ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Αισιοδοξεί μεν, προειδοποιεί δε…

Την αισιοδοξία του για την οικονομική κατάσταση της χώρας εξέφρασε σε ομιλία του στο ετήσιο συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου, ο Γιάννης Στουρνάρας. Και με βάση τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας το τελευταίο διάστημα, ακόμη και οι πιο αδαείς περί των οικονομικών αποδέχονται τα όσα τονίζει ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Βέβαια και στην ομιλία του στο Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο, αλλά και σε όλες τις δημόσιες παρεμβάσεις του ο κ. Στουρνάρας επισημαίνει ότι «δεν πρέπει να υποτιμάμε τα προβλήματα που έχει αφήσει η κρίση». Και φυσικά ο Κεντρικός Τραπεζίτης είναι υπέρμαχος των μεταρρυθμίσεων, υποστηρίζοντας πως «εκείνες που θα μας οδηγήσουν σε υψηλότερη οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική ευημερία».

Ταυτόχρονα ο κ. Στουρνάρας έδωσε τις «ευλογίες» του για το σχέδιο Ηρακλής που διευθετεί μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 30 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αλλά, όπως είπε, ακόμη το πρόβλημα δεν λύθηκε οριστικά, καθώς εκκρεμούν «κόκκινα» δάνεια ύψους ακόμη 40 δισ. ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό η Τράπεζα της Ελλάδος εργάζεται και για άλλες συστημικές λύσεις που θα εξετάζουν και το ζήτημα της αναβαλλόμενης φορολογίας των τραπεζών που βοήθησε στην εποχή της κρίσης και σήμερα εμποδίζει την προσέλκυση ιδιωτών επενδυτών, ανέφερε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος.

 Καμπανάκια από την Έκθεση

Και μπορεί όπως παραδέχθηκε ο κ. Στουρνάρας στην ομιλία του να έχει αλλάξει το κλίμα στην οικονομία και όλοι να ατενίζουν το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία, αλλά η ΤτΕ εξακολουθεί να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη λήψη προληπτικών μέτρων από μέρους των τραπεζών προκειμένου, μεταξύ άλλων, να καλύψουν τυχόν κεφαλαιακές απαιτήσεις που θα προκύψουν από τα επερχόμενα stress tests. Αυτό έγινε μέσω της Έκθεσης Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που δόθηκε στη δημοσιότητα.

Η ΤτΕ επισημαίνει ότι προκειμένου να ενισχυθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, απαιτείται καταρχήν, μία ολιστική λύση για την αντιμετώπιση του προβλήματος των κόκκινων δανείων. Προειδοποιεί, μάλιστα, ότι «εάν δεν υπάρξει μεταβολή της υφιστάμενης κατάστασης, τα μεγέθη κερδοφορίας των τραπεζών δεν θα μπορέσουν εύκολα να μεταβληθούν, δεδομένου του πεπερασμένου περιθωρίου περιστολής του λοιπού λειτουργικού κόστους».

Ταυτοχρόνως, διαπιστώνει ότι ενώ η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών διατηρείται σε ικανοποιητικό επίπεδο, υπάρχει ωστόσο πρόβλημα με την ποιότητα του κεφαλαίου.

Συγκεκριμένα, το 60% των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών, κατά μέσο όρο, αποτελείται από τον λεγόμενο αναβαλλόμενο φόρο. Τούτο καταρχάς «φρενάρει» την αποκλιμάκωση των κόκκινων δανείων. Επιπροσθέτως, η ΤτΕ προειδοποιεί ότι «τυχόν πρόσθετες εποπτικές κεφαλαιακές απαιτήσεις λόγω της σταδιακής εφαρμογής του Διεθνούς Πρότυπου Χρηματοοικονομικής Αναφοράς 9 (ΔΠΧΑ 9), της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων κρίσης (stress test) της επόμενης χρονιάς, καθώς και της εφαρμογής του προληπτικού μηχανισμού ασφαλείας, θα λειτουργήσουν επιπρόσθετα επιβαρυντικά».

 Μειώθηκε ο κίνδυνος

Η Έκθεση διαπιστώνει ότι ο λεγόμενος πιστωτικός κίνδυνος σε επίπεδο συστήματος έχει μειωθεί σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, αλλά η περαιτέρω ταχεία αποκλιμάκωση του υφιστάμενου αποθέματος των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ), καθίσταται πλέον καθοριστικής σημασίας. Το απόθεμα των ΜΕΔ συρρικνώθηκε περαιτέρω και ανήλθε τον Ιούνιο του 2019 σε 75,4 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 7,9% ή 6,4 δισ. ευρώ σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2018.

Στο πλαίσιο αυτό, η υιοθέτηση μιας ολιστικής προσέγγισης επιβάλλεται προκειμένου οι τράπεζες να προχωρήσουν στον αναγκαίο μετασχηματισμό του επιχειρηματικού τους σχεδίου, την αύξηση της αποδοτικότητάς τους και συνακόλουθα τη διασφάλιση των αναγκαίων συνθηκών για τη δημιουργία εσωτερικού κεφαλαίου. Το σχέδιο ΗΡΑΚΛΗΣ χαρακτηρίζεται ως «σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, κρίνεται σκόπιμο να πλαισιωθεί από συμπληρωματικές ενέργειες». Στο πλαίσιο αυτό, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει συστήσει ειδική ομάδα εργασίας, η οποία επεξεργάζεται εναλλακτικές στρατηγικές και προτάσεις επί του αρχικού σχεδίου της σχετικά με τους τρόπους ταυτόχρονης μείωσης των ΜΕΔ και της αναβαλλόμενης φορολογίας, ως ποσοστό των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών.

Αναφορικά με τα έσοδα των τραπεζών αναγνωρίζεται ότι τα λειτουργικά έξοδα παρουσίασαν περαιτέρω υποχώρηση, κυρίως λόγω της συνεχιζόμενης συρρίκνωσης του προσωπικού και του δικτύου καταστημάτων. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, ενισχύθηκαν τα λειτουργικά κέρδη το α΄ εξάμηνο του 2019 και βελτιώθηκε ο δείκτης αποτελεσματικότητας (λόγος λειτουργικών εξόδων προς έσοδα) των ελληνικών τραπεζών.

Βελτίωση ρευστότητας λόγω καταθέσεων

Στο μέτωπο της ρευστότητας, η Έκθεση της ΤτΕ διαπιστώνει συνεχή βελτίωση χάρη στην ενίσχυση της καταθετικής βάσης και τη διεύρυνση των πηγών χρηματοδότησης, όπως με την έκδοση χρέους μειωμένης εξασφάλισης και καλυμμένων ομολογιών. Καταγράφεται, επίσης, η αύξηση των τραπεζικών καταθέσεων, στοιχείο που αποτελεί σταθεροποιητικό παράγοντα των πηγών χρηματοδότησης, ενώ χρήζει αναφοράς το γεγονός ότι η αυξητική τάση του συνόλου των καταθέσεων συνεχίστηκε, παρά τη διατήρηση των επιτοκίων καταθέσεων σε χαμηλά επίπεδα. Επιπρόσθετα, η άντληση μέρους των καταθέσεων προθεσμίας των επιχειρήσεων χρησιμοποιήθηκε για την αγορά κεφαλαιουχικών αγαθών. Το γεγονός αυτό αντανακλά, σύμφωνα με την ΤτΕ, «την πεποίθηση ότι η χώρα έχει εισέλθει σε έναν ενάρετο κύκλο οικονομικής ανάπτυξης, όπου οι επιχειρήσεις μπορούν να προβαίνουν σε λελογισμένη ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών».