ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ: H σιωπηλή «κλέφτρα» των αρθρόσεων

Η πιο συνηθισμένη μορφή από τις εκφυλιστικές αρθρίτιδες είναι αυτή της οστεοαρθρίτιδας. Η οστεοαρθρίτιδα προκαλείται από φθορά και σταδιακή καταστροφή των χόνδρων, με αποτέλεσμα να τρίβονται τα οστά κάτω από τον χόνδρο μεταξύ τους, προκαλώντας πόνο στην άρθρωση, πρήξιμο και έντονη δυσκολία κατά την κίνηση.

Το άτομο μπορεί να αισθάνεται δυσκαμψία κατά τη φάση σηκώματος από το κρεβάτι ή όταν κάθεται σε μία συγκεκριμένη θέση και στάση για πολλή ώρα. Ταυτόχρονα μπορεί να αισθάνεται μια αίσθηση «ροκανίσματος» όταν τα οστά τρίβονται το ένα με το άλλο, με ή χωρίς συνοδό ήχο.

Η οστεοαρθρίτιδα πλήττει συνήθως –αν και όχι αποκλειστικά– άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και προσβάλλει κυρίως την σπονδυλική στήλη, τα ισχία, τα γόνατα και τα χέρια, χωρίς να διατρέχει ο ασθενής κίνδυνο προσβολής των εσωτερικών του οργάνων, όπως συμβαίνει με άλλες μορφές αρθρίτιδας.

Τα κύρια αίτια είναι:

1) Η ηλικία και οι αλλαγές που συμβαίνουν με την πάροδο του χρόνου στον μηχανισμό επιδιόρθωσης του κολλαγόνου

2) Η παχυσαρκία

3) Τραυματισμός της άρθρωσης

4) Κληρονομική προδιάθεση

5) Υπερβολική κινητικότητα, που οδηγεί σε μη σταθερότητα της άρθρωσης

6) Φλεγμονή

7) Βιοχημική ανισορροπία

 

Μέτρα αντιμετώπισης

Ο/η ασθενής που πάσχει από οστεοαρθρίτιδα πρέπει στη φάση της έξαρσης των συμπτωμάτων να αναπαύεται προκειμένου να ξεκουράζονται οι αρθρώσεις και να αποφεύγει κινήσεις που μπορεί να ασκήσουν περισσότερη πίεση.

Μόλις υποχωρήσει ο έντονος πόνος, το άτομο θα πρέπει να ξεκινήσει μία ήπιας μορφής σωματική δραστηριότητα όπως περπάτημα ή κολύμβηση, προκειμένου να ενδυναμωθούν οι μύες και να βελτιωθεί η κινητικότητα των αρθρώσεων. Το άτομο παράλληλα πρέπει να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα υγιεινής διατροφής, με στόχο τη σταδιακή απώλεια βάρους.

H ανακούφιση που προσφέρει το χάσιμο των επιπλέον κιλών είναι τεράστια: το κάθε κιλό βάρους που χάνει ο ασθενής αντιστοιχεί σε απώλεια τεσσάρων κιλών συμπιεστικού φορτίου στις αρθρώσεις.

Το άτομο πρέπει να καταναλώνει τουλάχιστον 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών καθημερινά, άπαχες πρωτεΐνες και τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, ώστε να αποφεύγονται οι απότομες εκρήξεις αποδέσμευσης ινσουλίνης από το πάγκρεας. Συνιστάται επίσης η πρόσληψη πολλών φυτικών ινών, καθώς και τροφών πλούσιων σε ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία διαθέτουν ήπια αντιφλεγμονώδη δράση.

Συνιστάται επίσης λήψη τουλάχιστον ενός έως ενάμισι λίτρου νερού την ημέρα, κι αυτό διότι οι γλυκοζαμινογλυκάνες (GAGs) που περιέχει ο χόνδρος έχουν την εξαιρετική ικανότητα να προσδένουν μεγάλες ποσότητες νερού, εξασφαλίζοντας στο χόνδρο το απαραίτητο γλίστρημα των τμημάτων της άρθρωσης.

Μην ξεχνάμε ότι ο χόνδρος είναι έξι φορές πιο ολισθηρός από τον πάγο, και αυτός είναι και ο κύριος λόγος που μπορεί να διαχειρίζεται σημαντικά φορτία και να αποσβένει τις τριβές και τους κραδασμούς.

Ο ρόλος των συμπληρωμάτων διατροφής
Στις μέρες μας, φαρμακολογική θεραπεία εξαιρετικά αποτελεσματική στην οστεοαρθρίτιδα δεν υπάρχει. Οι περισσότερες, έως τώρα τουλάχιστον, θεραπείες στοχεύουν στη μείωση του πόνου και στη λειτουργική βελτίωση των αρθρώσεων, αλλά αποτυγχάνουν να διαχειριστούν την παθοφυσιολογία της νόσου και να αναστρέψουν την εξελικτική της πορεία.

Τα κοινώς γνωστά αναλγητικά και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη σκευάσματα που συχνά συνταγογραφούνται, παρόλο που περιορίζουν τον πόνο και βελτιώνουν τα λειτουργικά ενοχλήματα, δεν παρουσιάζουν ευεργετικό ρόλο στην προστασία του χόνδρου, ούτε φαίνεται ότι μπορούν να συμβάλλουν δραστικά στην πρόληψη και εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας. Επιπλέον, η χρόνια κατανάλωση των παραπάνω φαρμακευτικών ουσιών συσχετίζεται με σημαντικές και σοβαρές παρενέργειες από το γαστρεντερολογικό, νεφρικό και ιδιαίτερα από το καρδιολογικό σύστημα.

Είναι εύκολα αντιληπτό πως κρίνεται αναγκαία και δικαιολογημένη η στροφή σε μακροχρόνιες θεραπείες με πιο ασφαλές φαρμακολογικό προφίλ και σε θεραπείες που πιθανόν να είναι σε θέση να τροποποιήσουν ή και πιο ιδανικά να αναστρέψουν την εκφυλιστική φυσική πορεία της οστεοαρθρίτιδας.

Την επιθυμία αυτή έρχεται να καλύψει η χρήση των συμπληρωμάτων διατροφής, τα οποία όχι μόνο αποτελούν μια ασφαλή εναλλακτική στις κοινές φαρμακευτικές αγωγές, αλλά φαίνεται να επιδρούν θετικά στην κλινική έκφραση και στην εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας. Στη συντηρητική αγωγή, η χρήση των συμπληρωμάτων διατροφής (nutraceuticals) κατέχει περίοπτη θέση, με το 47% των οστεοαρθριτικών ασθενών να τα χρησιμοποιούν.

Ένα συμπλήρωμα διατροφής βασισμένο στα συστατικά Θειϊκή Γλυκοζαμίνη, Θειϊκή Χονδροϊτίνη, Μαγνήσιο, Βιταμίνη C και Τζίντζερ –πάντα υπό την καθοδήγηση του ιατρού ή του φαρμακοποιού σας- μπορεί να προσφέρει προστασία στο χόνδρο και να συμβάλλει ευεργετικά στην αποκατάστασή του.

Η Θειϊκή Γλυκοζαμίνη είναι το μόριο βάσης για τη σύνθεση των γλυκοζαμινογλυκανών (GAG), αναστέλλει την απελευθέρωση των πρωτεολυτικών ενζύμων και εμποδίζει τη συρρίκνωση του ενδοαρθρικού χώρου, προστατεύοντας έτσι με πολλαπλούς τρόπους το χόνδρο.

Η Θειϊκή Χονδροϊτίνη είναι η σημαντικότερη ουσία του χόνδρου των αρθρώσεων και βελτιώνει το ιξώδες των αρθρώσεων, αυξάνοντας την περιεκτικότητα του υαλουρονικού οξέος μέσα στο αρθρικό υγρό. Ταυτόχρονα αναστέλλει τη δράση των πρωτεολυτικών ενζύμων που αποδομούν το χόνδρο.

Η Βιταμίνη C από την άλλη πλευρά, είναι απαραίτητη για τη σύνθεση του κολλαγόνου, το οποίο είναι σημαντικό δομικό στοιχείο τενόντων, συνδέσμων και οστών.

Το μαγνήσιο παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο, καθώς συμβάλλει στην αντιμετώπιση των μυικών σπασμών και των κραμπών, ανακουφίζοντας τον ασθενή από τα συμπτώματα της ινομυαλγίας. Τέλος, το Τζίντζερ βοηθάει σημαντικά στη μείωση των αρθριτικών ενοχλήσεων: Οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές του ανακουφίζουν από τον πόνο και συμβάλλουν στη μείωση της φλεγμονής που σχετίζεται με την αρθρίτιδα.

Ένα συμπλήρωμα λοιπόν διατροφής στηριγμένο σε αυτά τα συστατικά, μπορεί να προσφέρει μία ολοκληρωμένη λύση για την αντιμετώπιση των χρόνιων προβλημάτων των αρθρώσεων, βοηθώντας έτσι τους ανθρώπους που πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα να θωρακίσουν τις αρθρώσεις τους με τον πιο φυσικό τρόπο.

Αυτό που φαίνεται να είναι πλέον αδιαμφισβήτητο επιστημονικά είναι το ασφαλές φαρμακευτικό προφίλ αυτών των συμπληρωμάτων διατροφής όσον αφορά τις παρενέργειες και τις επιπλοκές, ταυτόχρονα με τη μη ύπαρξη άλλης πιο αποτελεσματικής φαρμακευτικής αγωγής στον τομέα πρόληψης και θεραπείας της οστεοαρθρίτιδας.

Αυτά τα στοιχεία τα κατατάσσουν ανάμεσα στις ιδανικότερες λύσεις για την αποκατάσταση των χόνδρων και την ανακούφιση των συμπτωμάτων της οστεοαρθρίτιδας με φυσικό τρόπο και χωρίς παρενέργειες.

(*) Η κα Δωροθέα Λεντή (PhDc, MPhil, BSc) είναι βιολόγος, υποψήφια διδάκτορας Specialized Health Researcher και επιστημονική σύμβουλος της S.M. Pharmaceuticals (www.smpharmaceuticals.com)