«Βούλησή μας να προστατεύσουμε την ασφαλή πρόσβαση των πολιτών στην πρόληψη υγείας»
Πολύς λόγος και ακόμη περισσότερες αντιδράσεις προκάλεσε η κυβερνητική απόφαση για τον περιορισμό της κάλυψης των διαγνωστικών εξετάσεων (βλ. τεστ ΠΑΠ και άλλα) από τη λίστα παροχών προς τους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ.
Συνέντευξη στον Νίκο Τσαγκατάκη
Για το παραπάνω φλέγον ζήτημα που ανέκυψε τις τελευταίες ημέρες, η «Α» απευθύνθηκε στην υφυπουργό Υγείας, Κατερίνα Παπακώστα, ζητώντας απαντήσεις. Τι είπε η κα Παπακώστα; Κατ’ αρχάς, διευκρίνισε ότι ο εκάστοτε ιατρός διατηρεί τη δυνατότητα να συνταγογραφήσει εξετάσεις χωρίς περιορισμό, αν κρίνει ότι υπάρχει ανάγκη και την τεκμηριώσει ιατρικά π.χ. λόγω βεβαρημένου ιστορικού, κληρονομικότητας κτλ. Σε κάθε περίπτωση, η υφυπουργός κατέστησε σαφές ότι εάν διαπιστωθεί από τα αρμόδια όργανα ότι το δόγμα του υπουργείου Υγείας «να προστατεύσουμε τα δικαιώματα του πολίτη δεν υπηρετείται, θα προβούμε στις διορθωτικές κινήσεις».
Κατά τα λοιπά, η κα Παπακώστα μιλώντας στην «Α» αναφέρθηκε στο ζήτημα των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας που, όπως είπε, «ταλανίζει πολλά χρόνια τους συμπολίτες μας με αναπηρίες», υπογράμμισε την έμφαση που δίνει το υπουργείο στα δικαιώματα των ψυχικά πασχόντων, ενώ σε αμιγώς πολιτικό επίπεδο προέβλεψε ότι «η παρούσα Βουλή θα εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας».
Κυρία υπουργέ, τελικώς θίγει ή όχι τους ασθενείς το πλαφόν στις διαγνωστικές εξετάσεις;
«Επιθυμώ να διευκρινίσω ότι οι κατευθυντήριες οδηγίες για τις διαγνωστικές εξετάσεις σκοπεύουν να προστατεύσουν τα δικαιώματα των πολιτών στην πρόληψη. Η βούληση του υπουργείου Υγείας είναι να προστατεύσουμε τους πολίτες και την ασφαλή πρόσβασή τους στην πρόληψη, να προστατεύσουμε τους συνειδητοποιημένους και έντιμους γιατρούς να κάνουν τη σωστή και λελογισμένη συνταγογράφηση και να επιβάλουμε κυρώσεις σε όσους παραβιάζουν αυτή την κατεύθυνση. Αλλιώς το clawback θα επιμερίζεται επί δικαίων και αδίκων το ίδιο. Το οικονομικό σκέλος είναι παρελκόμενο. Να επισημάνω ότι ο ιατρός διατηρεί τη δυνατότητα, αν κρίνει ότι υπάρχει ανάγκη, και την τεκμηριώσει ιατρικά, να γίνει εξέταση, λόγω π.χ. βεβαρυμμένου ιστορικού, κληρονομικότητας κτλ., χωρίς περιορισμό. Απλώς πρώτη αξιοποιούμε ένα στατιστικό πεδίο ελέγχου της συνταγογράφησης και έτσι προστατεύονται αφενός οι πολίτες από την κατάχρηση και αφετέρου οι ιατροί από την καταχρηστική συνταγογράφηση στις διαγνωστικές εξετάσεις. Σε κάθε περίπτωση, εάν διαπιστώσουμε ότι η φιλοσοφία να προστατεύσουμε τα δικαιώματα του πολίτη δεν υπηρετείται, θα προβούμε στις διορθωτικές κινήσεις. Όπου, δε, υπάρξουν παρερμηνείες θα εκδοθεί ερμηνευτική εγκύκλιος».
Είδαμε πρόσφατα την έντονη παρέμβασή σας για τις Επιτροπές των ΚΕΠΑ. Πιστεύετε ότι θα υπάρξει κάποια λύση, ώστε να μην ταλαιπωρούνται χιλιάδες χρονίως πάσχοντες συνάνθρωποί μας;
«Το ζήτημα των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) ταλανίζει πολλά χρόνια τους συμπολίτες μας με αναπηρίες. Πρέπει να σας πω ότι το θέμα με έχει απασχολήσει ήδη και ως Πρόεδρο της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής “Ισότητας, Νεολαίας & Δικαιωμάτων του ανθρώπου” της Βουλής.
Θεώρησα ως υποχρέωσή μου, παρ’ ότι δεν ανήκει στην αρμοδιότητά μου, να προτείνω, με επιστολή μου προς τους καθ’ ύλην αρμόδιους, μέτρα στοχευμένα για την ανακούφιση των ατόμων με αναπηρία και ιδίως εκείνων με μη αναστρέψιμες αναπηρίες, με σκοπό την οριστική και αποτελεσματική επίλυση του σοβαρού αυτού ζητήματος. Μάλιστα, επανήλθα πριν λίγες μέρες για το ίδιο θέμα και επικοινώνησα με τον Γενικό Γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Παναγιώτη Κοκκόρη, ζητώντας του την άμεση και χωρίς καθυστέρηση συνεδρίαση της αρμόδιας επιτροπής για την αναθεώρηση του πίνακα με τις σαράντα τρεις (43) μη αναστρέψιμες αναπηρίες. Αναμένω τη καλή συνεργασία όλων, ώστε να μπει άμεσα τέλος στην ταλαιπωρία των συμπολιτών μας με αναπηρίες».
Έχετε δηλώσει επανειλημμένως ότι η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση προχωρά με γοργούς ρυθμούς μεν, αλλά και με στέρεα βήματα. Αλήθεια, σε ποιο στάδιο βρισκόμαστε και πότε αναμένεται να ολοκληρωθεί;
«Με την έκδοση των απαραίτητων υπουργικών αποφάσεων ολοκληρώθηκε ο νέος τρόπος χρηματοδότησης των μονάδων ψυχικής υγείας, με βάση το κόστος ανά ωφελούμενο και τύπο μονάδας. Υπολείπονται να συμπεριληφθούν στον τρόπο χρηματοδότησης και οι ποιοτικοί παράμετροι των παρεχόμενων υπηρεσιών και ήδη βρίσκονται σε διαδικασία εξέλιξης οι απαραίτητες ενέργειες. Επίσης, απλουστεύθηκαν οι διαδικασίες αδειοδότησης των μονάδων ψυχικής υγείας, ενώ τηρούνται σε ηλεκτρονική βάση όλα τα στοιχεία και τα κριτήρια αδειοδότησης των υφιστάμενων μονάδων. Την ίδια ώρα, τεχνικά κλιμάκια πραγματοποιούν επισκέψεις σε όλα τα Γενικά Νοσοκομεία Αττικής, προκειμένου να διερευνηθεί η δυνατότητα χωροθέτησης των Ψυχιατρικών Κλινικών, όπως προβλέπει η μεταρρύθμιση στον ευαίσθητο τομέα της Ψυχικής Υγείας.
Θέλω να τονίσω ότι η πεμπτουσία της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης είναι πρωτίστως η προστασία των δικαιωμάτων των ψυχικά πασχόντων, αποασυλοποίησή τους και κατ’ επέκταση η άρση του κοινωνικού στίγματος και του ρατσισμού σε βάρος τους, καθώς και η κοινοτική τους ενσωμάτωση».
Δίνεται πολλή έμφαση στα δικαιώματα των ψυχικά πασχόντων. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη και πώς διασφαλίζονται;
«Στόχος μας, ως πολιτική ηγεσία του υπουργείου, είναι να αναχαιτίσουμε το κοινωνικό στίγμα που συνόδευε τους ψυχικά ασθενείς, να τους αποασυλοποιήσουμε, και το σημαντικότερο, να αλλάξουμε όλοι νοοτροπία απέναντι στην ψυχική υγεία. Πλέον, η ψυχική υγεία εντάσσεται στα νοσοκομεία, προκειμένου να μπορεί κάποιος απενοχοποιημένα να λάβει υπηρεσίες ψυχικής υγείας, όπως θα προσέφευγε για οποιαδήποτε πάθηση, χωρίς κοινωνικό στιγματισμό. Προς την κατεύθυνση αυτή, εξέδωσα πριν λίγο καιρό, συστάσεις προς τις δομές ψυχικής υγείας δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, σχετικά με τα δικαιώματα των ληπτών των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. Επεσήμανα πως η πολιτική για την ψυχική υγεία θα πρέπει να προάγει τα δικαιώματα των ασθενών, όπως η ισότητα και η εξάλειψη των διακρίσεων, το απαραβίαστο της προσωπικής ζωής, η αυτονομία, η σωματική ακεραιότητα, το δικαίωμα πληροφόρησης και συμμετοχής, η ανεξιθρησκία, το δικαίωμα του συνέρχεσθαι και της ελεύθερης κίνησης και για τον λόγο αυτό κάλεσα τις δομές Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα. Όπως έχω δηλώσει, το νέο “δόγμα” του υπουργείου Υγείας είναι ανθρωποκεντρικό, εστιάζοντας στον άνθρωπο και στην ανθρώπινη αξία. Ο άνθρωπος είναι το κύριο μέλημά μας. Οι ανθρώπινοι πόροι, οι οικονομικοί πόροι και οι κτιριακές εγκαταστάσεις ακολουθούν, υπηρετώντας αυτόν τον σκοπό».
Στην τελευταία σας συνάντηση με τον αρμόδιο Ευρωπαίο επίτροπο ζητήσατε πρόσθετη επιχορήγηση ύψους 30 εκατ. ευρώ από τα ευρωπαϊκά ταμεία, προκειμένου να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί απρόσκοπτα το πρόγραμμα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Είναι εφικτό να πάρουμε αυτά τα χρήματα;
«Εξήγησα στον αρμόδιο Επίτροπο –και το επεσήμανα μάλιστα πρόσφατα και εγγράφως με επιστολή μου– ότι ο μετασχηματισμός των ψυχιατρικών νοσοκομείων και η ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης απαιτεί πρόσθετη επιχορήγηση από το επιχειρησιακό πρόγραμμα “Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013”, ύψους περίπου 30.000.000 ευρώ. Έχουμε ήδη στείλει όλα σχετικά έγγραφα στην Ειδική Υπηρεσία Τομέα Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης και στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Παράλληλα, έχουμε ζητήσει την άμεση πρόσληψη 1.795 ατόμων για τη στελέχωση Μονάδων Ψυχικής Υγείας (ΝΠΔΔ). Πίστη μου είναι πως, για να λάβεις κάτι, οφείλεις να το διεκδικήσεις και εμείς το διεκδικούμε εκθέτοντας όλη την επιχειρηματολογία που χρειάζεται. Άλλωστε μέχρι σήμερα, τα συμφωνηθέντα τηρούνται απαρέγκλιτα και χωρίς αποκλίσεις».
Είστε από τους πλέον δραστήριους υπουργούς της δικομματικής κυβέρνησης. Αν και έχετε αναλάβει καθήκοντα πολύ σύντομα, έχετε ήδη πραγματοποιήσει πολλές συναντήσεις και επισκέψεις σε όλη την Ελλάδα. Τι σας μεταφέρει ο κόσμος;
«Επισκέπτομαι τις δομές μας και καταγράφω το πώς έχουν τα πράγματα στο δημόσιο σύστημα υγείας. Διαπιστώνω πλεονεκτήματα και αδυναμίες. Δεν μπορώ να μην αναφερθώ τις υπεράνθρωπες προσπάθειες του ιατρικού και του νοσηλευτικού προσωπικού. Εκτιμώ πως το σύστημα πάσχει περισσότερο σε θέματα στελέχωσης, για τον λόγο αυτό, η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου έχει προγραμματίσει –και περιμένουμε την έγκριση του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης– προσλήψεις για να καλυφθούν τα κενά. Σας ενημερώνω ότι δεν επισκέπτομαι μόνο δημόσιες δομές, αλλά και ιδιωτικές, οι οποίες χρηματοδοτούνται από το υπουργείο Υγείας, προκειμένου να διαπιστώσω από κοντά αν οι πόροι που δίνει το υπουργείο πιάνουν τόπο προς όφελος των ληπτών υπηρεσιών υγείας».
Πρόσφατα κάνατε μια πολύ εύστοχη παρέμβαση προς τη ΔΕΗ, προκειμένου να ενσωματωθεί, σε εμφανές σημείο, ο πενταψήφιος αριθμός εξυπηρέτησης των ΑΜΕΑ. Πρόκειται να αλλάξει εν τέλει αυτό;
«Μετά από έγγραφη απάντηση του προέδρου της ΔΕΗ, Αρθούρου Ζερβού, η εταιρεία ανταποκρινόμενη στην επιστολή μου, σχετικά με την προστασία των ευάλωτων καταναλωτών και ιδίως των μηχανικώς υποστηριζόμενων, υιοθέτησε την πρότασή μου και επεξεργάζεται ένα ευρύτερο σχέδιο για τα άτομα με αναπηρία, στο πλαίσιο του οποίου θα ενσωματωθεί σε εμφανές σημείο του λογαριασμού ρεύματος ο πενταψήφιος αριθμός εξυπηρέτησης, με στόχο την ενημέρωση των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους».
Εκτιμάτε ότι η παρούσα Βουλή θα εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας;
«Οι βουλευτές όλων των πτερύγων διαθέτουν αίσθημα υπευθυνότητας και δεν θα θέσουν σε διακινδύνευση τη σταθερότητα και την ασφάλεια της χώρας σε μια ρευστή περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Συνεπώς. εκτιμώ ότι η παρούσα Βουλή θα εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας».
«ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ» ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
«Πολυκλαδικές ομάδες θα καταγράψουν στα σχολεία, το υγειονομικό προφίλ της χώρας»
Πρόσφατα υπεγράφη μεταξύ των υπουργείων Υγείας, Παιδείας και Πολιτισμού ένα «Πρωτόκολλο Συνεργασίας». Τι περιλαμβάνει αυτό;
«Αφορά ένα κοινό κείμενο συνεργασίας των συναρμόδιων υπουργείων στους τομείς της πρόληψης της υγείας, της διατροφής, της αγωγής υγείας, της σωματικής άσκησης, της εκπαίδευσης και της επικοινωνίας, με στόχο την ορθή ψυχοσωματική ανάπτυξη του δυναμικού της χώρας και ιδίως των παιδιών και τη διαμόρφωση των διά βίου συνηθειών και συμπεριφορών τους. Πίστη μου είναι πως η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου δικτύου υπηρεσιών υγείας παιδιών και εφήβων αποτελεί αναπόσπαστο μέρος ενός συστήματος υγείας, το οποίο είναι, όχι μόνο αποτελεσματικό, αλλά και οικονομικά αποδοτικό καθώς οι υπηρεσίες πρόληψης της υγείας εγκαίρως, κατά την παιδική και εφηβική ηλικία, προλαμβάνουν παθήσεις της ενήλικης ζωής. Πολύ σύντομα –για πρώτη φορά, με τρόπο οργανωμένο– θα υπάρξουν ομάδες πολυκλαδικές στα σχολεία, οι οποίες θα καταγράψουν το υγειονομικό προφίλ της χώρας».