Λογιστικό συμμάζεμα «υπόσχονται» τα IPSAS

Στην παρούσα χρονική συγκυρία όπου όλοι μιλούν για την ανάγκη μεταρρυθμίσεων και οι διεθνείς πιστωτές ζητούν επιτακτικά (και ενίοτε εκβιαστικά) από την Ελλάδα να βάλει σε τάξη τα του… πορτοφολιού της, το υπουργείο Οικονομικών να υλοποιήσει μια ουσιαστική –όπως λένε οι επιτελείς της οδού Νίκης– διαρθρωτική παρέμβαση.

Επιμέλεια: Νίκος Τσαγκατάκης

Η εν λόγω μεταρρύθμιση αφορά την εισαγωγή των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων στο Δημόσιο (International Public Sector Accounting Standards – IPSAS) και την αναμόρφωση της δημοσιονομικής νομοθεσίας. Συγκεκριμένα, με απόφαση που πάρθηκε από τον αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Δημήτρη Μάρδα, στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους θα συγκροτηθούν ομάδες εργασίας για την επιτάχυνση του έργου της διαμόρφωσης ενός νέου πλαισίου για την παρακολούθηση των δημοσίων λογιστικών.

Πριν δούμε ποια οφέλη θα προκύψουν από την υιοθέτηση των IPSAS, απαιτείται να έχουμε μια έστω επιγραμματική εικόνα του πώς είναι χαρτογραφημένος ο ελληνικός δημόσιος τομέας. Στη χώρα μας, λοιπόν, το Δημόσιο αποτελείται από τη Γενική Κυβέρνηση, τα εκτός αυτής νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, καθώς και τις εκτός αυτής δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς. Τμήμα της αποτελεί η Κεντρική Κυβέρνηση της οποίας επίσης τμήμα αποτελεί η Κεντρική Διοίκηση στην οποία περιλαμβάνεται η Προεδρία της Δημοκρατίας, τα υπουργεία, οι ανεξάρτητες αρχές και οι αποκεντρωμένες διοικήσεις.

Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα σύνολο από σχέδια λογαριασμών (κλαδικά λογιστικά σχέδια και συστήματα κωδικών αριθμών προϋπολογισμού) που αφορούν τη Γενική Κυβέρνηση στην Ελλάδα. Όπως υποστηρίζει η ηγεσία του ΥΠ.ΟΙΚ., η υιοθέτηση των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων για τον δημόσιο τομέα ξεχωρίζει ως το σημαντικότερο βήμα προόδου και εξέλιξης στη δημοσιονομική λογιστική, που εκτιμάται ότι θα ενισχύσει τη διαφάνεια και την αξιοπιστία των δημοσίων οικονομικών, με παράλληλη συμβολή στην παγκόσμια ανάπτυξη και ευημερία μέσω της σύγκλισης και εναρμόνισης των δημόσιων συστημάτων λογιστικής στις διάφορες χώρες και οργανισμούς.

Αντιθέτως, η απουσία λογιστικών προτύπων δημόσιας λογιστικής όπως τα IPSAS επιβάλλει ένα σημαντικό κόστος στους φορείς του δημοσίου, υπονοώντας παράλληλα την έλλειψη αξιόπιστων στοιχείων, τη λήψη αποφάσεων υπό συνθήκες ελλιπούς πληροφόρησης και την αξιοποίηση των δημόσιων πόρων σε εσφαλμένη κατεύθυνση, με ότι αυτό συνεπάγεται για το σύνολο της οικονομίας.

Ευκαιρία για ουσιαστική και μακροπρόθεσμη μεταρρύθμιση
Το ζητούμενο, λοιπόν, για τη δημόσια διοίκηση είναι η κατάρτιση ενός νέου ενιαίου λογιστικού σχεδίου που θα υιοθετηθεί από όλο το Δημόσιο, βασισμένο στα διεθνή λογιστικά πρότυπα. Για τον σκοπό αυτό συγκροτείται –όπως προαναφέρθηκε–  ομάδα εργασίας στελεχωμένη από εξειδικευμένο προσωπικό του ΓΛΚ σε συνεργασία με το Συμβούλιο Λογιστικής Τυποποίησης, προκειμένου να μελετήσει και να σχεδιάσει το νέο Ενιαίο Λογιστικό Σχέδιο.

Με το νέο Λογιστικό Σχέδιο της Γενικής Κυβέρνησης θα επιδιωχθεί η ορθή απεικόνιση της οικονομικής καταστάσεως και της περιουσιακής διάρθρωσης της Γενικής Κυβέρνησης, η ορθή εκτίμηση της πιστοληπτικής ικανότητάς της, ο λογιστικός χειρισμός των συναλλαγών της Γενικής Κυβέρνησης με ομοιόμορφο τρόπο, η διευκόλυνση των συναλλασσομένων με αυτή, η άντληση αξιόπιστων πληροφοριών για τη διαμόρφωση πολιτικής και τη λήψη αποφάσεων, η απλούστευση και διευκόλυνση των κάθε μορφής ελέγχων, η αύξηση της παραγωγικότητας, καθώς και σύνδεση, στο βαθμό του εφικτού, του λογιστικού πλαισίου του Δημοσίου με το λογιστικό πλαίσιο του ιδιωτικού τομέα.

Το νέο λογιστικό πλαίσιο πρέπει να είναι οργανικά διασυνδεδεμένο με την παρακολούθηση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού και φυσικά να εξυπηρετεί πληροφοριακές ανάγκες για την σύνταξή του. Συνολικά, το ζήτημα είναι μείζονος σημασίας και αποτελεί σημαντική ευκαιρία για πραγματικά ουσιαστική μεταρρύθμιση μακροπρόθεσμου χαρακτήρα. Όπως έκανε γνωστό το ΥΠ.ΟΙΚ., υπάρχουν τουλάχιστον δύο μελέτες (σ.σ. British Treasury, 2002 και IMF, 2005) για την Ελλάδα, καθώς και καταγεγραμμένη σημαντική διεθνής εμπειρία. Το υλικό αυτό προδιαγράφει την πορεία που πρέπει να ακολουθήσει το έργο, ενώ πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι εξελίξεις στην Ε.Ε. σε σχέση με τη λογιστική του δημοσίου τομέα και ειδικά το θέμα της διαφαινόμενης υιοθέτησης των EPSAS (Εuropean Public Sector Accounting Standards) και παράλληλα η υποχρέωση της χώρας για παροχή πληροφοριών στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τα δημοσιονομικά με βάση τους κανόνες του ESA 2010.

ΤΑ ΟΦΕΛΗ
Σύμφωνα, πάντα, με το ΥΠ.ΟΙΚ., η υιοθέτηση των IPSAS προσφέρει τη δυνατότητα αποτελεσματικότερης διαχείρισης των δημοσίων οικονομικών με πολλαπλά οφέλη, όπως:
-Μείωση κόστους λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης και της κυβέρνησης.
-Μείωση κρατικού δανεισμού και ως εκ τούτου και τη μείωση του αντίστοιχου κόστους του.
-Ορθότερη κατανομή και απελευθέρωση δημοσίων πόρων, οι οποίοι θα συμβάλουν στην ενίσχυση της απασχόλησης.
-Μείωση κόστους των δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών.
-Μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία (accountability) μέσω της αποκάλυψης όλων των πραγματοποιηθεισών συναλλαγών.
-Βελτίωση της ποιότητας και ενίσχυση της αξιοπιστίας των δημοσίων λογαριασμών.
-Βελτίωση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας, ευνοώντας έμμεσα τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα.
-Απόκτηση συγκριτικού πλεονεκτήματος στη διεθνή αγορά.