Δύσκολες ισορροπίες με συνεταιριστές σε φόντο… εκλογικό

Πολιτική ίσων αποστάσεων ώστε να αλλάξουν οι ευαίσθητες ισορροπίες στον αγροτοσυνεταιριστικό χώρο –και εν όψει εκλογών– έχει εγκαινιάσει ο νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Σταύρος Αραχωβίτης.

Της Άννας Στεργίου

Σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, Ευάγγελο Αποστόλου, που κράτησε ανοιχτά αποστάσεις από τη ΝΕΑΣ ΠΑΣΕΓΕΣ, με επικεφαλής τον Παύλο Σατολιά και ουδέτερες κι ενίοτε καλές σχέσεις με τον ΣΑΣΟΕΕ, με επικεφαλής τον πρώην υπουργό της Ν.Δ., Αλέξανδρο Κοντό, ο κ. Αραχωβίτης  φέρεται να ακολουθεί συνειδητά «μεσαίο δρόμο». Επιχειρεί, δε, να ενώσει ξανά τα δυο κομμάτια του συνεταιριστικού κινήματος, που έχουν περάσει από φάσεις αγάπης, σε αδιαφορίας ή ακόμη κι αλληλοεξόντωσης.

Ο νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης άνοιξε τη στρόφιγγα των κινήτρων, για να έχουν έναν οικονομικό/φορολογικό λόγο, να μπουν όσοι επιφυλάσσονταν σε συνεταιρισμούς. Βεβαίως, τα πρόστιμα προηγούμενων κυβερνήσεων, ύψους 3 δισ. ευρώ, δυναμιτίζουν το συνεταιριστικό τοπίο.

Ο πρωθυπουργός κι οι συνεταιριστές

Η παρουσία του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, στην πάλαι ποτέ Ένωση Καλαβρύτων (σημερινό «Αγροτικό Γαλακτοκομικό Συνεταιρισμό Καλαβρύτων») με πρόεδρο τον Παύλο Σατολιά, δεν πρέπει να περάσει πολιτικά απαρατήρητη. Πέρα από τις κυβερνητικές προσπάθειες για γέφυρες στην αυτοδιοίκηση α΄ και β΄ βαθμού στη Δυτική Ελλάδα, έχει τη σημασία της για άνοιγμα στον συνεταιριστικό χώρο, στον οποίο η κυβέρνηση έχει να επιδείξει μεγάλα ελλείμματα, μετά την ψήφιση του συνεταιριστικού νόμου Αποστόλου.

Βεβαίως, ακόμη και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ διαμαρτύρονται κρυφά και φανερά ότι με την αυστηροποίηση του θεσμικού πλαισίου, «άνθρωποι ικανοί δεν μπαίνουν στους συνεταιρισμούς». Φοβούνται ότι κινδυνεύουν να βρεθούν κατηγορούμενοι, όχι μόνο με την προσωπική μερίδα αλλά με την προσωπική τους περιουσία. Επιπλέον, μένουν εκτός ψηφοδελτίων για άλλες διοικητικές θέσεις. Έτσι, από την ασυδοσία άλλων εποχών, έχουμε περάσει στην αδυναμία ακόμη και συγκρότησης διοικητικών συμβουλίων.

Εν τω μεταξύ, διόλου τυχαία η επίσκεψη του επιτρόπου Γεωργίας, Φιλ Χόγκαν, στο υπουργείο Γεωργίας με κεντρικό πυρήνα και την ψηφιακή ΚΑΠ 2020-7, παρουσία και του υπουργού Ψηφιακής Πολιτικής, Νίκου Παππά, ο οποίος φέρεται ενημερωμένος για τις εύθραυστες ισορροπίες στο συνεταιριστικό κίνημα.

Για την κυβέρνηση, είναι σημαντικό να υπάρξει αλλαγή κλίματος στον αγροτικό χώρο. Στον κοντινό ορίζοντα «τρέχει» ένα αγροτοσυνδικαλιστικό νομοσχέδιο, το οποίο έχει μεγάλη σημασία κι έχει ήδη καθυστερήσει.

Η διάλυση του αγροτοσυνδικαλιστικού κινήματος λόγω της αδυναμίας των ΓΕΣΑΣΕ – ΣΥΔΑΣΕ να φτιάξουν ενιαίο αγροτοσυνδικαλιστικό φορέα έχει δημιουργήσει σειρά στρεβλώσεων  στον αγροτικό χώρο, εις βάρος των παραγωγών. Οι αγρότες πρέπει να επιδείξουν κλίμα ομόνοιας και συναίνεσης, ώστε να λειτουργήσουν ως θεσμικός εταίρος, κάτι που δεν φαίνεται εύκολα εφικτό. Η προσέγγιση μέχρι στιγμής διαφαίνεται δύσκολη και τα πρόσωπα –και όχι του Αλέξανδρου Κοντού– έχουν τη σημασία τους, αν έχουν γενικότερη αποδοχή.

 Μήνυμα προς τις γαλακτοβιομηχανίες

Η παρουσία του πρωθυπουργού στην άλλοτε Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Καλαβρύτων ήταν ασφαλώς κι ένα ηχηρό μήνυμα προς τις γαλακτοβιομηχανίες. Ο συνεταιρισμός  Καλαβρύτων έδωσε τιμή άνω του €1 για το γάλα, τη στιγμή που οι τιμές του αιγοπρόβειου κινήθηκαν παντού σε ιστορικό χαμηλό. Στην ομπρέλα της ΝΕΑΣ ΠΑΣΕΓΕΣ, που θέλησε να εμφανιστεί ως εγγυητής της συνέχειας του συνεταιριστικού κινήματος, ο Σατολιάς εκπροσωπεί τον κεντροαριστερό χώρο. Η παρουσία του Παύλου Σατολιά στην ηγεσία του νέου φορέα δημιούργησε δυνατότητες αποκατάστασης των γεφυρών, μεταξύ της ΝΕΑΣ ΠΑΣΕΓΕΣ και της κυβέρνησης. Έναν φορέα, ο οποίος είναι πολυκομματικός, όπως και ο ΣΑΣΟΕΕ, αλλά έχει μικρότερες συνεταιριστικές οργανώσεις.

Για πλευρές του ΣΥΡΙΖΑ, ο όρος τής, πάλαι ποτέ, ΠΑΣΕΓΕΣ, είχε συνδεθεί με παλαιοκομματικές επιλογές, παρεμβάσεις και προβλήματα στη διαχείριση των επιδοτήσεων. Το γεγονός αυτό έχει τη σημασία του, αφού η κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός κλείνουν το μάτι στον αγροτικό χώρο, καταργώντας στο πλαίσιο του νέου προϋπολογισμού και τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στο Κρασί, αποστερώντας από την αξιωματική αντιπολίτευση και την ελάσσονα αντιπολίτευση, προεκλογικά βέλη από τη φαρέτρα τους.

Την ίδια στιγμή, η ηγεσία της οδού Αχαρνών επιχειρεί να διορθώσει τα κακώς κείμενα εντάσσοντας νέο γεωτεχνικό δυναμικό, εξαιτίας των μαζικών συνταξιοδοτήσεων. Τελευταίο παράδειγμα χείρας βοηθείας προς τους αγρότες και τους συνεταιριστές, η πίτα των επιδοτήσεων ήσσονος σημασίας (de minimis) σε ροδάκινο, καπνό κ.ά., λόγω των τεράστιων ζημιών που υπέστησαν καλλιέργειες εξαιτίας άκαιρων και καταρρακτωδών βροχοπτώσεων, χαλαζιού και ξηρασίας. Ο κουμπαράς είναι μικρός και πολλές περιοχές μένουν απ’ έξω. Ωστόσο, γίνονται προσπάθειες εξομάλυνσης, διότι οι ζημιές της περυσινής και της φετινής χρονιάς είναι πολύ μεγάλες και, σε ορισμένες περιπτώσεις, χτυπούν ταβάνι.

Ο νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης βεβαίως κάθε φορά που πάει να λύσει ένα πρόβλημα βλέπει μπροστά του τη Λερναία Ύδρα: Η κτηνοτροφία είναι σε διάλυση, λόγω των προβλημάτων στον χώρο του αιγοπρόβειου και αγελαδινού γάλακτος. Επείγει ο ανασχεδιασμός για τη νέα ΚΑΠ (2020-7), και ταυτόχρονα μέλλει να φανεί τι θα γίνει με το κομμάτι της Ψηφιακής Γεωργίας, στον οποίο η χώρα μας κατά τα λεγόμενα του επιτρόπου Γεωργίας Φιλ Χόγκαν και του υπουργού Ψηφιακής Πολιτικής, Νίκου Παππά, αποκτά κομβικό ρόλο.

Σε όλα αυτά υπάρχουν διιστάμενες απόψεις, αν θα πρέπει να δεχτεί και η κυβέρνηση αλλαγές στη συνταγματική αναθεώρηση για το θέμα των Δασών, ώστε να μην υπάρχουν δυσκολίες με τους κτηνοτρόφους. Γεωπόνοι έχουν να προσληφθούν από το 2008. Η επιστολή του απερχόμενου προέδρου του ΕΦΕΤ, Γιάννη Τσιάλτα, είναι αποκαλυπτική. Ακόμη και ξένοι παράγοντες θεωρούν πως οι ελλείψεις σε κτηνίατρους είναι τρομακτικές, ενώ οι ιχθυολόγοι, σε χώρα με ιχθυοκαλλιέργειες, είναι απειλούμενο είδος.

Ο πολιτικός χρόνος για ν’ ανατρέψει ο Σταύρος Αραχωβίτης τη μεγάλη δυσαρέσκεια των παραγωγών, που δημιουργήθηκε το προηγούμενο διάστημα είτε λόγω του ασφαλιστικού νόμου Κατρούγκαλου είτε λόγω μείωσης εισοδήματος, από το υπουργείο Οικονομικών, δυσκινησίας του ΥΠΑΑΤ και καθυστερήσεων της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας, είναι ασφυκτικά βραχύς. Και ουσιαστικά είναι η δική του δουλειά, αν θα καταφέρει να δώσει ανάσα στον ΣΥΡΙΖΑ, που μετρά εξαιτίας και της Συμφωνίας των Πρεσπών αντίστροφα τον χρόνο για τις εκλογές, τη στιγμή που η διαφορά παγιώνεται με τη Ν.Δ.