Ξέρω τι έκανες πέρσι την άνοιξη…

Το 1997 το αμερικανικό box office «αναστάτωνε» εισπρακτικά το νεανικό θρίλερ «Ξέρω τι έκανες πέρσι το καλοκαίρι». Σύμφωνα με το σενάριο, μια παρέα 4 φίλων σκοτώνουν κατά λάθος με το αμάξι τους έναν άνθρωπο και μέσα στον πανικό τους αποφασίζουν να ρίξουν το πτώμα στη θάλασσα και να μην ξανααναφερθούν ποτέ σε αυτό. Ένα χρόνο μετά, συνεχίζουν κανονικά τη ζωή τους, μέχρι που μια κοπέλα από την παρέα θα λάβει ένα σημείωμα που γράφει ότι ξέρει τι συνέβη.
Δεν χρειαζόταν το –πολύκροτο πλέον– βιβλίο του Τζέιμς Γκαλμπρέιθ για να θυμηθούμε το θρίλερ που έζησε πέρσι την άνοιξη η Ελλάδα. Και μπορεί η ελληνική ιστορία πολιτικο-οικονομικού τρόμου να μην είχε φυσικό νεκρό, είναι ωστόσο προφανές ότι οι παλινωδίες και η έλλειψη σοβαρού σχεδίου αντιμετώπισης των δανειστών που επεχείρησε η πρώτη φορά Αριστερά κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα «φόνευσαν» τις όποιες ζωτικές λειτουργίες της πραγματικής οικονομίας.
Ουδείς αρνείται την αδήριτη ανάγκη να μάθουμε (μέσω εξεταστικής, μέσω ανοιχτού δημόσιου διαλόγου, μέσω ανεξάρτητης έρευνας ιστορικών, όπως τέλος πάντων…) το τι ακριβώς συνέβη πέρσι την άνοιξη. Να μάθουμε για τα plan a, b, c, d, να μάθουμε για τα αληθινά ή δήθεν «ντου» στο Νομισματοκοπείο, για το πώς το «όχι» ενός κατά τα άλλα ανώφελου δημοψηφίσματος μετατράπηκε σε «ναι». Θα είχαν ενδιαφέρον οι παραπάνω απαντήσεις για να δούμε πόσο απροετοίμαστοι ήμασταν και τι θα μπορούσαμε να έχουμε κάνει καλύτερα.
Τα τότε λάθη μας θα ήταν χρήσιμος οδηγός, ειδικά το φετινό καλοκαίρι που βρισκόμαστε προ των πυλών ενός άλλου θρίλερ: αυτού της ενδεχόμενης κατάρρευσης των ιταλικών τραπεζών.
Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι χαρακτηρίζουν την Ιταλία ως το «τεκτονικό ρήγμα της Ευρώπης», εξηγώντας ότι το δημόσιο χρέος και ο τραπεζικός τομέας των «ούνα φάτσα, ούνα ράτσα» γειτόνων μας είναι μία πυριτιδαποθήκη, που παραμένει ενεργή εξαιτίας της μετακύλησης των μη εξυπητερούμενων χορηγήσεων. Για τους μη γνωρίζοντες να πούμε ότι μόνο τα «κόκκινα δάνεια» των ιταλικών τραπεζών αγγίζουν τα 360 δισ. ευρώ, όσο είναι δηλαδή το σύνολο του ελληνικού δημοσίου χρέους. Με κορυφή αυτού του παγόβουνου την Banca Monte dei Paschi di Siena, την 3η μεγαλύτερη τράπεζα της Ιταλίας και αρχαιότερη τράπεζα του κόσμου με έτος ίδρυσης το 1472, η κυβέρνηση Ρέντσι βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι μικροεπενδυτές-μικροκαταθέτες δεν θα αναλάβουν τη διάσωση με «κούρεμα» καταθέσεων (bail in) όπως πλέον ρητά ορίζουν οι ντιρεκτίβες των Βρυξελλών.
Σε αυτό το τοπίο, λοιπόν, η εγχώρια πολιτική σκηνή αδυνατεί να παράξει ουσία και κυρίως προληπτικό σχέδιο κόντρα στο τσουνάμι που έρχεται. Αρέσκεται στο να ανακυκλώνει τα της «Βαρουφακειάδας», με τον πρώην υπουργό Οικονομικών και τους συμβούλους του να καθίστανται ακόμη και για την κυβέρνηση βολικοί ένοχοι, την ίδια ώρα που ο άλλοτε «σύντροφος» του Αλέξη Τσίπρα, Ρούντι Ρινάλντι, καταγγέλλει ότι η μη ρήξη με τους δανειστές είχε προαποφασιστεί από το 2014.
Υπό αυτό το πρίσμα, οι απαντήσεις που ζητούσαμε παραπάνω για τα τι και τα πώς της διαπραγμάτευσης του περσινού Μαρτίου δεν πρόκειται να δοθούν. Όπως δεν απαντήθηκε το πόσο ακριβώς κόστισαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004, όπως δεν μάθαμε τι έγινε με τον Οτσαλάν, ή όπως δεν καταλαβαίνουμε ότι κινδυνεύουν να παραγραφούν τα αδικήματα του σκανδάλου της Siemens.
Οπότε, αφού για το τι έγινε πέρσι την άνοιξη ανέλαβε να μας διαφωτίσει ο κ. Γκαλμπρέιθ, για φέτος το καλοκαίρι ας ελπίσουμε ότι θα βάλει το χέρι του ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών –εκτός από χρέη…– Ύψιστος.