Προβληματισμένοι οι τραπεζίτες

Όσο πλησιάζουμε προς τις εκλογές, οι περισσότεροι πολίτες νιώθουν ότι δεν έχουν λάβει απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα. Κι αυτό διότι τα κόμματα που διεκδικούν την κυβέρνηση ασχολούνται είτε με την αρνητική διαφήμιση του αντιπάλου, είτε με κάθε είδους παροχολογία. Την ίδια ώρα τα μηνύματα από διαφόρους κλάδους της οικονομίας είναι αντιφατικά και είναι πολύ λογικό να μη βγαίνει άκρη.

Του Αλέξανδρου Μιχαήλ

Ήδη πολλά στελέχη του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος χαρακτηρίζουν ως ανεφάρμοστες κάποιες από τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ σε ό,τι αφορά το τραπεζικό σύστημα. Κι αυτό διότι, όπως υπενθυμίζουν με νόημα κοιτώντας προς την Κουμουνδούρου, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν φέρει τα χαρακτηριστικά περασμένων δεκαετιών, όταν η Ελλάδα είχε δικό της νόμισμα. Σήμερα ανήκει και επισήμως στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οποιαδήποτε παρέμβαση απαιτεί την έγκρισή της.
Ανέξοδη πρόταση προεκλογικού χαρακτήρα χαρακτηρίζουν οι ίδιες πηγές την πρόταση για τη σύσταση ειδικού δημόσιου φορέα, ο οποίος θα διαμεσολαβεί μεταξύ τραπεζών και δανειοληπτών επιβάλλοντας ρυθμίσεις για τα κόκκινα δάνεια. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, ο εν λόγω φορέας θα λειτουργεί ως διαχειριστής και ελεγκτής. «Το ερώτημα παραμένει: Ποιος θα πληρώσει τη νέα σεισάχθεια; Προφανώς οι τράπεζες, άρα το κράτος, καθώς βασικός μέτοχος των ελληνικών τραπεζών είναι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ). Δηλαδή, σύμφωνα με όσα εξαγγέλλει ο ΣΥΡΙΖΑ, οι Έλληνες φορολογούμενοι θα πληρώσουν τη σεισάχθεια», αναφέρει υψηλόβαθμο στέλεχος ελληνικής τράπεζας και προσθέτει: «Όλοι, ακόμη και ο ΣΥΡΙΖΑ, αντιλαμβάνονται ότι οι πρακτικές διαμεσολάβησης με σύσταση δημόσιου φορέα θα οδηγήσουν τους νυν ξένους μετόχους των τραπεζών στο να φύγουν. Άρα αυτοί δεν θα πληρώσουν. Θα γυρίσουμε πίσω 30 και 40 χρόνια όταν ο κάθε πολιτικός έσβηνε τα δάνεια των φίλων και πελατών του». Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει, όπως εξηγούν, να καταλάβει ότι οι μέτοχοι των τραπεζών δεν είναι οι τραπεζίτες, αλλά ξένα hedge funds και το ίδιο το Δημόσιο. «Ποιος λοιπόν από τους δύο θα πληρώσει τη σεισάχθεια;» διερωτώνται, και προσθέτουν ότι μία ακόμη πηγή χρημάτων για τις τράπεζες είναι οι καταθέσεις.
Παρά τις διαφωνίες τους, οι διοικήσεις των τραπεζών ισχυρίζονται ότι μπορεί να γίνει διαγραφή και ρύθμιση δανείων μόνο με βάση τραπεζικά κριτήρια και όσο επιτρέπει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. «Εάν η χώρα παραμείνει σε σταθερή τροχιά εντός της ευρωζώνης, κάνει τις μεταρρυθμίσεις και στηρίξει τις επενδύσεις και την ανάπτυξη, τότε τα περιθώρια ελιγμών στην αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων, και δη των οικονομικά αδύναμων, θα μεγαλώνουν», αναφέρουν.

Η «καβάτζα» του ΤΧΣ
Επιχειρήματα διατυπώνουν οι διοικήσεις και για τα κεφάλαια ύψους 11,6 δισ. ευρώ που βρίσκονται στον κουμπαρά του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Το μεγαλύτερο κομμάτι, όπως τονίζουν, είναι ομόλογα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης και ανήκουν σε αυτόν. «Όσο η Ελλάδα βρίσκεται σε πρόγραμμα, θα υπάρχουν και τα συγκεκριμένα κεφάλαια». Μάλιστα, με βάση τη δανειακή σύμβαση αποτελούν μέρος του ελληνικού χρέους και δύναται να κατευθυνθούν προς την ισόποση μείωσή του. Στην περίπτωση όμως που ο ΣΥΡΙΖΑ αποφασίσει να μεταφέρει τα χρήματα αυτά στους τραπεζικούς ισολογισμούς με στόχο την κάλυψη των ζημιών από τη σεισάχθεια, κάτι τέτοιο θα είναι εφικτό μόνο εάν δοθεί το πράσινο φως από την ΕΚΤ. Κι αυτό διότι στόχος της ΕΚΤ είναι η επιστροφή των τραπεζών στον ιδιωτικό τομέα και όχι στην αγκαλιά του Δημοσίου.
Σημειώνεται πως τα κεφάλαια του ΤΧΣ εάν μπουν στις τράπεζες, τότε αυτομάτως θα αυξηθεί το ποσοστό του ΤΧΣ στο μετοχικό τους κεφάλαιο.

Οι πλειστηριασμοί
Στο καυτό ζήτημα των πλειστηριασμών αναφέρουν ότι οι τράπεζες έχουν δεσμευθεί πως δεν θα προχωρήσουν σε πλειστηριασμό της πρώτης κατοικίας. «Δεν συμφέρει κανέναν. Ούτε την κοινωνία, ούτε όμως και τις τράπεζες. Οι τιμές των ακινήτων έχουν γκρεμισθεί, αγοραστές δεν υπάρχουν, άρα δεν έχουν νόημα οι πλειστηριασμοί όπου πραγματικά υπάρχει ανάγκη. Δεν μιλάμε για τους επιτήδειους που έχουν, αλλά κρύβουν εισοδήματα και κάνουν κατάχρηση της προστασίας. Εκείνους θα τους πιάσουμε. Θεωρούμε ότι και ο ΣΥΡΙΖΑ το θέλει και δεν θα έχει καμία αντίδραση», αναφέρει στέλεχος τράπεζας. Εξάλλου και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης μίλησε πρόσφατα για την ανάγκη θέσπισης εισοδηματικών και περιουσιακών στοιχείων στην εξέταση της υπόθεσης των πλειστηριασμών.

Η αναδιάρθρωση
Διάλειμμα εξαμήνου θα κάνουν οι τράπεζες από την υλοποίηση των στόχων του 2015 και των πλάνων αναδιάρθρωσής τους, καθώς το κλίμα πολιτικής αβεβαιότητας που δημιουργεί η πορεία στις εκλογές «παγώνει» κάθε τους κίνηση.
Σύμφωνα με τους τραπεζίτες, μέχρι στιγμής έχει ήδη χαθεί το momentum που είχε η αγορά μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου, ενώ στην απώλεια αυτή θα προστεθεί εκ των πραγμάτων και ο χρόνος που θα χαθεί έως τον σχηματισμό και την ανάληψη δράσης από τη νέα κυβέρνηση. Όπως εκτιμούν, οι πολιτικές εξελίξεις βάζουν στο «μπαούλο» τα σχέδια των τραπεζών για ένα εξάμηνο, γεγονός που θεωρείται ιδιαίτερα επιζήμιο για την οικονομία της χώρας, καθώς θα πλήξει κύρια τα πλάνα των τραπεζών που αφορούσαν στη χορήγηση νέων πιστώσεων.
Ειδικότερα, στο μέτωπο της πιστωτικής επέκτασης, οι τράπεζες σχεδίαζαν να ρίξουν στην αγορά μέσω νέων χρηματοδοτήσεων «φρέσκο» χρήμα 6-8 δισ. ευρώ. Το σενάριο αυτό, εφόσον χαθεί το πρώτο εξάμηνο του έτους, καθιστά μη επιτεύξιμο τον στόχο αυτό και ειδικότερα τον περιορίζει στην καλύτερη περίπτωση στα 3-4 δισ. ευρώ, δηλαδή στο ύψος των χρηματοδοτήσεων του 2014. Και αυτό ενδεχομένως να είναι το καλό σενάριο, αφού η πιστωτική επέκταση θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο αρνητική φέτος.
Ευρύτερα, η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί λόγω των πολιτικών εξελίξεων, εμποδίζει και κάθε δυνητική κίνηση στο μέτωπο πώλησης θυγατρικών των τραπεζών. Όπως αναφέρουν τραπεζίτες, υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσαν να υλοποιηθούν deals, τα οποία τώρα δεν συζητούνται καν απλά και μόνο γιατί κανείς δεν θα έβαζε την υπογραφή του, φοβούμενος για την επόμενη μέρα.