Στα όρια της επιβίωσης 1 στους 4 μικρομεσαίους στο λιανεμπόριο
Μαύρα είναι τα μαντάτα για τον κλάδο του λιανεμπορίου στη χώρα μας, όπως τουλάχιστον αποτυπώνονται σε πρόσφατη κλαδική μελέτη που εκπόνησε η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας.
Από την ανάλυση προκύπτει επιγραμματικά ότι το ελληνικό λιανεμπόριο πλήττεται από πλήθος στρεβλώσεων αλλά και από μία βασική αδυναμία που είναι ο μεγάλος αριθμός μικρών επιχειρήσεων, οι οποίες καλύπτουν τα 2/3 των συνολικών πωλήσεων έναντι μόλις ¼ που είναι το αντίστοιχο κλάσμα στην Ε.Ε.
Υπό αυτό το πρίσμα και δεδομένης της κατρακύλας που παρουσιάζει ο όγκος πωλήσεων την τελευταία επταετία (σ.σ. συρρικνώνεται κατά 5% κάθε χρόνο), η ανάγκη αναδιάρθρωσης και η ανεύρεση ενός νέου προτύπου δομών και λειτουργίας μοιάζουν εκ των ων ουκ άνευ επιλογές.
Τα καλά νέα είναι ότι σύμφωνα πάντα με τη μελέτη της ΕΤΕ, η αναδιάρθρωση του λιανεμπορίου δεν θα σημάνει απαραιτήτως και περιορισμό της απασχόλησης. Επιβεβαιωτικά σε αυτό εμφανίζονται τα στοιχεία της έρευνάς της ΕΤΕ, βάσει των οποίων το ποσοστό των ΜμΕ λιανικού εμπορίου που προχώρησε σε απολύσεις ήταν χαμηλότερο του λοιπού τομέα τόσο στα αρχικά στάδια όσο και στα επόμενα στάδια της κρίσης.
Συνεπώς, η επόμενη ημέρα του λιανικού εμπορίου αναμένεται με παρόμοιο αριθμό εργαζομένων οι οποίοι θα απασχολούνται σε κατά μέσο όρο μεγαλύτερες επιχειρήσεις που θα έχουν τη δυναμική να επιφέρουν υψηλή προστιθεμένη αξία στον κλάδο, μέσω στρατηγικών (i) branding, (ii) e-commerce, και (iii) αποτελεσματικής διαπραγμάτευσης με προμηθευτές.
Το προβληματικό «τρίπτυχο»
α) Οι ελληνικές μικρές επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου – αν και αντιστοίχου μεγέθους με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές (σε όρους πωλήσεων και απασχόλησης) – δεν καταφέρνουν να παράγουν αντίστοιχο επίπεδο προστιθέμενης αξίας. Η αδύναμη αυτή εικόνα της «μέσης» επιχείρησης λιανικού εμπορίου στην Ελλάδα αποκρύπτει έντονες ανομοιογένειες, καθώς από έρευνα πεδίου φάνηκε η συνύπαρξη α) δυναμικών επιχειρήσεων (38% του τομέα) και β) αδύναμων επιχειρήσεων (¼ του τομέα) οι οποίες βρίσκονται στα όρια επιβίωσης χωρίς να έχουν προβεί σε καμία επενδυτική ή στρατηγική κίνηση την τελευταία πενταετία.
β) Το μικρό μέγεθος των επιχειρήσεων λιανεμπορίου δημιουργεί πιέσεις στη ρευστότητα και στον εμπορικό κύκλο τους, καθώς οι προμηθευτές τους έχουν έντονο διαπραγματευτικό πλεονέκτημα, με το βασικό προμηθευτή να καλύπτει το 40% των συνολικών πρώτων υλών και να είναι κυρίως μεγάλη επιχείρηση.
γ) Ο κλάδος λιανικού εμπορίου στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από αναποτελεσματική χρήση παγίων κεφαλαίων, χρησιμοποιώντας σχεδόν 5πλασίας αξίας πάγια κεφάλαια σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο για να πετύχει 1 ευρώ πωλήσεων. Από την άλλη πλευρά, είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι ο έτερος παραγωγικός συντελεστής – η εργασία – δε φαίνεται πλεονασματικός καθώς οι απασχολούμενοι που απαιτούνται για την επίτευξη 1 ευρώ πωλήσεων είναι μόλις 16% περισσότεροι σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.