Το ποδόσφαιρο είπε το δικό του «ΟΧΙ» στους ναζί το 1942, μνημείο αντίστασης η «Λεωφόρος» (pics)

Σαν σήμερα, 28 Οκτωβρίου 1940, όταν η Ελλάδα έμπαινε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με το περήφανο «ΟΧΙ» στους Ιταλούς κατακτητές, το ελληνικό ποδόσφαιρο διέκοπτε τα παιχνίδια του και αφοσιωνόταν στην αντίσταση. Πρώτα κατά των Ιταλών και μετά κατά των Γερμανών.

Αυτά, τότε. Στις μέρες που ο πόλεμος είναι αποτυπωμένος σ’ ένα χαρτί που λέγεται «ευρώ», στους αθλητές απαγορεύεται δια να ομιλούν για τα… πολιτικά. Τότε, οι ποδοσφαιριστές κυρίως –παντοτινά «είδωλα» της ελληνικής κοινωνίας– έκοψαν τις φλέβες τους για να χυθεί το αίμα της λευτεριάς. Ας θυμηθούμε, γιατί η συλλογική μνήμη ασθενεί στην Ελλάδα…

Την άνοιξη του 1942 η γερμανική μπότα επιτρέπει στα ελληνικά ποδοσφαιρικά παπούτσια, εκείνα τα δεμένα με σύρμα αντί για κορδόνια και τις σκάρες από κάτω που σακάτευαν το πέλμα και τη γάμπα, να παίξουν μπάλα. Παναθηναϊκός-ΑΕΚ ήταν το μεγάλο ματς στη «Λεωφόρο», που άναψε η σπίθα της αντίστασης, για να μετατραπεί επί των ημερών μας σε αιτία θανάτου μεταξύ «πράσινων» και κόκκινων». Τι θα είχε να πει αυτή η «Λεωφόρος», έτσι κι άνοιγε μια μέρα το στόμα της…

Τίγκα το γήπεδο από 16.000 Έλληνες πατριώτες, που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα δυο τρανών σε αξία ποδοσφαιριστών, του Κλεάνθη Μαρόπουλου της ΑΕΚ και του Τάσο Κρητικού του Παναθηναϊκού. Οι θεατές θα έδιναν κάτι από το υστέρημά τους και τα έσοδα θα πήγαιναν στο «Σωτηρία» για τους φυματικούς, αλλά και την επισκευή του θρυλικού αντιτορπιλικού «Έλλη», που χτυπήθηκαν από ιταλικό υποβρύχιο στη Τήνο.

Κλεάνθης Μαρόπουλος

Οι Γερμανοναζί, αφού όρισαν δικό τους διαιτητή, ένα καθίκι Αυστριακό λοχία, αποφάσισαν να πάρουν αυτοί όλες τις εισπράξεις!!! Ο Μαρόπουλος κι ο Κρητικός αποφάσισαν κι αυτοί με τη σειρά τους να μην παίξουν! Επιδεικτικά, μάλιστα. Βγήκαν κανονικά στον αγωνιστικό χώρο κανονικά κι αμέσως την κοπάνησαν για την κερκίδα και εξήγησαν στους θεατές το πώς και το γιατί. Ακολούθησε πανδαιμόνιο. Οι θεατές όρμησαν στον αγωνιστικό χώρο και δεν άφησαν τίποτα όρθιο, κερκίδες και δοκάρια, αποδυτήρια. Γρήγορα σχηματίστηκε αντιφασιστική διαδήλωση που έφτασε μέχρι την Ομόνοια…

Διευθυντής της «Λεωφόρου» τότε, ήταν ένας ήρωας, ο Αντώνης Βρεττός, που σήκωσε τη σημαία της ελευθερίας στο γήπεδο για να τη δουν και να πάρουν θάρρος κι ελπίδα οι εκατοντάδες φυλακισμένοι – βασανισμένοι – εξαντλημένοι των ναζί απέναντι στις φυλακές Αβέρωφ. Ένας από αυτούς, ο μεγάλος άσος της ΑΕΚ Σπύρος Κοντούλης σκοτώθηκε στης Καισαριανής τον τοίχο, γιατί οργάνωνε σαμποτάζ κατά των Γερμανών. Είχε κι ευφράδεια λόγου, λένε, και ξεσήκωνε τον λαό.

Γεώργιος Ιβανόφ

Ο Γιώργος Ιβανόφ πιθανόν να μην είναι γνωστός στους νεοέλληνες, ούτε στους οπαδούς του Ηρακλή, έστω κι αν κάθονται κάθε εβδομάδα στην κερκίδα του «Ιβανώφειου». Βλέπετε, η σύγχρονη ιστορία που χαρακτηρίζει τον ξεριζωμό… «συνωστισμό» στην προκυμαία της Σμύρνης, δεν έχει πολύ χώρο για τον Ιβανόφ που ίδρυσε αντιστασιακή οργάνωση και μαζί με τον Μιχάλη Παπάζογλου του Παναθηναϊκού τίναξαν στον αέρα 30 γερμανικά αεροπλάνα στον ναύσταθμο. Ο Παπάζογλου συνελήφθη και δραπέτευσε με τη βοήθεια των Καλαφάτη, Γιαννάτου, ιδρυτών του ποδοσφαιρικού και μπασκετικού Παναθηναϊκού αντίστοιχα.

Δύο θρυλικοί παίκτες και θρυλικές μορφές του αντιστασιακού αγώνα ήταν ο τερματοφύλακας του Ολυμπιακού Αχιλλέας Γραμματικόπουλος κι ο μέγας γκολτζής Μίμης Πιερράκος του Παναθηναϊκού. Η αναγγελία του θανάτου του Πιερράκου φόρτωσε με αγανάκτηση τον φίλαθλο κόσμο στην Αθήνα, όπως και στη Θεσσαλονίκη ο χαμός του Νίκου Σωτηριάδη του ΠΑΟΚ και των τριών του Ολυμπιακού Βόλου, Κυριάκου Μαυραντζούλη, Νίκου Μαλαβέτα και Φάνη Σωτηρίου. Οι οπαδοί του Άρη εξερράγησαν στο άκουσμα της είδησης ότι ο πρόεδρός τους Μάνθος Ματθαίου έπεσε νεκρός.

Νίκος Σωτηριάδης

Στην Καλαμάτα, εκτυλίχθηκαν σκηνές παρόμοιες μ’ αυτές του γηπέδου της Δυναμό Κιέβου, όπου οι Γερμανοί καθάριζαν τους αντιπάλους τους επειδή είχαν χάσει σε φιλικό ματς! Τι έγινε στην Καλαμάτα; Οι Γερμανοί βαρέθηκαν να παίζουν φιλικά και να κερδίζουν τους Ιταλούς και διέταξαν τους ντόπιους να φτιάξουν ομάδα. Πράγματι, δυο παικταράδες, οι αδερφοί Αλησμόνη, έφτιαξαν μια ομάδα και σάρωσαν τους Γερμανούς, σκορπίζοντας ρίγη συγκίνησης στους θεατές κι ελπίδα ξεφορτώματος!

Ο διοικητής διέταξε επαναληπτικό και τοποθέτησε ένα μυδράλιο πίσω από την ελληνική εστία. Η Καλαμάτα έχασε 3-2 κι αυτοί έχασαν τον πόλεμο. Ο κόσμος σε όλη την Ελλάδα, που γνώριζε και λάτρευε τους ποδοσφαιριστές, έσφιξε περισσότερο τα χείλη κι έβγαλε μεγαλύτερο στεναγμό…

Μίμης Πιερράκος

Και στον Πειραιά; Εκεί μόλις μαθεύτηκε η συγκλονιστική ιστορία, πρώτα του Στέλιου Αναματέρου, που σκοτώθηκε σε μάχη στα Εξάρχεια, και του Νίκου Γόδα, λοχαγού του ΕΛΑΣ που πριν τουφεκιστεί ζήτησε να θαφτεί με τη σημαία του Ολυμπιακού, έγινε επανάσταση πρώτα του μυαλού, που εξελίχθηκε σε μίσος των χεριών. Τότε βγήκαν περισσότεροι στην αντίσταση κατά των Γερμανών.

Η ιστορία αντίστασης των ποδοσφαιριστών στη γερμανική κατοχή έχει αρχή, αλλά δεν έχει τέλος. Πολλές, ακόμα, ιστορίες είναι θαμμένες.  Ο ιστορικός του μέλλοντος, όμως, μάλλον δεν θα έχει να γράψει τίποτα για ους ποδοσφαιριστές του σήμερα…