Παγίδες θανάτου οι γέφυρες στην Ιταλία

Στις 14 Αυγούστου του 2018 η περιοχή της Γένοβας της Ιταλίας έγινε πρώτο θέμα στα παγκόσμια ΜΜΕ. Αιτία ένα δυστύχημα στη γέφυρα Μοράντι. Γνωστή και ως οδογέφυρα Πολτσεβέρα, αφού υπερίπτατο του ομώνυμου ρέματος Πολτσεβέρα, μέρος της κατέρρευσε την ώρα που τη διέσχιζαν αρκετά αυτοκίνητα με αποτέλεσμα να παρασύρει στον θάνατο 43 άτομα.

Ένα χρόνο αργότερα, σχεδόν στην επέτειο του δυστυχήματος, οι ιταλικές αρχές έδωσαν στη δημοσιότητα ένα βίντεο όπου είχε καταγραφεί η κατάρρευση της Πόντε Μοράντι. Ακολούθησε η κατεδάφιση ό,τι είχε απομείνει από το δημιούργημα που σχεδίασε ο Ρικάρντο Μοράντι και οικοδομήθηκε το 1967, αλλά σήμερα ένα εξαιρετικό ρεπορτάζ της Μόνικα Πίνα για λογαριασμό της εκπομπής «Unreported Europe» του Εuronews ήρθε να αποκαλύψει ότι είναι ακόμη πολλές οι ιταλικές γέφυρες και οι αυτοκινητόδρομοι που βρίσκονται σε άθλια κατάσταση.

Όπως γίνεται στην πλειονότητα των περιπτώσεων σε αυτήν τη ζωή, τα προειδοποιητικά καμπανάκια είχαν χτυπήσει νωρίτερα αλλά κανείς –μάλλον– δεν είχε δώσει σημασία. Στο ρεπορτάζ της Μ. Πίνα καταγράφονται τρία αντίστοιχα παραδείγματα. Το 2016 μία αερογέφυρα κοντά στο Μιλάνο κατέρρευσε υπό το βάρος ενός φορτηγού, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ένας άνθρωπος και να τραυματιστούν άλλοι τέσσερις, μεταξύ των οποίων και 3 παιδιά. Το 2017 μία άλλη γέφυρα κατέρρευσε κοντά στην Ανκόνα με απολογισμό δύο νεκρούς, ενώ τον Δεκέμβριο του 2019 η οροφή ενός τούνελ κοντά στη Γένοβα «σωριάστηκε» στον υποκείμενο αυτοκινητόδρομο και από τύχη δεν υπήρξαν θύματα.

Σκάνδαλο…

Στις μαρτυρίες που φιλοξενούνται στη δημοσιογραφική έρευνα του Εuronews γίνεται λόγος για περίπου 20 επικίνδυνες γέφυρες στην Ιταλία και άλλα 200 παράνομα τούνελ, που δεν τηρούν τα ευρωπαϊκά κριτήρια. Τα παραπάνω καταγγελλόμενα συντείνουν στην εκτίμηση ότι η κατάσταση των ιταλικών αυτοκινητοδρόμων αποτελεί εθνικό σκάνδαλο.

Στο γεωγραφικό επίκεντρο αυτού που οι ίδιοι οι Ιταλοί χαρακτηρίζουν σκάνδαλο είναι η Λιγουρία, καθώς η συγκεκριμένη περιφέρεια της βόρειας Ιταλίας είναι γεμάτη από γέφυρες και οδικούς άξονες με σήραγγες. «Το να πρέπει να οδηγείς στη Λιγουρία σημαίνει ότι κινδυνεύεις ανά πάσα στιγμή», ομολογεί στην κάμερα της εκπομπής «Unreported Europe» του Εuronews ο ιδρυτής της οργάνωσης «Καθαροί Αυτοκινητόδρομοι», Λούκα Τερναβάζιο.

Η οργάνωση του Τερναβάζιο αριθμεί περισσότερα από 60.000 μέλη και κοινό αίτημά τους είναι –τι άλλο;– η ασφάλεια των πολιτών αλλά και η απόδοση δικαιοσύνης για τις φονικές κατασκευές. Για την ώρα ανακοινώνονται έργα αποκατάστασης και συντήρησης, αλλά ούτε αυτά καθησυχάζουν την απαισιοδοξία του Τερναβάζιο και των υπολοίπων μελών της οργάνωσης: «Είχαν πει ότι όλα ήταν καλά και με τη γέφυρα Μοράντι, αλλά έπεσε. Υπάρχουν γέφυρες σε παρόμοια κατάσταση και γι’ αυτό δεν πιστεύουμε την εταιρεία διαχείρισης».

Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς που ακούγονται στο αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Euronews, η έρευνα έχει αποδείξει πως η διαχειρίστρια εταιρεία, Autostrade per l’Italia, έλεγε επί χρόνια ψέματα για την κατάσταση των υποδομών, ξεκινώντας από τη γέφυρα Μοράντι. Μεταξύ των ερευνητών και ο Ιβάν Μπίξιο, στέλεχος του ιταλικού υπουργείου Οικονομικών και επικεφαλής των ερευνητών που εργάζονται στο υπόστεγο όπου βρίσκονται τα συντρίμμια της Πόντε Μοράντι. «Ξεκινώντας από την υπόθεση Μοράντι και τους ελέγχους που έγιναν, βρήκαμε παρόμοιες περιπτώσεις παραποίησης στοιχείων. Κάποιες επιθεωρήσεις έγιναν μόνο μερικώς ενώ σε άλλες τα έγγραφα ήταν τελείως πλαστά. Αυτό έγινε τόσο πριν όσο και μετά την τραγωδία της Μοράντι», λέει ο Μπίξιο.

Χρυσοφόρες μπίζνες

Όπως καταγράφεται στο ρεπορτάζ του Euronews, η ιταλική κυβέρνηση έχει συνολικά 25 συμβόλαια αυτοκινητοδρόμων, με την Autostrade Per L’ Italia –ελέγχεται από την εταιρεία Atlantia, που με τη σειρά της ανήκει στην οικογένεια Benetton– να διαχειρίζεται περισσότερα από 3.000 χιλιόμετρα οδικού δικτύου. Σημειώνεται ότι η Autostrade per L’ Ιtalia πληρώνει το χτίσιμο της καινούργιας γέφυρας της Γένοβας η οποία αναμένεται να εγκαινιαστεί την άνοιξη. Η αίσθηση είναι ότι η εταιρεία μοιάζει να δουλεύει… υπερωρίες, όχι μόνο για να επιδιορθώσει τους δρόμους αλλά και την εταιρική εικόνα της. Αξίζει επίσης να υπογραμμιστεί ότι στους αυτοκινητοδρόμους της Λιγουρίας βρίσκονται σε εξέλιξη περισσότερα από 100 έργα ενώ ανακοινώθηκε πλάνο επενδύσεων τριπλάσιας αξίας για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

«Μπορούμε να υπολογίσουμε ότι στους επόμενους τρεις, τέσσερις, πέντε μήνες θα έχουμε ελέγξει όλα τα τούνελ. Τόσο αυτά που χτίστηκαν από το 1930 έως το 1979, που δεν είναι αδιάβροχα, όσο και αυτά που χτίστηκαν από το 1980 μέχρι σήμερα, που είναι αδιάβροχα αλλά δεν έχουν σύστημα απορρόφησης υδάτων» τονίζει ο Αλεσάντρο Νταμιάνι, στέλεχος της εταιρείας.

Από την πλευρά της, πάντως, η κυβέρνηση φέρεται να επιθυμεί τη διακοπή του εν ισχύ συμβολαίου με την Autostrade per L’Italia και να αυστηροποιήσει το σύστημα ελέγχου, Μέχρι τώρα έχει δημιουργήσει μία υπηρεσία επιτήρησης, που ακόμη δεν λειτουργεί, και έστειλε έναν υπερ-επιθεωρητή, τον Φελίτσε Μορίσκο, να ελέγχει την κατάσταση επικίνδυνων τούνελ και γεφυρών. Λέει χαρακτηριστικά ο Μορίσκο: «Σύμφωνα με τον νόμο, οι επιθεωρήσεις ανήκουν στις διαχειρίστριες εταιρείες. Ο αριθμός τεχνικών στο υπουργείο είναι πολύ μικρός, γιατί δεν πρέπει να κάνουμε τέτοιους ελέγχους. Αυτό που κάνουμε τώρα είναι κάτι μη προβλεπόμενο».