Από τα νύχια του Πούτιν στην «αγκαλιά» του Μπάιντεν

Ορθή η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη να προμηθεύεται η Ε.Ε. τα καύσιμα για να πέσουν οι τιμές, αλλά οι Ευρωπάιοι μετέθεσαν την όποια απόφαση για τον Μάιο

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Λύση στο πρόβλημα της προμήθειας φυσικού αερίου προσέφεραν οι ΗΠΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μία απόφαση με την οποία περισσότερα από 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου θα καταφθάσουν στην Γηραιά Ήπειρο μέχρι το τέλος του χρόνου. Κάτι που σημαίνει ότι θα υπάρξει επάρκεια στην Ευρώπη, ενώ σταδιακά θα προχωρήσει και η απεξάρτηση από την Ρωσία.

Βέβαια για να υλοποιηθεί το σχέδιο που ανακοίνωσαν ο Τζο Μπάιντεν και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα χρειαστούν οι χώρες της Ευρώπης να προχωρήσουν σε άμεσες επενδύσεις, προκειμένου να κατασκευαστούν επαρκείς αποθηκευτικοί χώροι. Η λύση που προσέφερε ο Αμερικανός πρόεδρος (ο οποίος εξελίχθηκε σε σταρ των Συνόδων Κορυφής της Ε.Ε., του ΝΑΤΟ και των G7) ικανοποιεί εν μέρει την Ευρώπη, η οποία ελπίζει καθ’ αυτό τον τρόπο να αποφευχθούν νέες ανατιμήσεις. Και αυτό διότι η απαίτηση του Πούτιν να πληρώνουν οι χώρες το ρωσικό αέριο σε ρούβλια δημιούργησε αντιδράσεις στις αγορές και η τιμή τσίμπησε. Και μπορεί ο Όλαφ Σολτς, ο Μάριο Ντράγκι και η Αυστρία άμεσα να αρνήθηκαν, αλλά το κακό είχε γίνει. Οπότε η λύση που προσέφεραν οι ΗΠΑ ήταν η μοναδική- προς ώρας- που μπορεί να ηρεμήσει την κατάσταση.

Φυσικά ως συνήθως οι Ευρωπαίοι αργούν να αποφασίσουν και γι’ αυτό έσπρωξαν την απόφαση για οριστική λύση (τρόπος του λέγειν) τον ερχόμενο Μάιο, όταν θα έχουν εξειδικευτεί οι προτάσεις της Ε.Ε. Ισχύει το «ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι» που λέει και ο λαός μας. Πάντως εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρότεινε η Ευρώπη να λειτουργήσει ενιαία όπως έκανε και με την προμήθεια των εμβολίων κατά του Covid. Ο Έλληνας πρωθυπουργός ήταν ξεκάθαρος: « Έχουμε καταθέσει σαν ελληνική κυβέρνηση πρόταση για επιβολή πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά του φυσικού αερίου, ώστε να μην είναι έρμαιο κερδοσκόπων. Υπερασπιζόμαστε την ανάγκη η ΕΕ να προμηθεύεται αέριο ως υπερεθνική οντότητα, είτε για το αέριο μέσω αγωγών, είτε για το υγροποιημένο αέριο, όπως κάναμε με τον κορωνοϊό και την αγορά εμβολίων. Πρέπει όλα τα μέλη να εκχωρήσουν στην ΕΕ αυτή την αρμοδιότητα, ώστε να ενισχύσουμε την αγοραστική μας δύναμη και να αποκλιμακώσουμε τις τιμές φυσικού αερίου».

Σε δύο μήνες

Επί της ουσίας η πρόταση Μητσοτάκη θα συζητηθεί σε δύο περίπου μήνες αν και από τον Απρίλιο θα ξεκινήσουν οι παραδόσεις από τις ΗΠΑ υγροποιημένου φυσικού αερίου. Βέβαια η Ε.Ε. φεύγει από την Ρωσία για να πέσει στην εξάρτηση των ΗΠΑ.

Οι Ευρωπαίοι επίσης συμφώνησαν να έχουν την δυνατότητα προσωρινής φορολόγησης «ουρανοκατέβατων κερδών από τις εταιρείες, τα λεγόμενα υπερκέρδη» που μπορεί να είναι χρήσιμη πηγή χρηματοδότησης για να απαλυνθούν οι συνέπειες των υψηλών τιμών, αλλά για το πώς θα γίνει αυτό θα πρέπει να περιμένουμε τον Μάιο. Επίσης στο τέλος της άνοιξης θα τεθεί επί τάπητος και η λεπτομερής εξέταση ουσιαστικότερων βραχυπρόθεσμων επιλογών από την Κομισιόν για τις τιμές του αερίου και για τη σύνδεση αυτών με τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος.

Και οι Γερμανοί και οι άλλοι Ευρωπαίοι ναι μεν μίλησαν με σκληρά λόγια κατά της Ρωσίας και της εισβολής στην Ουκρανία, αλλά ήταν διστακτικοί να αποδεχθούν εδώ και τώρα νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, όπως πίεσε παντοιοτρόπως ο Τζο Μπάιντεν. Απλά έκαναν το χατίρι στον Αμερικανό πρόεδρο και στο κοινό ανακοινωθέν έκαναν λόγο για εγκλήματα πολέμου. Πάντως χώρες από το ανατολικό μπλοκ μεταξύ των οποίων η Εσθονία ζήτησαν αυστηρότερες κυρώσεις, όμως η Γερμανία και η Ολλανδία είναι επιφυλακτικές.

Τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε στη δημιουργία ενός Ταμείου Αλληλεγγύης για την Ουκρανία χωρίς καθυστέρηση, που ήταν πρόταση του Προέδρου του Σαρλ Μισέλ.

Τα σπουδαία από την ΕΚΤ

Θεωρητικά οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. δεν ικανοποιούν την Ελλάδα, η οποία ήλπιζε ότι θα υπάρξει οριστική απόφαση και θα αποφευχθεί να μεταφερθεί η όποια λύση στη Σύνοδο Κορυφής του Μαΐου. Όμως τα καλά νέα ήρθαν από την ΕΚΤ, καθώς αποφασίστηκε να συνεχίσουν οι Κεντρικές Τράπεζες (και η ΤτΕ φυσικά) να δέχονται ως επιλέξιμες εξασφαλίσεις τα ελληνικά κυβερνητικά ομόλογα που δεν ικανοποιούν τις ελάχιστες απαιτήσεις πιστοληπτικής αξιολόγησης του Ευρωσυστήματος, αλλά πληρούν άλλα κριτήρια επιλεξιμότητας, για τουλάχιστον όσο συνεχίζονται οι επανεπενδύσεις των ελληνικών κυβερνητικών ομολόγων στο πλαίσιο του έκτακτου πρόγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP). Υπενθυμίζεται ότι η ΕΚΤ σκοπεύει να επανεπενδύει τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του PEPP κατά τη λήξη τους τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2024.

Το ΝΑΤΟ

Όσον αφορά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ εκεί ισχύει μία ατάκα του αείμνηστου πρώην βουλευτού Νίκου Αναγνωστόπουλου που πήγαινε πάντα στις κηδείες και τα μνημόσυνα (ακόμη και άγνωστων προς αυτόν προσώπων) για να κερδίσει ψήφους. Ο Αναγνωστόπουλος, ο οποίος είχε εκλεγεί με τεράστια διαφορά πρώτος στις εκλογές του 1974 με τη Νέα Δημοκρατία , έλεγε στις χήρες «είμαι φίλος του νεκρού, λυπούμαι και συμπαρίσταμαι».

Έτσι και το ΝΑΤΟ στάθηκε στο πλευρό των Ουκρανών αποφάσισε να τους στείλει και νέο πολεμικό υλικό (όχι κάτι το φοβερό), αλλά επί της ουσίας είπε «βγάλτε πέρα μόνοι σας». Κάνοντας λόγο για απειλή αναφορικά με την παγκόσμια ασφάλεια, κάλεσαν τον Βλαντιμίρ Πούτιν να συνεχίσει τις συνομιλίες για την εξεύρεση ειρηνικής λύσης, απέχοντας ωστόσο από τις πολεμικές επιχειρήσεις και αποσύροντας τα στρατεύματά του από την Ουκρανία. Κάλεσαν επίσης την Μόσχα να μην χρησιμοποιήσει χημικά ή βιολογικά όπλα και να διασφαλίσει ότι οι άμαχοι θα απομακρυνθούν με ασφάλεια από τις εμπόλεμες ζώνες. Μάλιστα ο Τζο Μπάιντεν είπε ότι θα απαντήσουμε εάν η Ρωσία χρησιμοποιήσει χημικά, αλλά απέφυγε να εξηγήσει πως θα γίνει αυτό.

Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ αποφάσισαν, επίσης την ανάπτυξη τεσσάρων επιπλέον πολυεθνικών ομάδων μάχης στη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία. Επισημαίνουν, δε, ότι θα επιταχύνουν το μετασχηματισμό του ΝΑΤΟ για μια πιο επικίνδυνη στρατηγική πραγματικότητα, μεταξύ άλλων μέσω της υιοθέτησης της επόμενης Στρατηγικής Αντίληψης στη Σύνοδο Κορυφής στη Μαδρίτη. Βέβαια στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου του ΝΑΤΟ υπάρχει και μήνυμα προς την Κίνα, διότι οι ΗΠΑ βλέπουν ως αντίπαλο δέος τον «δράκο της Ασίας» και όχι τους Ρώσους.
Σε ό,τι αφορά τον Μπάιντεν προτίμησε να ασχοληθεί μόνο με τους ηγέτες κορυφαίων χωρών (Τζόνσον, Μακρόν, Σολτς) αποφεύγοντας να εμπλακεί σε άλλα ζητήματα ,όπως τα ελληνοτουρκικά.

Τέλος οι ηγέτες της G7 στην δική τους Σύνοδο αποφάσισαν να εμποδίσουν την Ρωσία να χρησιμοποιήσει το χρυσό της, ενώ ο Εμανουέλ Μακρόν παρουσίασε ένα σχέδιο επισιτιστικής ασφάλειας για να αποφευχθεί κίνδυνος λιμού σε φτωχές περιοχές του πλανήτη.