Και μετά το brexit, τι;

«Φοβάμαι ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα δύσκολο σταυροδρόμι. Η Ευρώπη έχει φθάσει σε μία προβλέψιμη κρίση, εξαιτίας του δημοκρατικού ελλείμματος και της απουσίας κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης. Ελπίζω το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος να λειτουργήσει αφυπνιστικά για την Ευρώπη».

Λέγοντας αυτά τα λόγια προσήλθε στην προ ημερών Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ο Αλέξης Τσίπρας, ωστόσο το δύσκολο σταυροδρόμι στο οποίο αναφέρθηκε αφορά και τη θέση της Ελλάδας στην μετά brexit –με όποια μορφή αυτή λάβει– εποχή.
Αυτό που φαντάζει ως το επόμενο μεγάλο στοίχημα για τον Έλληνα πρωθυπουργό είναι να ανακατευτεί η… σούπα του υπάρχοντος ευρωπαϊκού δόγματος της λιτότητας και να έρθει στον αφρό μία εναλλακτική συνταγή με μεγαλύτερο κοινωνικό και δημοκρατικό πρόσημο.

Σε αυτό το εγχείρημα η Αθήνα προσβλέπει στη βοήθεια των επίσης «ταλαιπωρημένων» χωρών του νότου και ειδικά της Ιταλίας. Μάλιστα πληροφορίες θέλουν το θέμα του «νοτίου άξονα», του κλαμπ δηλαδή των χωρών της Μεσογείου που θα λειτουργήσει τρόπον τινά ως αντίβαρο στις συντηρητικές επιλογές του βορρά, να συζητήθηκε κατά τη διάρκεια της συνάντησης που είχαν το απόγευμα της περασμένης Τρίτης στις Βρυξέλλες ο Αλέξης Τσίπρας με τον Ιταλό ομόλογό του Ματέο Ρέντσι.

Πηγές πέριξ της Ηρώδου Αττικού εξηγούν ότι Τσίπρας και Ρέντσι συμφώνησαν στην αναγκαιότητα οι χώρες του νότου να διαμορφώσουν τη δική τους πρόταση για μία άλλου είδους ανάπτυξη, και αυτό το αίτημα των καιρών φέρονται να αφουγκράζονται τόσο ο πρόεδρος της Γαλλίας,Φρανσουά Ολάντ, όσο και ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα.

Σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές, οι πρωθυπουργοί Ελλάδας και Ιταλίας συμφώνησαν ότι στην προσπάθεια να δημιουργηθεί ένας μεσογειακός πόλος, για να υπάρξει μια νέα ισορροπία στην Ε.Ε. και να δημιουργηθεί μια πιο κοινωνική Ευρώπη, μπορεί να συστρατευτεί και η Ισπανία, έστω και αν οι συντηρητικοί του ΜαριάνοΡαχόι ήταν οι νικητές της πρόσφατης εκλογικής μάχης στην Ιβηρική.

Μέχρι, φυσικά, οι δηλώσεις βούλησης να γίνουν πράξη θα μεσολαβήσει ένα κρίσιμο χρονικό διάστημα –άγνωστο πόσο– όπου κάθε πρόβλεψη, ειδικά σε ένα τόσο ρευστό περιβάλλον, μοιάζει παρακινδυνευμένη. Κάποιοι περισσότερο «ριψοκίνδυνοι» αναλυτές που έχουν ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας με τις Βρυξέλλες και επιθυμούν να διατηρηθεί η ανωνυμία τους ποντάρουν ότι μέχρι τα Χριστούγεννα θα έχουμε δει υποχώρηση της Ε.Ε. προκειμένου να μην συντελεστεί ένα αμετάκλητο Brexit.

Άλλοι, πάλι, δίνουν τουλάχιστον ένα χρόνο περιθώριο στη διατήρηση του διαμορφωμένου μετά το δημοψήφισμα στάτους και της σκληρής γραμμής εναντίον των Βρετανών που συμπυκνώνεται στη φράση «λυπούμαστε που φύγατε, αλλά να μην το… αργούμε», προκειμένου να κοπεί η όρεξη σε επίδοξους «δημοψηφισματίες».

Σε αυτό το ιδιότυπο στοίχημα δύσκολα παίρνεις θέση, ωστόσο εμείς θα τολμήσουμε μία άλλη εξίσου παρακινδυνευμένη πρόβλεψη: η δεύτερη αξιολόγηση του ελληνικού δημοσιονομικού προγράμματος τον Οκτώβριο ίσως να μην είναι τόσο σκληρή όσο νομίζουμε. Πιθανολογούμε ότι επιδιωχθεί εκ μέρους των Ευρωπαίων μια περισσότερο γαλαντόμος αντιμετώπιση της Αθήνας, με τους δανειστές να κλείνουν το μάτι στο Λονδίνο υπονοώντας ότι όσο σκληρό κι αν είναι το τίμημα τα οφέλη του «εντός» είναι τελικά περισσότερα από τα ενδεχόμενα πλεονεκτήματα του «εκτός».

Αυτή την προοπτική μπορεί βραχυπρόθεσμα να την εκμεταλλευτεί το Μαξίμου, αρκεί να ικανοποιούνται δύο βασικές προϋποθέσεις: ότι το πρόγραμμα τρέχει (χωρίς τα μπρος-πίσω τύπου Cosco) κι ότι δεν θα χρειαστεί να ξαναζητήσουμε λεφτά από τους Ευρωπαίους. Γιατί τότε αντίο ζωή…