Απόφαση-σταθμός για τους «Ελβετούς» δανειολήπτες

Απόφαση-σταθμός του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά (υπ’ αριθμόν 619/2016) βάζει «φρένο» στην ταλαιπωρία των πολιτών οι οποίοι έχουν λάβει δάνεια σε ελβετικό φράγκο!

Ρεπορτάζ: Πωλίνα Βασιλοπούλου

Το δικαστήριο έκρινε πως η μη ενημέρωσή τους από τους υπαλλήλους των πιστωτικών ιδρυμάτων για τον κίνδυνο μεταβολής της συναλλαγματικής ισοτιμίας καθιστά καταχρηστικό και άκυρο τον όρο της σύμβασης. Συγκεκριμένα, καταχρηστικός κρίθηκε σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση ο εξής όρος που περιλαμβανόταν στις συμβάσεις που είχε συνάψει ένα ζευγάρι δανειοληπτών το 2007 με πιστωτικό ίδρυμα για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων:

«Εφόσον το δάνειο ή οποιοδήποτε τμήμα αυτού έχει χορηγηθεί σε συνάλλαγμα, ο οφειλέτης υποχρεούται να εκπληρώσει τις εντεύθεν υποχρεώσεις του προς την Τράπεζα είτε στο νόμισμα της χορήγησης είτε σε ευρώ, με βάση την τρέχουσα τιμή πώλησης του νομίσματος χορήγησης την ημέρα της καταβολής».

Το σκεπτικό
Όπως αναφέρεται στο σκεπτικό-καταπέλτη του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά ο επίμαχος όρος «τυγχάνει καταχρηστικός και, ως εκ τούτου, άκυρος, με συνέπεια οι καταβολές, που οι ενάγοντες πραγματοποιούν σε ευρώ προς εκπλήρωση των απορρεουσών από τις μνημονευόμενες στο σκεπτικό της παρούσας και κατωτέρω συμβάσεις υποχρεώσεών τους, να πρέπει να υπολογίζονται από την εναγομένη σε ελβετικά φράγκα, με βάση τη μεταξύ των δύο νομισμάτων συναλλαγματική ισοτιμία, που ίσχυε κατά την ημέρα εκταμίευσης των δανείων».

Το δικαστήριο, εξετάζοντας τα στοιχεία της υπόθεσης, κατέληξε στο συμπέρασμα πως η επιλογή σύναψης του δανείου από τους ενάγοντες εκείνη την εποχή, όπως και από μεγάλη μερίδα άλλων δανειοληπτών, ήταν απόρροια του επιτοκιακού οφέλους, ενώ, την ίδια στιγμή, τονιζόταν αυτό το πλεονέκτημα από τις σχετικές καμπάνιες των Τραπεζών και έτσι τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο προωθούνταν μαζικά κατά τον τότε χρόνο.

Όπως ωστόσο επισημαίνει το δικαστήριο, από τις αρχές του 2008 η ισοτιμία ευρώ-ελβετικού φράγκου κατέγραψε μεγάλη μείωση σε βάρος του ευρώ, με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι μηνιαίες δόσεις που έπρεπε να καταβάλλουν οι ενάγοντες προς αποπληρωμή των δανείων τους όπως και το οφειλόμενο σε ευρώ ποσό για την αποπληρωμή του δανείου.

Δεν ενημερώθηκαν…
Το δικαστήριο υπογραμμίζει, εξάλλου, στην απόφασή του πως οι ενάγοντες δεν ενημερώθηκαν από τους υπαλλήλους της τράπεζας για τον κίνδυνο στη μεταβολή της συναλλαγματικής ισοτιμίας, πράγμα απαραίτητο, διότι, παρ’ ότι το επάγγελμά τους είναι λογιστές, δεν είχαν ιδιαίτερες γνώσεις για τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές, ούτε περιουσία ή εισοδήματα σε ελβετικό φράγκο.

«Αποδείχθηκε δε ότι η τράπεζα παρέλειψε να υπομνήσει ρητώς τον κίνδυνο διακύμανσης της ισοτιμίας και να διαφωτίσει τους ενάγοντες, ως προς τις συνέπειες της διακύμανσης αυτής», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά. Επιπλέον, στη δικαστική απόφαση επισημαίνεται πως οι καταβολές που πραγματοποιούν οι ενάγοντες σε ευρώ να πρέπει να υπολογίζονται από την τράπεζα σε ελβετικά φράγκα με βάση την ισοτιμία μεταξύ των δύο νομισμάτων, που ίσχυε κατά την ημέρα εκταμίευσης των δανείων, λαμβάνοντας μεταξύ άλλων υπ’ όψιν:

«α) τις αρχές της συναλλακτικής ευθύτητας, τις οποίες οφείλει να τηρεί κάθε χρηστός και γνωστικός συναλλασσόμενος, καθώς και τις σύμφωνες με αυτές συνήθειες των συναλλαγών,

»β) το είδος, τη φύση και το σκοπό των επίμαχων συμβάσεων, τις οποίες συνήψαν οι διάδικοι, και, συγκεκριμένα, το γεγονός πως επρόκειτο για καταρτισθείσες στην Ελλάδα δανειακές συμβάσεις, μέσω των οποίων οι ενάγοντες θα αποπλήρωναν (σε ευρώ) το κεφάλαιο για την εξόφληση παλαιότερα ληφθέντος δανείου και το τίμημα για την αποπεράτωση της εξοχικής κατοικίας τους,

»γ) τα συμφέροντα αμφοτέρων των διαδίκων, εκ των οποίων εκείνα της εναγομένης δεν εξαρτώνται από τη συναλλαγματική ισοτιμία των δύο νομισμάτων, αλλά εξυπηρετούνται μέσω του προαναφερόμενου κυμαινόμενου επιτοκίου, με το οποίο και συμφωνήθηκε πως θα αποπληρωθεί το δάνειο,

»δ) τις συνθήκες, που επικρατούσαν στις χρηματαγορές τέλη του έτους 2006 και αρχές του έτους 2007, οπότε και συνήφθησαν οι επίμαχες συμβάσεις, και οι οποίες χαρακτηρίζονταν από τη σταθερότητα της ισοτιμίας μεταξύ ευρώ και ελβετικού φράγκου,

»ε) το γεγονός πως οι ενάγοντες, ως υπήκοοι Ελλάδας, οι οποίοι ζουν και δραστηριοποιούνται στην ελληνική επικράτεια, δεν μπορεί παρά να χρησιμοποιούν το εγχώριο νόμισμα, και δη το ευρώ, στις συναλλαγές τους,

»στ) το γεγονός πως η εναγομένη γνώριζε πως οι ενάγοντες αδυνατούσαν να έχουν στην κατοχή τους ελβετικά φράγκα, με συνέπεια να εξοφλούν, όπως και πράγματι έκαναν, ουσιαστικά σε ευρώ το δάνειό τους,

»ζ) το γεγονός πως τα χρηματικά ποσά, που χορηγήθηκαν ως δάνεια στους ενάγοντες δυνάμει των επίμαχων συμβάσεων, ναι μεν εκταμιεύθηκαν σε ελβετικά φράγκα, πλην, όμως, αμέσως μετά την εκταμίευσή τους μετατράπηκαν από την ίδια την εναγομένη σε ευρώ και, μάλιστα, με βάση τη μεταξύ των δύο νομισμάτων ισοτιμία κατά την ημέρα της εκταμίευσής τους».