Κρύος ιδρώτας για τα «κόκκινα» δάνεια

«Η κατάσταση των ελληνικών τραπεζών έχει βελτιωθεί αισθητά και ουσιαστικά τα τελευταία δύο χρόνια. Τώρα, η μείζων πρόκληση είναι να αντιμετωπιστούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Είμαι αισιόδοξη ότι με το νέο νομικό πλαίσιο το οποίο αναμένεται να τεθεί σε ισχύ, σύντομα και αυτή η πρόκληση θα αντιμετωπιστεί…».

Οι αισιόδοξες δηλώσεις του προλόγου βγήκαν προ ημερών από το στόμα της Ντανιέλ Νουί, αλλά οι γνωρίζοντες τα άδυτα της ελληνικής τραπεζικής Ιερουσαλήμ δεν ποντάρουν τα ρέστα τους στο μισογεμάτο ποτήρι που περιέγραψε η επικεφαλής του SSM, του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού της ΕΚΤ.

Το αντίθετο συμβαίνει μάλλον. Η κατάσταση έχει χαρακτηριστικά κόκκινου συναγερμού που έχει σημάνει εξαιτίας των… ομόχρωμων «κόκκινων» δανείων και της καταστροφικής εκκρεμότητας που παρατείνεται με το μη κλείσιμο της β’ αξιολόγησης.

Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα, είτε αυτή περιγράφεται σε ειδήσεις είτε έχει τον μανδύα των διαρροών, είναι ότι οι τράπεζες δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν την οικονομία. Ήδη το πρώτο δίμηνο του 2017 χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς ως εξαιρετικά άσχημο για την οικονομία και τις τράπεζες, οι οποίες στα… κιτάπια τους «γράφουν» μείωση καταθέσεων και αύξηση των μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις. Συγκεκριμένα, το διάστημα Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου εκτιμάται ότι οι τραπεζικές καταθέσεις μειώθηκαν κατά περίπου 3 δισ. ευρώ, ενώ τα «κόκκινα» δάνεια, τα οποία είχαν αρχίσει να μειώνονται στο τέλος του 2016, κινήθηκαν εκ νέου ανοδικά και σύμφωνα με πληροφορίες αυξήθηκαν κατά περίπου 1,5 δισ. ευρώ στο εξεταζόμενο διάστημα.

Αυτό είναι μία συνταγή που οδηγεί νομοτελειακά –αν δεν αναστραφεί η τάση– σε κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος, με τους απαισιόδοξους να ενισχύουν την επιχειρηματολογία τους λέγοντας ότι τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ήδη αναγκάστηκαν να αυξήσουν κατά 300 εκατ. ευρώ τη δανειοδότησή τους από τον ELA.

Ακόμη και για τους πρωτοετείς φοιτητές των οικονομικών επιστημών είναι αυταπόδεικτο ότι μία νέα –τέταρτη– ανακεφαλαιοποίηση δεν την αντέχει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Αν αυτό συμβεί, τότε ο… δήμιος για μετόχους και καταθέτες έχει ένα όνομα, bail in, το με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Επομένως ποια μπορεί να είναι η λύση; Δεδομένου ότι τράπεζες έχουν τον δεσμευτικό στόχο έναντι της ΕΚΤ να μειώσουν τις κοκκινισμένες χορηγήσεις τους κατά περίπου 40 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2019 (σ.σ. τώρα κυμαίνονται στα 106 δισεκατομμύρια), σε τεχνοκρατικό επίπεδο η επιχείρηση συρρίκνωσης της μαύρης τρύπας πρέπει να έχει απαρχή –λένε αυτοί που ξέρουν– τους στρατηγικούς κακοπληρωτές.

Βήμα μπροστά με την τροπολογία Χουλιαράκη

Ταυτόχρονα θεωρείται απαραίτητο να προχωρήσει άμεσα η ψήφιση των νομοθετικών αλλαγών που θα εκσυγχρονίζει το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη διαχείριση αυτών των δανείων όπως ο εξωδικαστικός συμβιβασμός για τη ρύθμιση οφειλών των επιχειρήσεων (OCW), η παροχή της αναγκαίας νομικής προστασίας στα εμπλεκόμενα μέρη και η άμεση έναρξη διεξαγωγής των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η τροπολογία του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Γιώργου Χουλιαράκη, και της υφυπουργού Οικονομικών, Κατερίνας Παπανάτσιου, που κατατέθηκε προς ψήφιση την Πέμπτη διευκολύνει τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να «τρέξουν» ρυθμίσεις κόκκινων δανείων μιας και πλέον προβλέπεται να μπορούν να αποσβένουν οι τράπεζες σε ορίζοντα 20ετίας τις ζημιές που προκύπτουν από τις ρυθμίσεις αυτές. Πρόκειται για ζημιές στους ισολογισμούς των τραπεζών που αφορούν διαγραφές οφειλών λόγω των ρυθμίσεων και οι οποίες στο βαθμό που σχηματίζουν αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση από το Δημόσιο θα μπορούν να μετρούν τα εποπτικά τους κεφάλαια.

Σε κάθε περίπτωση τα τεχνοκρατικά εργαλεία απεγκλωβισμού των τραπεζών από τον βραχνά των «κόκκινων» δανείων δεν αλλάζει την πολιτική αναγκαιότητα να περατωθούν το συντομότερο δυνατό οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές για τη β’ αξιολόγηση, το κλείσιμο της οποίας θεωρείται η εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση να κρατηθεί εν ζωή το τραπεζικό σύστημα.

Είναι αρκετός ο φόβος (της κατάρρευσης των τραπεζών) να φυλάξει τα έρημα (Αθήνα, Βρυξέλλες, ΔΝΤ) και να υπάρξει συμφωνία της τελευταίας στιγμής στο επόμενο πλέον Eurogroup της 7ης Απριλίου; Θα φανεί στο χειροκρότημα…