Ιδού το σχέδιο του ESM για το ελληνικό χρέος

Το ελληνικό χρέος και η αναδιάρθρωση του αποτελεί προτεραιότητα για τους Ευρωπαίους. Ο ESM καταστρώνει ήδη σχέδιο, το οποίο θα εφαρμοστεί από το 2018 και σε αυτό προβλέπεται επιμήκυνση 10-20 χρόνια με μηχανισμό παρέμβασης στα επιτόκια, χωρίς πάγωμα τόκων.

Ειδικότερα, ο Μηχανισμός Στήριξης ο οποίος επηρεάζεται σημαντικά από την Γερμανία και τον ΥΠΟΙΚ Β. Σόιμπλε έχει αποκλείσει

1)Το πάγωμα της καταβολής των τόκων και της κεφαλαιοποίησης τους σε επόμενη φάση.

Είναι αληθές ότι το μέτρο αυτό είναι όντως σοβαρός μηχανισμός αναδιάρθρωσης αλλά ως σχέδιο έχει αποκλειστεί.

2)Έχει αποκλειστεί και το σχέδιο να κλειδώσει το επιτόκιο που κατά βάση είναι κυμαινόμενα στο 1,4% κατά μέσο όρο στο 2% όταν θα αρχίσουν να αυξάνονται τα επιτόκια

3)Έχει αποκλειστεί προφανώς και το ονομαστικό κούρεμα – haircut στο ελληνικό χρέος.

Ποιο είναι το σχέδιο που επεξεργάζεται ο ESM για την Ελλάδα;

Με βάση ορισμένες πηγές που παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τα τεκταινόμενα ο ESM μελετάει δύο εναλλακτικά σενάρια για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.

Να σημειωθεί ότι τα μέτρα αυτά ΔΕΝ θα εφαρμοστούν το 2017 αλλά το 2018.

Στο Eurogroup όπου θα κλειδώσει η δέσμευση των ευρωπαίων ΥΠΟΙΚ για το ελληνικό χρέος μάλλον 22 Μαίου του 2017 στο ανακοινωθέν θα υπάρχει μια πολιτική δέσμευση για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους από το 2018.

Ποια μέτρα εξετάζονται

Α)Εξετάζεται η νέα επιμήκυνση των δανείων που έχουν χορηγηθεί στην Ελλάδα κατά 10 χρόνια ενώ κάποιοι θεωρούν ότι η επιμήκυνση θα μπορούσε να κινηθεί μεταξύ 10 και 18-20 χρόνια.

Στα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος όπου υπήρξε επιμήκυνση ήταν για διάστημα 3,5 ετών ενώ στα μεσοπρόθεσμα μέτρα θα είναι τουλάχιστον 10 χρόνια.

Το ΔΝΤ είναι ξεκάθαρο ότι θα ζητήσει από την Γερμανία άπαξ και δεν θα υλοποιηθεί το μέτρο του παγώματος των τόκων να επιμηκυνθούν περισσότερα τα δάνεια στήριξης περί τα 250 δισεκ.

Η Γερμανία έχει προτείνει 5 χρόνια.

Άλλοι ευρωπαίοι έως 10 χρόνια

Το ΔΝΤ θα ζητήσει επιμήκυνση πάνω από 10 χρόνια.

Μια επιμήκυνση έως 10 χρόνια σημαίνει ότι η διάρκεια των δανείων από 32,5 χρόνια θα παραταθεί στα 42,5 χρόνια.

Εάν η επιμήκυνση είναι 18 χρόνια θα φθάσει τα 50 χρόνια.

Πάντως πιθανό σενάριο είναι έως 10 χρόνια επιμήκυνση των δανείων.

Β)Η Γερμανία ήδη από τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος έχει αποκλείσει το πάγωμα των επιτοκίων π.χ. στο 2%

Η νέα πρόταση που εξετάζεται είναι ότι όσα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου έχουν απομείνει π.χ. κινείται το επιτόκιο στο 1,4% περίπου εάν μετά από χρόνια ξεκινήσει μια σημαντική αύξηση του να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός παρέμβασης με στόχο να μην επιδεινώσει την DSA την έκθεση βιωσιμότητας.

Π.χ. εάν τα επιτόκια φθάσουν στο 4% το ελληνικό χρέος και με πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% δεν θα είναι βιώσιμο.

Εάν π.χ. τα επιτόκια ξεπεράσουν το 3% θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός παρέμβασης στα επιτόκια.

Με τα μέτρα αυτά και την δέσμευση του Eurogroup κάτω από πολύ αυστηρές προϋποθέσεις θα μπορούσε το ΔΝΤ να αλλάξει την έκθεση βιωσιμότητας.

Η διευθέτηση – αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ίσως στις 8 Ιουνίου να επιτρέψει στην ένταξη των ελληνικών ομολόγων σε πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.

Η ένταξη αυτή – εάν υπάρξει τελικώς – θα έχει πολύ περιορισμένο αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία.

Το 10ετές ομόλογο από 7% θα υποχωρήσει στο 5% με 5,5%.

Η Ελλάδα δεν θα βγει στις αγορές.

Θα ευνοηθούν σε κάποιο βαθμό οι εταιρίες που εκδίδουν ομολογιακά π.χ. μια εταιρία που έκδωσε ένα ομολογιακό με επιτόκιο 3,5% με ποσοτική χαλάρωση θα μπορούσε να αντλήσει κεφάλαια με επιτόκιο στο 3% ή 2,8%.

Γενικώς πάντως για την Ελλάδα και τις τράπεζες ο αντίκτυπος θα είναι πολύ προσωρινός καθώς ως γνωστό οι ελληνικές τράπεζες δεν κατέχουν ελληνικά κρατικά ομόλογα.

Βελτιωμένοι οι δείκτες της ελληνικής οικονομίας

Eν τω μεταξύ, στο συμπέρασμα ότι το πρόγραμμα οικονομικής στήριξης έχει βελτιώσει σε γενικές γραμμές την ανθεκτικότητα της ελληνικής οικονομίας καταλήγει έκθεση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας . Στην εν λόγω έκθεση ο ESM αξιολογεί το «βαθμό ευπάθειας» όλων των χωρών που έχουν περάσει από πρόγραμμα στήριξης.

Στόχος της εργασίας αυτής είναι να συμβάλει στη δυνατότητα του ESM να παρακολουθεί και να εντοπίζει εγκαίρως τα ευάλωτα σημεία των οικονομιών των εν λόγω χωρών που ενδέχεται να απειλήσουν την ικανότητά τους να αντεπεξέλθουν στις δανειακές τους υποχρεώσεις.

Η αξιολόγηση αυτή βασίζεται σε ένα σύνολο δεικτών που περιλαμβάνουν: (i) τις ανάγκες δανεισμού του Δημοσίου, τις συνθήκες και τη δομή του χρέους, (ii) την οικονομική της ισχύ, (iii) τη δημοσιονομική της θέση, (iv) τον χρηματοπιστωτικό τομέα και άλλες ενδεχόμενες υποχρεώσεις, (v) θεσμικές παραμέτρους, και, τέλος, (vi) τη μόχλευση του ιδιωτικού τομέα, τη ροή δανείων και την κατάσταση του τομέα ακινήτων.

Τα αποτελέσματα συνοψίζονται σε μια συνολική βαθμολογία ευπάθειας που κυμαίνεται από το 1 (πολύ ευάλωτη) έως 4 (πολύ ανθεκτική).

Συνολικά, η Ελλάδα το 2009 είχε βαθμό ευπάθειας 1,7 (σε σχέση με μέσο όρο 2,4 στην ευρωζώνη). Το 2016 ο βαθμός αυτός βελτιώθηκε ελαφρά στο 1,8 (ΜΟ ευρωζώνης 2,7).

Σύμφωνα με τον ESM, πριν από τις παρεμβάσεις των προγραμμάτων η ανθεκτικότητα και των πέντε χωρών που εφάρμοσαν μνημόνια έβαινε μειούμενη. Αντίθετα μετά την εφαρμογή των προγραμμάτων βελτιώθηκαν όλοι οι δείκτες ευπάθειας, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Η εξαίρεση που αφορά την Ελλάδα σχετίζεται με τον πρώτο δείκτη, που αξιολογεί τις συνθήκες δανεισμού της χώρας. Από βαθμό 2,3 το 2009, η Ελλάδα έπεσε στο 1,5 το 2016.

ύμφωνα με την έκθεση, αυτή η πτώση οφείλεται στην «αύξηση του βραχυπρόθεσμου χρέους, η οποία δεν αντισταθμίστηκε από τη μείωση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων». Συγχρόνως, στον ίδιο δείκτη, μειώθηκε ελαφρά και ο μέσος όρος της βαθμολογίας των υπόλοιπων χωρών της ευρωζώνης (εκτός προγραμμάτων) και από 2,8 έπεσε στο 2,7, αναφέρει το ΑΠΕ.

Στο δείκτη που αφορά την οικονομική ισχύ, το 2016 η Ελλάδα απέσπασε βαθμολογία 2 σε σχέση με 1,5 το 2009 (ο μέσος όρος της ευρωζώνης είναι 2,6 και 2,2 αντίστοιχα). Επιπλέον, η δημοσιονομική της θέση βελτιώθηκε σημαντικά και, από βαθμολογία 1,2 το 2009, ανέβηκε στο 2,4 το 2016 (ο μέσος όρος της ευρωζώνης είναι 2,2 και 2,8 αντίστοιχα).

Αναφορικά με τον χρηματοπιστωτικό τομέα, η βαθμολογία της Ελλάδας αυξήθηκε από 1,7 στο 1,8 και της ευρωζώνης από 2,5 στο 2,9, κατά την ίδια περίοδο. Στις θεσμικές παραμέτρους, οι επιδόσεις της Ελλάδας βελτιώθηκαν από 1,2 στο 1,3 και της ευρωζώνης από 2,4 σε 2,7.

Τέλος, σε ό,τι αφορά τη μόχλευση του ιδιωτικού τομέα, τα δάνεια και τον τομέα ακινήτων, η βαθμολογία της Ελλάδας παρέμεινε σταθερή στο 2,1, ενώ της ευρωζώνης μειώθηκε ελαφρά από 2,4 σε 2,3.