Συμφωνία δίχως όρους

Στο ίδιο έργο θεατές γίνονται για ακόμη μία φορά οι πολίτες με το πότε θα επιστρέψουν οι εκπρόσωποι των δανειστών στην Αθήνα. Έτσι, και η θεωρητικά τελευταία αξιολόγηση της τρόικας μοιάζει και πάλι με θρίλερ β΄ διαλογής.

 

Του Μιχάλη Κωτσάκου

 

Είναι χαρακτηριστικό ότι κυβερνητικά στελέχη επέμεναν την τελευταία εβδομάδα ότι «η διαπραγμάτευση για τον προϋπολογισμό τού 2015 δεν θα ξεκινήσει από το μηδέν», λόγω των βημάτων που έχουν γίνει. Βέβαια, την ίδια ώρα, παρά τις διαβεβαιώσεις, δεν έχουν αρθεί οι ανησυχίες για τη λήψη νέων μέτρων, καθώς η τρόικα πιέζει με πολλούς τρόπους. Οι δανειστές εδώ και μήνες επιμένουν ότι το δημοσιονομικό κενό τού 2015 αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ και ως εκ τούτου θα πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένες δράσεις για την κάλυψή του, ώστε να μην υπάρξει κίνδυνος για την επίτευξη των στόχων της νέας χρονιάς. Ωστόσο, αυτό που φαίνεται να έχει αλλάξει στη διαπραγμάτευση αναφορικά με το ύψος του δημοσιονομικού κενού είναι η θέση της ελληνικής κυβέρνησης.

Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι το οικονομικό επιτελείο δεν μπορεί πλέον να επιμείνει στην αρχική του θέση για δημοσιονομικό κενό που δεν ξεπερνά τα 900 εκατ. ευρώ, το οποίο μάλιστα μπορεί να καλυφθεί χωρίς τη λήψη νέων μέτρων. Όπως εξηγούν καλά ενημερωμένες πηγές, τα δεδομένα σε σχέση με την αρχική εκτίμηση του υπουργείου Οικονομικών έχουν αλλάξει προς το χειρότερο, καθώς η εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2014 παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα. Αυτά τα προβλήματα είναι που δημιουργούν και τις ενστάσεις των τροϊκανών αναφορικά με το ύψος του δημοσιονομικού κενού την επόμενη χρονιά, αλλά και τον τρόπο κάλυψης του.

Μπορεί, σύμφωνα με πληροφορίες από το ΥΠ.ΟΙΚ., κατά τον πρώτο γύρο της διαπραγμάτευσης οι δανειστές να μην εξέφρασαν ούτε θετική ούτε αρνητική γνώμη για το προσχέδιο του προϋπολογισμού, καθώς αυτό ετοιμάστηκε από την ελληνική πλευρά χωρίς να υπάρχει συζήτηση επί των μεγεθών που περιλαμβάνει, αλλά πλέον η τρόικα επιστρέφει για να τοποθετηθεί επί των προβλέψεων, έχοντας στα χέρια της αναλυτικά στοιχεία τόσο για το 2014, όσο και για το 2015.

Αναφορικά με το μέτωπο των εσόδων, τα στοιχεία αναδεικνύουν μεγάλο κίνδυνο δημοσιονομικού εκτροχιασμού για τους τελευταίους μήνες του έτους, με στελέχη που γνωρίζουν πολύ καλά την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, να εκφράζουν φόβους για απόκλιση ακόμα και 1 δισ. ευρώ κάθε μήνα έως το τέλος του χρόνου. Αντίστοιχα, στο μέτωπο των δαπανών τα στοιχεία που έχουν στα χέρια τους οι ελεγκτές της τρόικας αποκαλύπτουν ότι και εδώ υπάρχει μεγάλος κίνδυνος εκτροχιασμού. Για παράδειγμα, μεταξύ άλλων το 2014 οι δαπάνες για ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία θα ξεπεράσουν τον στόχο του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομική Στρατηγικής κατά 635 εκατ. ευρώ.

Αντίστοιχα, οι ελεγκτές έχουν ενημερωθεί πλήρως αναφορικά με την ανακυκλούμενη δημοσιονομική τρύπα ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ, εξαιτίας των απλήρωτων συντάξεων και εφάπαξ που συνωστίζονται στην ουρά των Ταμείων.
Τα δύσκολα τον Δεκέμβριο

Στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι η 8η Δεκεμβρίου θα είναι η κρίσιμη ημερομηνία, καθώς τότε θα ληφθεί η απόφαση για το τέλος της τρόικας. Όμως, από τις Βρυξέλλες επιμένουν ότι «η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να βγει από το Μνημόνιο χωρίς όρους». Κάτι που όπως λένε στην έδρα της Κομισιόν θα τεθεί στο Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου. «Η οριστική απόφαση για την Ελλάδα πρέπει να ληφθεί στη συνεδρίαση του Εurogroup της 8ης Δεκεμβρίου, ώστε να υπάρξει χρόνος να επικυρωθεί από τα εθνικά κοινοβούλια πριν από τις διακοπές των Χριστουγέννων», δήλωσε στις Βρυξέλλες ανώτερος αξιωματούχος της Ευρωζώνης.

Σύμφωνα με τον αξιωματούχο, οι πιθανότητες καθαρής εξόδου της Ελλάδας από το μνημόνιο είναι εξαιρετικά λίγες, λαμβάνοντας υπόψη τη στάση των αγορών τον τελευταίο καιρό. Αυτό σημαίνει, όπως είπε, ότι θα πρέπει να υπάρξει μια νέα δομημένη σύμβαση με τις ελληνικές αρχές, η οποία θα περιλαμβάνει και μια προληπτική πιστωτική γραμμή. Ο αξιωματούχος της Ευρωζώνης τόνισε επίσης ότι, με δεδομένο πως οι τράπεζες δεν θα χρειαστούν χρήματα για την ανακεφαλαιοποίησή τους, το αποθεματικό των 11 δισ. ευρώ που υπάρχει θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως προληπτική πιστοληπτική γραμμή.

Όλα αυτά δίχως άλλο τα γνωρίζει και η κυβέρνηση, αλλά προσπαθεί να το διαχειριστεί επικοινωνιακά. Απλά δεν περίμεναν στο Μαξίμου ότι ο Γκίκας Χαρδούβελης θα το θέσει τόσο ωμά, όπως είπε στην τηλεοπτική του συνέντευξη ότι «η Ελλάδα θα είναι η πρώτη που θα χρησιμοποιήσει τις προληπτικές πιστοληπτικές του ESM, του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας». Και φυσικά έβαλε ταφόπλακα σε κάθε πιθανότητα άμεσης εξόδου από το μνημόνιο στις αγορές, στο πρότυπο Πορτογαλίας και Ιρλανδίας, μεταφέροντάς το για μετά από έξι μήνες με ένα χρόνο. Το διακύβευμα πλέον για την κυβέρνηση είναι να μην έρθει η αυστηρή γραμμή του ECCL που φέρνει εκ των προτέρων άλλου τύπου Μνημονίου. Κι αυτό διότι οι κανονισμοί για τις προληπτικές πιστοληπτικές του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) απαιτούν νέο μνημόνιο και επιτήρηση.

Επίσης, προβλέπονται και «τακτικές αποστολές επιθεώρησης στο κράτος υπό επιτήρηση» από την Ε.Ε. και την ΕΚΤ, με πιθανή τη συμμετοχή του ΔΝΤ, για «την εφαρμογή των μέτρων που αποφασίστηκαν». Και η αποστολή «θα γνωστοποιεί, κάθε τρίμηνο, τα πορίσματά της στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΕSM για να αξιολογεί ιδίως αν χρειάζονται περαιτέρω μέτρα πολιτικής». Αν μάλιστα το κράτος αποκλίνει, τότε η γραμμή κλείνει. Μετά, ως επιλογή δίδεται για το κράτος να ζητήσει τακτική στήριξη με ένα πλήρες πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής, σύμφωνα με τη διαδικασία που ισχύει για αυτό.

 

Πολιτική διαχείριση…

 

Το ενδιαφέρον πλέον εστιάζεται στην πολιτική διαχείριση του όλου ζητήματος. Διότι θεωρείται βέβαιο ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις και από τους βουλευτές της πλειοψηφίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι, εντός της Κ.Ο. της Ν.Δ., ήδη έχουν κάνει την εμφάνισή τους οι πρώτες αντιδράσεις για το νομοσχέδιο για τα «κόκκινα» δάνεια, ενώ και η μετάβασή του από το ΥΑΑΝ στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας έγινε αντικείμενο εσωκομματικών σχολίων με φόντο τη «μάχη» της διαδοχής στη Ν.Δ.

Την ίδια ώρα, ενόχληση προκαλούν στο Μαξίμου οι αναφορές κορυφαίων στελεχών του κόμματος, όπως της Ντόρας Μπακογιάννη, για ανάγκη συνάντησης των πολιτικών αρχηγών με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού. Όπως σημειώνουν συνεργάτες του Αντ. Σαμαρά, «η αξιωματική αντιπολίτευση δεν έχει καμία διάθεση να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου και εντάσσει στους σχεδιασμούς ακόμη και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας προκαλώντας αμηχανία στον Κάρολο Παπούλια».