ΙΣΗΜΕΡΙΝΟΣ: Η διάλυση μιας χώρας (από ναρκοβαρώνους) σε ζωντανή μετάδοση

Μια ιστορία… βασάνων είναι αυτή του Ισημερινού. Από τους τρεις αιώνες της ισπανικής αποικιοκρατίας και το σύγχρονο δράμα των δικτατοριών και των οικονομικών κρίσεων, η μικρή χώρα που είναι «σφηνωμένη» μεταξύ Περού και Κολομβίας στη βορειοδυτική «γωνιά» της νοτίου Αμερικής ζει τις τελευταίες ημέρες τη διάλυσής της και μάλιστα σε ζωντανή μετάδοση!

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Εδώ και περίπου δύο εβδομάδες το Εκουαδόρ, όπως είναι αλλιώς γνωστή η Δημοκρατία του Ισημερινού, τελεί υπό καθεστώς «εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης». Ο όρος πιθανότατα να μην ξενίζει κάποιους αφού στις λατινοαμερικανικές χώρες περιστατικά όπως πραξικοπήματα και εμφύλιοι μόνο σπάνια δεν είναι. Στην προκείμενη περίπτωση, ωστόσο, το φονικό κύμα βίας δεν ξέσπασε από μία τέτοιου είδους αιτία αλλά εξαιτίας του πολέμου που κηρύχτηκε μεταξύ αντιμαχόμενων ναρκωσυμμοριών, αλλά και της κυβέρνησης που προσπαθεί να αποκαταστήσει τη δημόσια τάξη.

Το «άρξατε πυρ» δόθηκε μετά από την απόδραση στις 7 Ιανουαρίου του διαβόητου ναρκωβαρώνου Φίτο –κατά κόσμον Χοσέ Αδόλφο Μασίας– από το υψίστης ασφαλείας σωφρονιστικό κατάστημα στο Γκουαγιακίλ του Ισημερινού που έχει το προσωνύμιο «Ο Βράχος».

Ο Φίτο είχε μεταφερθεί στον «Βράχο» τον περασμένο Αύγουστο προκειμένου να εκτίσει το υπόλοιπο της ποινής κάθειρξης 34 ετών που του είχε επιβληθεί από το 2011 για την συμμετοχή ως αρχηγός στη συμμορία Λος Τσονέρος.

Πρόκειται για την εγκληματική οργάνωση που έχει γίνει φόβος και τρόμος στον Ισημερινό καθώς επιδίδεται σε κάθε λογής βαρύ ποινικό έγκλημα όπως δολοφονίες, απαγωγές, διακίνηση ναρκωτικών.

Η απόδραση του Εδουαδοριανού γκάνγκστερ έδωσε το έναυσμα για εξεγέρσεις κρατουμένων σε διάφορες φυλακές της χώρας τις οποίες οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι δεν κατάφεραν να καταστείλουν. Το δυστυχέστερο ήταν ότι κάποιοι φρουροί έπεσαν στα χέρια των κρατούμενων χάνοντας τη ζωή τους με άγριο τρόπο, με τους αδίστακτους βαρυποινίτες να μην διστάζουν να βιντεοσκοπήσουν τις δολοφονίες των φρουρών και να τις αναρτήσουν τα κοινωνικά δίκτυα. Ομηρίες είχαμε και εκτός φυλακών και μάλιστα σε απευθείας μετάδοση.

Συγκεκριμένα, πριν από μερικές ημέρες ένοπλοι συμμορίτες εισέβαλαν σε τηλεοπτικό πλατό καναλιού που εδρεύει στο Γκουαγιακίλ και εν μέσω… live πυροβολισμών έθεσαν υπό ομηρία δημοσιογράφους και άλλους εργαζόμενους του καναλιού. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Γκουαγιακίλ υπήρξαν αντίστοιχες απόπειρες εισβολής ενόπλων σε πολυπληθείς δημόσιες δομές όπως στο νοσοκομείο «Τεοντόρο Μαλντονάντο Καρμπο» και στο Πανεπιστημίου του Γκουαγιακίλ.

Δόξα τω Θεώ, βοήθα Παναγιά…

Στον παρόντα χρόνο η κρίση ασφάλειας στον Ισημερινό μοιάζει να καταλαγιάζει. Σε ό,τι αφορά καταρχάς την ομηρεία στον τηλεοπτικό σταθμό αυτή έληξε αναίμακτα έπειτα από μία συντονισμένη επέμβαση της αστυνομίας που κατάφερε να συλλάβει τους 13 δράστες. Αλλά και αναφορικά με τις φονικές εξεγέρσεις των κρατουμένων (σ.σ. σύνηθες φαινόμενο καθώς από τον Φεβρουάριο του 2021 έχουν διαπραχθεί δεκάδες, με περισσότερους από 460 νεκρούς εγκλείστους) η κατάσταση εξομαλύνεται καθώς οι αρχές ασφαλείας του Ισημερινού εξαπέλυσαν μία μαζική επιχείρηση σε 5 σωφρονιστικά καταστήματα (σ.σ. χρησιμοποιήθηκαν ακόμη και τανκς) απελευθερώνοντας σχεδόν 170 σωφρονιστικούς και διοικητικούς υπαλλήλους που κρατούνταν όμηροι επί έξι ημέρες, αλλά και να εντοπίσουν όπλα και εκρηκτικά που είχαν στην κατοχή τους οι ποινικοί έγκλειστοι.

Ευχάριστη μεν η εξέλιξη, αλλά όχι ικανή για να πει κάποιος με σιγουριά «τέλος καλό, όλα καλά» στον Ισημερινό. Δεν είναι μόνο ο τραγικός απολογισμός αυτών των ημερών της φωτιάς που άφησαν πίσω τους τουλάχιστον 10 νεκρούς. Είναι ότι η χώρα έχει καταλήξει έρμαιο στα χέρια και τις εγκληματικές διαθέσεις-επιδιώξεις των περισσοτέρων από 20 συμμοριών, τις οποίες ο πρόεδρος της χώρας, Ντανιέλ Νομπόα, έχει χαρακτηρίσει τρομοκρατικές διατάσσοντας την επέμβαση των ενόπλων δυνάμεων και της αστυνομίας προκειμένου να εξουδετερωθούν. Ο νεαρός σε ηλικία ηγέτης της χώρας –είναι μόλις 36 ετών– κατονόμασε μία προς μία αυτές τις διάσπαρτες μαφίες, που πριν ανέβουν τα σκαλιά της ιεραρχίας του σκληρού εγκλήματος χαρακτηρίζονταν ως «γκρούπες» παραβατικών που έβγαζαν… μεροκάματο από μικροαδικήματα στους δρόμους του Ισημερινού. Αυτό το ποινικό «οικοσύστημα» έφτασε να γιγαντωθεί με τα μέλη του να γίνονται ισχυροί βαρόνοι της εκουαδοριανής και διεθνούς ναρκωβιοβηχανίας και να μεταφέρουν στους δρόμους του Ισημερινού τον εμφύλιό τους για επικράτηση στις πιάτσες, αφού το Εκουαδόρ μετατράπηκε σταδιακά σε βασικό διαμετακομιστικό κόμβο της κοκαΐνης που παράγεται στη γειτονική Κολομβία και στο Περού για να «ταχυδρομηθεί» στη συνέχεια στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Αυτής της πυραμίδας είναι κορυφές οι συμμορίες των «Λος Τσονέρος» και των «Λος Λόμπος» οι αρχηγοί των οποίων «Φίτο» Μασίας και Φαμπρίσιο Κολόν Πίκο απέδρασαν με διαφορά μερικών 24ώρων από τις φυλακές που κρατούνταν.

Ειδικά ο «Φίτο» θεωρείται ο Νο1 δημόσιος κίνδυνος στον Ισημερινό, καθώς εκτός από διακίνηση ναρκωτικών, εκβιασμούς και εκτέλεση συμβολαίων θανάτου το όνομά του έχει συνδεθεί και με την πολιτική δολοφονία του Φερνάντο Βιγιαβισένσιο. Ο Βιγιαβισένσιο ήταν υποψήφιος για την προεδρία του Ισημερινού στις τελευταίες εκλογές και μιλούσε ενάντια στα ισχυρά καρτέλ ναρκωτικών της χώρας, αποκαλύπτοντας μάλιστα ότι ο ίδιος και η ομάδα του είχαν απειληθεί από τους «Λος Τσονέρος» και τον Φίτο. Στις 9 Αυγούστου 2023 ο Βιγιαβισένσιο πυροβολήθηκε στο κεφάλι λίγο μετά την ολοκλήρωση μια προεκλογικής ομιλίας του στην πρωτεύουσα  του Ισημερινού, Κίτο.

Τιθασεύεται, άραγε, μία τέτοιου μεγέθους παθογένεια που έχει τη μαύρη στατιστική επίδοση των 46 ανθρωποκτονιών ανά 100.000 κατοίκους, που αριθμεί χιλιάδες «πιστούς» (σ.σ. υπολογίζεται ότι οι «Τσονέρος» έχουν περίπου 8.000 μέλη) και έχει διαφθείρει κρατικούς λειτουργούς ώστε να τρέχει απρόσκοπτα η ναρκωμπίζνα μέσα από τις φυλακές των άνω των 30.000 κρατούμενων; Πιθανότατα όχι. Το καρκίνωμα δείχνει να κάνει εκτεταμένες μεταστάσεις υποβοηθούμενο κι από τις κοινωνικές συνθήκες της φτώχιας.

Κι αυτό είναι εν μέρει παράδοξο καθώς μιλάμε για μία χώρα που είναι πετρελαιοπαραγωγός, που είναι παγκόσμιος leader στις εξαγωγές μπανάνας, προμηθεύοντας τις διεθνείς αγορές  με καφέ, κακάο, γαρίδες και ψάρια, πράγμα που σημαίνει ότι δεν της λείπουν οι φυσικοί πόροι για να περνούν οι κάτοικοί της σχετικά καλά.