Ο Μακρόν γυρίζει το παιχνίδι με την Τουρκία

Πολλές φορές ένα τυχαίο γεγονός μπορεί να προκαλέσει σεισμικές αλλαγές στη στρατηγική μίας χώρας. Κάτι ανάλογο ισχύει και με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Διότι ναι μεν ο Ερντογάν ξύνει τα νύχια του για ένα θερμό επεισόδιο, αλλά τώρα έχει άλλα τρεχάματα.

 Του Μιχάλη Κωτσάκου

Ο αποκεφαλισμός του καθηγητή στη Γαλλία από ισλαμιστή τρομοκράτη θύμισε στον Εμανουέλ Μακρόν το τι έχει περάσει η χώρα του από τον  μουσουλμανικό φονταμενταλισμό. Του έφερε στο μυαλό την επίθεση με τους 12 νεκρούς στο περιοδικό «Σαρλί Εμπντό» στις 7 Ιανουαρίου του 2015, αλλά και τα ταυτόχρονα τρομοκρατικά χτυπήματα τζιχαντιστών στις 13 Νοεμβρίου του ίδιου χρόνου σε επτά διαφορετικά σημεία του Παρισίου –με αποκορύφωμα τον μουσικό και καλλιτεχνικό πολυχώρο Μπατακλάν– που οδήγησαν στον θάνατο 131 ανθρώπων και στον τραυματισμό περισσότερων από 350.

Χωρίς καν να έχει συμβεί και το περιστατικό της Πέμπτης όπου στον Καθεδρικό ναό της Νίκαιας τρία άτομα δολοφονήθηκαν με μαχαίρι από μοναχικό «λύκο», ο Μακρόν έβαλε μπροστά κυρίως το θυμικό και λιγότερο το (πολιτικό) μυαλό του, αποφασίζοντας τη φωταγώγηση όλων των κρατικών κτιρίων της Γαλλίας με τις γελοιογραφίες του Μωάμεθ και βάζοντας λουκέτο σε ισλαμιστικές οργανώσεις. Νομοτελειακά ήρθε η εκτός ορίων ανταπάντηση του Ταγίπ Ερντογάν που δυστυχώς για τον ίδιο –ευτυχώς για την Ελλάδα– το μόνο που κατάφερε ήταν να συνασπίσει εναντίον του τις χώρες της Ε.Ε.

Πλέον μόνο η Γερμανία εξακολουθεί και είναι αρνητική στις κυρώσεις προς την Τουρκία. Επίσης, χώρες οι οποίες σκέφτονταν τους συνεταίρους τους στην Ε.Ε. για τις πιθανές οικονομικές απώλειες από μία χρεοκοπία της Τουρκίας, τώρα δείχνουν πολύ σκληρές.

Τρανό παράδειγμα η Ολλανδία και ο Μαρκ Ρούτε. Στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής η Ολλανδία έδειξε αλληλέγγυα της Γερμανίας που έχει τεράστια οικονομικά ανοίγματα στην τουρκική οικονομία, όπως και των Ιταλών και ισπανών, που έχουν σημαντικά συμβόλαια να εισπράξουν από τις πωλήσεις όπλων.

Τώρα ο Ρούτε όχι μόνο έστερξε στο πλάι του Μακρόν για να τον στηρίξει, αλλά αποδέχεται και το αίτημα του Γάλλου προέδρου για κυρώσεις στην Τουρκία. Και μπορεί προς το παρόν η Άνγκελα Μέρκελ να τις αποφεύγει, αλλά η Γερμανίδα καγκελάριος αναγκαστικά πρέπει να αφήσει τον φίλο της, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για να κρατήσει ενωμένη την Ε.Ε.

Τα πράγματα έγιναν ακόμη χειρότερα μετά και την τρομοκρατική επίθεση από Τυνήσιο στη Νίκαια, αλλά και τον Εμανουέλ Μακρόν να δηλώνει ότι η Γαλλία δέχθηκε επίθεση και δεν θα κάνουμε πίσω.

 Βολεύονται και οι δύο από τον καβγά

Τα δύο τρομοκρατικά χτυπήματα από ισλαμιστές τρομοκράτες έδωσε την ευκαιρία στον Εμανουέλ Μακρόν να ξεκινήσει τον πόλεμο κατά του ισλαμικού φονταμενταλισμού και να προασπίζεται την ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης στην πατρίδα του, ενώ ο Ερντογάν εμφανίστηκε ως αυτόκλητος προστάτης του Ισλάμ.

Όμως αυτή η κόντρα, που μπορεί να απομακρύνει ακόμη περισσότερο την Τουρκία από την Ευρώπη, φαίνεται ότι βολεύει και τους δύο. «Έχουν βρει ο ένας στο πρόσωπο του άλλου τον ιδανικό αντίπαλο. Αυτός ο καβγάς είναι με έναν περίεργο τρόπο επωφελής και για τους δύο, τόσο στο εσωτερικό και όσον αφορά στην επιρροή που αποπειρώνται να ασκήσουν στο εξωτερικό», υποστηρίζουν Αμερικάνοι αναλυτές.

Την ημέρα που ο Ερντογάν μοίραζε το τσάι του κεφιού στη Μαλάτεια σε αυτούς που του παραπονιόνταν ότι δεν έχουν ψωμί να φάνε, ο Αλί Μπαμπατζάν, το πρώην αστέρι του Τούρκου προέδρου που έφτιαξε την οικονομία, προέβλεπε ότι «όσο η τούρκικη οικονομία βουλιάζει, τόσο ο Ερντογάν θα ανακαλύπτει εξωτερικούς εχθρούς και θα λέει στον λαό ότι θέλουν το κακό μας». Η αλήθεια είναι ότι η τουρκική λίρα έχει πάρει την κατηφόρα και όσο ο Ερντογάν επιτίθεται στον Μακρόν, τόσο οι αγορές προεξοφλούν τις κυρώσεις από την Ευρώπη, οδηγώντας την Τουρκία στη χρεοκοπία.  Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Goldman Sachs, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 18 μηνών οι τουρκικές αρχές δαπάνησαν περί τα 134 δισεκατομμύρια για να στηρίξουν το νόμισμά τους. «Όσο διακρίνει ευκαιρίες να επιδείξει τα εθνικιστικά και ισλαμικά διαπιστευτήριά του και να τονώσει την εθνική υπερηφάνεια, δεν πρόκειται να συμμορφωθεί», αναφέρουν συνεργάτες του Φετουλάχ Γκιουλέν σε αμερικανικές εφημερίδες.

Κερδίζει πόντους εντός και εκτός Γαλλίας

Αλλά και ο Εμανουέλ Μακρόν αντιμετωπίζει ως ευκαιρία την κόντρα μέχρις εσχάτων με τον Ερντογάν. Κατ’ αρχάς τον περιορίζει στις ζώνες συμφερόντων της Γαλλίας με στόχο να τον βγάλει εκτός. Όμως, η διαμάχη με τον Τούρκο πρόεδρο του τονώνει αφενός μεν το ευρωπαϊκό προφίλ, αφετέρου δε με την κήρυξη του πολέμου κατά του ριζοσπαστικού Ισλάμ, όχι μόνο προασπίζεται τις γαλλικές αξίες, αλλά περιορίζει την επιρροή της ξενοφοβικής ακροδεξιάς στην πατρίδα του.

Και όσο εντείνονται οι αντιδράσεις σε όλη την υφήλιο από μουσουλμανικές οργανώσεις, τόσο ο Γάλλος Πρόεδρος κερδίζει πόντους στο εσωτερικό και παρουσιάζεται ως ο ηγέτης που θέλει να κάνει και πάλι μεγάλη τη Γαλλία, ανεβάζοντας στα ύψη τον γαλλικό σωβινισμό. Κι όπως λένε οι Γάλλοι, «όταν καίγεται η τρίχρωμη μπλε, λευκή και κόκκινη σημαία, δεν καίγεται η σημαία της Γαλλίας αλλά της ελευθερίας».