Μαθημένος να λειτουργεί υπό πίεση ο Μιχάλης

Δεν ήταν λίγοι αυτοί που εξεπλάγησαν με την τοποθέτηση του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη στο υπουργείο Υγείας, όπου αναλαμβάνει το μεγάλο στοίχημα της δεύτερης τετραετίας Κυριάκου Μητσοτάκη, που είναι η αναμόρφωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Προεκλογικά ο πρωθυπουργός δεσμεύθηκε ότι το νέο ΕΣΥ και θα είναι δημόσιο και θα γίνει πιο λειτουργικό, απαντώντας στις αιτιάσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης πως «η Νέα Δημοκρατία έχει κρυφό σχέδιο ιδιωτικοποίησης του ΕΣΥ». Κάτι που υποστήριξε με πάθος ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ και το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ δεν πήγαν πίσω.

Ποιοι ήταν οι λόγοι που ο Κυριάκος Μητσοτάκης εμπιστεύθηκε τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, ο οποίος έχει θητεύσει σε υπουργικούς θώκους υπό την πρωθυπουργία πέντε πρωθυπουργών; Μιλάμε για έναν πολιτικό που ξεκίνησε την υπουργική του καριέρα ως υφυπουργός Εμπορίου με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου για να συνεχίσει με τον Κώστα Σημίτη, τον Γιώργο Παπανδρέου, τον Λουκά Παπαδήμο και τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Βέβαια να τονιστεί ότι εμβληματικό θεωρείται το πέρασμα του από το πρώην υπουργείο Δημόσιας Τάξης (το τωρινό Προστασίας του Πολίτη), όπου επί ημερών του εξαρθρώθηκαν η «17Ν» , ο «ΕΛΑ» και ο «Επαναστατικός Αγώνας».

Ο ένας λόγος για την επιλογή του είναι ότι ο 68χρονος πολιτικός σε όλη του την θητεία έχει να επιδείξει τρία πράγματα. Είναι μεθοδικός, υπηρετεί με συνέπεια το σχέδιο και φυσικά διακρίνεται για την αποτελεσματικότητα του. Ο δεύτερος λόγος είναι οι υψηλές πτήσεις του στις εκλογές, όπου πρώτευσε στον Δυτικό Τομέα της Β’ Αθήνας. Έλαβε 29.215 σταυρούς , πέντε χιλιάδες περισσότερους από τον δεύτερο Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη (που έχει μία τεράστια προίκα από τον πατέρα του). Και όπως αντιλαμβάνονται οι περισσότεροι το ΕΣΥ απευθύνεται περισσότερο στα λαϊκά στρώματα της κοινωνίας, που δεν έχουν τα χρήματα για να απευθυνθούν στα ιδιωτικά θεραπευτήρια.

Επίσης ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεξε ένα πρώην στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, εκτιμώντας ότι έτσι σηματοδοτεί και τον χαρακτήρα της δωρεάν, δημόσιας υγείας που μπορεί να συμβολίσει ένα πρόσωπο προερχόμενο από την Κεντροαριστερά. Και το πιο σημαντικό είναι ότι ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης λόγω του πολιτικού του παρελθόντος (υπήρξε και γραμματέας του ΠΑΣΟΚ) γνωρίζει τα ντεσού από το ΕΣΥ. Αναμφίβολα το ΕΣΥ ήταν μία εμβληματική μεταρρύθμιση του ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του ’80 που ξεκίνησε ο Παρασκευάς Αυγερινός και ολοκλήρωσε ο αείμνηστος Γιώργος Γεννηματάς, αλλά από τότε μέχρι σήμερα όλες οι κυβερνήσεις το υπηρέτησαν, αλλά ουδείς φρόντισε να το εκσυγχρονίσει και να κτυπήσει τις παθογένειες του.

Μπαλώματα

Οι περισσότερες κυβερνήσεις αρκέστηκαν σε μπαλώματα, καμία όμως δεν ανέλαβε το ρίσκο της αναδόμησης. Όλες υπολόγισαν το πολιτικό κόστος και δεν θέλησαν να φτάσουν σε οριστική σύγκρουση με τους συνδικαλιστές. Η αλήθεια είναι ότι το ΕΣΥ άντεξε με την πανδημία του κορωνοϊού, αλλά εκεί φάνηκαν οι αδυναμίες του και οι χρόνιες παθογένειες. Κι εκεί είναι το μυστικό για την επιλογή του κ. Χρυσοχοΐδη. Ο Βεροιώτης, στην καταγωγή, νέος υπουργός στην μέχρι τώρα υπουργική του πορεία έχει δείξει ότι δεν διστάζει να συγκρουστεί με τις παθογένειες και τις κατεστημένες νοοτροπίες. Πρωτίστως όμως ξέρει να πείθει αυτούς που δεν επιθυμούν αλλαγές και να ξεβολευτούν.

Όσοι τον γνωρίζουν το θεωρούν ως δεδομένο ότι το επόμενο διάστημα ο νέος υπουργός θα συζητήσει με όλους τους φορείς της υγείας, πριν κάνει την επόμενη κίνηση και πριν αρχίσει να υλοποιεί το σχέδιο ανασυγκρότησης του ΕΣΥ, όπως έχει δεσμευτεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Άνθρωπος που τον γνωρίζει καλά μας έλεγε ότι «αντέχει τον διάλογο, ακόμη και τον εξοντωτικό, κι έχει ιώβεια υπομονή ακούγοντας ακόμη και τις παραξενιές των συνδικαλιστών. Όταν όμως καταλήξει σε ένα συμπέρασμα και ξεκινά τις αλλαγές, δεν υπάρχει περίπτωση να κάνει πίσω». Αναμφίβολα οι συγκρούσεις σε ένα τόσο ευαίσθητο τομέα είναι δίκοπο μαχαίρι, όπως υποστηρίζουν πολιτικοί καριέρας. Και συνήθως αυτές οι συγκρούσεις δεν είναι προς όφελος της εκάστοτε κυβέρνησης. Όμως εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι Μιχάλης Χρυσοχοΐδης– σε όλα τα κρίσιμα υπουργεία που έχει κληθεί να υπηρετήσει- έχει μάθει να λειτουργεί υπό πίεση και ενώ όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα πάνω του για να φέρει αποτελέσματα.

Μαθήματα από το παρελθόν

Να σημειωθεί ότι η τελευταία φορά που έγινε προσπάθεια μεταρρύθμισης του ΕΣΥ ήταν επί υπουργίας Αλέκου Παπαδόπουλου (Απρίλιος 2000 – Ιούνιος 2002). Όταν είχε αναλάβει τα καθήκοντα του ο κ. Παπαδόπουλος είχε μιλήσει για «χιλιάδες μικρά ως μεγάλα συμφέροντα που κατατρώγουν ως πιράνχας το σώμα της Δημόσιας Υγείας». Τον Ιούλιο του 2000 ο κ. Παπαδόπουλος παρουσίασε τους βασικούς άξονες της μεταρρύθμισης που όπως είχε τονίσει αποτελεί ολοκλήρωση του ΕΣΥ και έχει στόχο τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα της Υγείας. Στο πλαίσιο της συγκροτήθηκαν 17 Περιφερειακά Συστήματα Υγείας, άλλαξε ο τρόπος διοίκησης των νοσοκομείων με την τοποθέτηση διοικητών-μάνατζερ στα νοσοκομεία, ξεκίνησε η ολοήμερη λειτουργία των νοσοκομείων με τα απογευματινά ιατρεία των γιατρών και καταργήθηκε η μονιμότητα των γιατρών του ΕΣΥ, οι οποίοι κρίνονται από ένα νέο σύστημα αξιολόγησης. Παράλληλα, ψηφίστηκαν δύο επιπλέον νόμοι που αφορούσαν στις «Προμήθειες των Νοσοκομείων και λοιπών Μονάδων Υγείας των ΠεΣΥ» αλλά και στη συγκρότηση ειδικού Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας.

Οι συγκρούσεις του Αλέκου Παπαδόπουλου με τους πανεπιστημιακούς γιατρούς ήταν μεγάλες. Αποτέλεσμα αυτών των συγκρούσεων ήταν η μεγάλη σε διάρκεια αποχή των πανεπιστημιακών από τα καθήκοντά τους, ενώ οι πανεπιστημιακοί που απομακρύνθηκαν από τα δημόσια νοσοκομεία διότι δεν «συμμορφώθηκαν με το να υπηρετούν αποκλειστικά το ΕΣΥ και όχι ταυτόχρονα και ιδιωτικά θεραπευτήρια», προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ζητώντας να κριθεί η επίμαχη διάταξη του νόμου αντισυνταγματική. Και η κατάσταση δεν ομαλοποιήθηκε ούτε και όταν πριν από την αποχώρηση του Αλέκου Παπαδόπουλου τον Ιούνιο του 2002 το ΣτΕ δικαίωσε και τυπικά τον υπουργό Υγείας.

Τότε ο κ. Παπαδόπουλος προσπάθησε να βελτιώσει και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας με την εφαρμογή του θεσμού του οικογενειακού γιατρού, την ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό των δομών ΠΦΥ με αστικού τύπου Κέντρα Υγείας και τη δημιουργία του Οργανισμού Διαχείρισης Πόρων Υγείας (ΟΔΙΠΥ), ο οποίος θα συγκέντρωνε και θα διαχειριζόταν τους πόρους υγείας των μεγαλύτερων ασφαλιστικών οργανισμών. Δεν τα κατάφερε, καθώς απέναντι του τάχθηκε μέχρι και ο τότε διοικητής του ΙΚΑ, Μιλτιάδης Νεκτάριος, που ήταν εξ αρχής αντίθετος στη δημιουργία του ΟΔΙΠΥ.

Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης την εποχή εκείνη ήταν μεταξύ των βασικών υπουργών της κυβέρνησης Σημίτη, καθώς λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων το υπουργείο Δημόσιας Τάξης είχε ανέβει στην ιεραρχία. Αλλά και ως γραμματέας του ΠΑΣΟΚ, αργότερα, έζησε την γκρίνια των συνδικαλιστών όλων των αποχρώσεων. Επίσης ο νέος υπουργός γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα και πλέον έχει την εμπειρία να αποφύγει τα λάθη του παρελθόντος. Όμως το πιο σημαντικό είναι ότι έχει την βούληση εκ μέρους του πρωθυπουργού, ο οποίος έχει σε προτεραιότητα την μεταρρύθμιση του ΕΣΥ.