιακής Κατάστασης (πόθεν έσχες), εισήχθησαν διατάξεις που αμφισβητήθηκαν από τους δικαστές ως αντισυνταγματικές και τελικά κρίθηκαν ως μη νόμιμες οι ρυθμίσεις ή παραλείψεις που αφορούν:

1] Την υποχρέωση δηλώσεως των μετρητών άνω των €15.000, που δεν περιλαμβάνονται σε καταθέσεις σε τράπεζες, καθώς και των κινητών πραγμάτων αξίας άνω των €30.000.

2] Η μη πρόβλεψη εύλογης προθεσμίας, τόσο για τη διενέργεια και την ολοκλήρωση του ελέγχου, όσο και για τη διατήρηση των προσωπικών δεδομένων των υπόχρεων προς δήλωση πόθεν έσχες.

3] Η υποχρέωση να περιλαμβάνεται στην ετήσια δήλωση το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων των υπόχρεων, ανεξαρτήτως του αν επήλθε ή όχι κατά το προηγούμενο έτος μεταβολή σε αυτά.

4] Η μη πρόβλεψη, προκειμένου περί περιουσιακών στοιχείων κτηθέντων σε προηγούμενες χρήσεις, για την μη αναγραφή στην πρώτη ηλεκτρονική δήλωση της αξίας κτήσεως.

5] Η υποχρέωση δηλώσεως των περιουσιακών στοιχείων του προσώπου με το οποίο ο/η υπόχρεος έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης.

6] Προκειμένου περί τραπεζικών λογαριασμών, η υποχρέωση αθροίσεως των προερχομένων από κάθε πηγή ποσών καθ΄ όλο το έτος και ακολούθως παράθεση των πηγών από τις οποίες προέρχεται το απομένον στις 31 Δεκεμβρίου υπόλοιπο του λογαριασμού και του ακριβούς ποσού που αντιστοιχεί σε κάθε μία από αυτές, αφού αφαιρεθούν τα ποσά των αναλήψεων, χωρίς να προσδιορίζεται από ποια πηγή ο/η υπόχρεος μπορεί να αφαιρέσει τα ποσά που ανέλαβε.

 

Δεν καταργήθηκε η υποβολής δήλωσης πόθεν έσχες

Αυτές οι τυπικές διατάξεις λοιπόν οδήγησαν όχι στην κατάργηση της υποβολής δήλωσης πόθεν έσχες, όπως τεχνηέντως άφησε να εννοηθεί η Κυβέρνηση, αλλά στο πώς θα δηλώνονται επί μέρους κονδύλια,  καθώς η Κυβέρνηση έχει το δικαίωμα να εκδώσει άμεσα μια νέα ΚΥΑ που θα προβλέπει σύννομα και συνταγματικά τα ζητήματα αυτά. Προς τι λοιπόν τα μίση και ο αλληλοσπαραγμός; «Η κυβέρνηση σήμερα επανέρχεται και λέει: Να δούμε ποιος θα κουραστεί. Η κυβέρνηση που επιμένει στην διαφάνεια και τον έλεγχο ή όσοι συντάσσονται πίσω από καθεστώτα αδιαφάνειας και μη έλεγχου και θα λογοδοτήσουν όλοι στο Λαό;» δηλώνει ο κ. Κοντονής.

Και απάντησε ο κ. Σεβαστίδης, Πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων: “Κατά περίεργο τρόπο το συγκεκριμένο θέμα έγινε πολλές φορές αντικείμενο σπέκουλας και πολιτικής εκμετάλλευσης. Με επιμονή και σε υψηλούς τόνους ακούστηκε από κυβερνητικούς αξιωματούχους ότι δήθεν οι δικαστές αρνούνται να καταθέσουν δηλώσεις. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο ψέμα από αυτό ούτε επιχειρήθηκε ανάλογη εκστρατεία συκοφάντησης σε βάρος του δικαστικού σώματος εδώ και πολλά χρόνια. Η απόφαση του ΣτΕ που ακύρωσε τη συγκεκριμένη υπουργική απόφαση για το Πόθεν Έσχες στα περισσότερα σημεία της δεν αφορά ειδικά τους δικαστές αλλά αφορά όλους τους υποχρέους σε υποβολή δηλώσεων. Ποια λοιπόν είναι η ξεχωριστή μεταχείριση που ζητούν οι δικαστές; Αντίθετα ειδική μεταχείριση έχουν εξασφαλίσει οι Υπουργοί και οι Βουλευτές οι οποίοι πρέπει να εξηγήσουν στο λαό γιατί δεν ελέγχονται στο Πόθεν Έσχες που υποβάλλουν από την επιτροπή στην οποία υπάγονται όλοι οι άλλοι υπόχρεοι αλλά από ειδική επιτροπή της Βουλής”.

Εσφαλμένη η κυβερνητική ρητορική

Η κυβερνητική ρητορική πως οι δικαστές δεν θέλουν να ελέγχονται είναι εσφαλμένη, άδικη και απαξιωτική, όπως εύκολα αποδεικνύεται από τα γεγονότα και ο προφανής σκοπός είναι οι μη αρεστές στην κυβέρνηση δικαστικές αποφάσεις, καθώς ο «χορός του πολέμου» μάλλον άνοιξε με τις τηλεοπτικές άδειες το προηγούμενο φθινόπωρο, ενώ εκκρεμούν στο ΣτΕ προσφυγές για τον ασφαλιστικό νόμο Κατρούγκαλου, η τύχη των οποίων απασχολεί πολύ την κυβέρνηση. «Η Δικαιοσύνη είναι τόσο δίκαιη όσο και ο νόμος που καλείται να εφαρμόσει και είναι τόσο ανεξάρτητη όσο της το επιτρέπει το ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο της εποχής της…» είπε με νόημα ο Πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων τονίζοντας ότι «ο περιορισμός της δικαστικής ανεξαρτησίας μπορεί να γίνει με πολλά μέσα, μπορεί να πάρει πολλές μορφές και έχει πολλές διαβαθμίσεις. Μπορεί να γίνει απροκάλυπτα και με βίαια μέσα, μπορεί όμως να γίνει με πιο ήπια μορφή και πιο συγκαλυμμένα». Και μάλλον εννοεί τον κ. Κοντονή.