Γερμανικό γινάτι για τις αμυντικές δαπάνες

Τι κι αν οι αμυντικές δαπάνες είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα για κάθε χώρα… Στις Βρυξέλλες η ελληνική αντιπροσωπεία βρίσκεται, μεταξύ άλλων, αντιμέτωπη και με την απαίτηση των δανειστών για περικοπή 400 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό για τις Ένοπλες Δυνάμεις.

Ρεπορτάζ: Κώστας Παπαδόπουλος

Αυτό, παρά το γεγονός ότι οι κανόνες λειτουργίας του ΔΝΤ –ένας εκ των τριών «θεσμών»– απαγορεύει ρητά την ανάμειξή του στις αμυντικές δαπάνες των κρατών που βρίσκονται σε πρόγραμμα διάσωσης. Στον αντίποδα, η κυβέρνηση αντιπροτείνει ένα νέο ψαλίδι της τάξεως των 200 εκατ. ευρώ σε μόνιμη βάση (100 εκατ. από το κλείσιμο 20-30 στρατοπέδων, 50 εκατ. από την απόσυρση παλαιού στρατιωτικού υλικού και άλλα 50 εκατ. από μείωση λειτουργικών εξόδων). Η έκθεση του ΝΑΤΟ σχετικά με τις στρατιωτικές δαπάνες των κρατών-μελών του, αποτελεί –επισήμως– την απάντηση στο γιατί οι δανειστές απαιτούν μεγαλύτερο «μαχαίρι» στον προϋπολογισμό του ΥΠΕΘΑ. Σύμφωνα με αυτή, η Ελλάδα δαπανά 2,5% του ΑΕΠ για τις Ένοπλες Δυνάμεις, ποσοστό που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο μετά από το 3,4% των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.

Το θέμα, μάλιστα, απασχόλησε και τον βρετανικό «Guardian», ο οποίος αναρωτιέται «γιατί οι αριστεροί πολιτικοί του ΣΥΡΙΖΑ δεν προωθούν μεγαλύτερη μείωση αμυντικών δαπανών, αντί της επιβολής νέων φόρων, δεδομένου ότι η χώρα ξοδεύει σε στρατιωτικές δαπάνες ποσά επιπέδου ΗΠΑ, κατ’ αναλογία των μεγεθών των οικονομιών κάθε χώρας του ΝΑΤΟ;». Αφήνοντας στην άκρη το γεγονός πως ούτως ή άλλως ο αμυντικός προϋπολογισμός της Ελλάδας έχει μειωθεί κατά περίπου 40% τα τελευταία τέσσερα χρόνια, την απάντηση δίνει η ίδια η εφημερίδα: «Η Ελλάδα δεν είναι Βέλγιο ούτε Πορτογαλία», βάζοντας στο τραπέζι τον παράγοντα Τουρκία. Πηγές του Πενταγώνου σχολιάζουν στην «Α» πως «δεν υπάρχει στο άμεσο μέλλον κάποια προμήθεια νέου μείζονος οπλικού συστήματος. Τα όποια χρήματα έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό του ΥΠΕΘΑ, αποπληρωμές παλαιότερων αγορών, μισθούς-συντάξεις και λειτουργικά έξοδα, είναι και τα μόνα που μπορούν να περικοπούν» – όπως ακριβώς αναφέρεται και στην ελληνική πρόταση προς τους «θεσμούς».

Στο… παρασκήνιο
Το διάστημα 2000-2011, ο μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων της Ελλάδας ήταν η Γερμανία, με ποσοστό 25% επί των συνολικών αγορών. Πολλές από αυτές τις συμβάσεις αναδύουν οσμή σκανδάλου, κάτι για το οποίο η χώρα μας έχει επικριθεί από τους πιστωτές της που… ξεχνούν να αναφέρουν πως σε αυτές είναι μπλεγμένες γερμανικές εταιρείες. Η… χαλαρή στάση του πρώην πρωθυπουργού, Κώστα Καραμανλή, στις προμήθειες νέων συστημάτων (σ.σ. έβαλε τέλος στην εξοπλιστική φρενίτιδα που ακολούθησε τα χρόνια μετά την κρίση των Ιμίων) και τα τεράστια οικονομικά προβλήματα της χώρας στη συνέχεια, είχαν ως αποτέλεσμα το «πάγωμα» δαπανών για αγορά όπλων.

Και αυτό είναι κάτι που η Γερμανία δεν συγχώρησε στην Ελλάδα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την περίπτωση των μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter. Η χώρα μας τα χρόνια προ του μνημονίου εμφανιζόταν έτοιμη να δαπανήσει αρκετά δισ. ευρώ για την απόκτηση 32-48 νέων α/φ από την EADS, στην οποία το Βερολίνο είχε επενδύσει πολλά χρήματα και περίμενε να τα πάρει πίσω. Είναι ενδεικτικός ο τίτλος της γερμανικής εφημερίδας «Handelsblatt» πως «Τόσο καλός πελάτης για όπλα σαν την Ελλάδα δεν ξαναβρίσκεται». Όσο κι αν επισήμως κάτι τέτοιο δεν μπορεί αν ακουστεί, οι καλά γνωρίζοντες τα παρασκηνιακά τεκταινόμενα αναφέρουν πως μόνο τυχαία δεν είναι η εμμονή των «θεσμών» για επιπλέον περικοπές. Σε αυτό, πρέπει κανείς να προσθέσει και την τουλάχιστον ατυχή έμπνευση του Πάνου Καμμένου, την ώρα της διαπραγμάτευσης, να εγκρίνει τον εκσυγχρονισμό των υπέργηρων αμερικανικών α/φ ναυτικής συνεργασίας P-3C Orion έναντι 500 εκατ. ευρώ.

Η κατάσταση σήμερα
Με ή χωρίς τις νέες περικοπές, η σημερινή κατάσταση στις Ένοπλες Δυνάμεις είναι τραγική – όπως και στους περισσότερους κλάδους που το Δημόσιο βάζει το χέρι στην τσέπη. Σύμφωνα με τον καθηγητή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και ειδικό επί στρατιωτικών θεμάτων, Κώστα Κολιόπουλο, υπάρχει πρόβλημα ακόμα και με την προμήθεια καυσίμων. «Ενώ οι περικοπές έχουν επηρεάσει το ηθικό των ενόπλων δυνάμεων, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η ικανότητά τους να αποκτήσουν καύσιμα. Η Τουρκία γνωρίζει ότι εάν συνεχίσει να παραβιάζει τον ελληνικό εναέριο χώρο και τα ελληνικά χωρικά ύδατα, η Ελλάδα θα πρέπει να απαντά. Αλλά χωρίς καύσιμα ή επαρκή συντήρηση, η Ελλάδα δεν θα μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του συμμάχου της στο ΝΑΤΟ», αναφέρει χαρακτηριστικά. Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά πριν από περίπου έναν χρόνο καθηλώθηκε μεγάλος αριθμός μαχητικών F-16, επειδή δεν μπορούσε να αποδεσμευθεί ένα κονδύλι 13.600 ευρώ για να αγοραστούν τακάκια!!!

Στην Ελλάδα του μνημονίου η αγορά νέων οπλικών συστημάτων είναι απαγορευτική. Για να εξοικονομήσει, όμως, επιπλέον χρήματα ο προϋπολογισμός, θα πρέπει να συμβούν τρία πράγματα: να μειωθεί το προσωπικό (ένστολο, πολιτικό, υπηρετούντες θητεία), να κλείσουν εγκαταστάσεις, να αποσυρθούν συστήματα. Με την Τουρκία να ταλανίζεται από εσωτερικά προβλήματα και να εξάγει την κρίση της στο Αιγαίο, το μεγάλο ερώτημα είναι εάν η Ελλάδα αντέχει κάτι τέτοιο. Καλό θα είναι την απάντηση να μην την πάρουμε ποτέ…

Υ.Γ.: Όπως αποδείχθηκε και στην περίπτωση της φύλαξης των συνόρων από τη Frontex, η χώρα μας δεν έχει να περιμένει παρά ελάχιστα από τους εταίρους και συμμάχους της. Πολλώ δε μάλλον σε περίπτωση κρίσης με τη γείτονα…