Η Κούβα βασανίζει (κυριολεκτικά) τα παιδιά της

Από τις αρχές κιόλας της πανδημίας αστικός μύθος είχε γίνει το «θαύμα της Κούβας» που ούτε λίγο ούτε πολύ θριαμβολογούσε για το καθεστώς που κατόρθωσε να έχει χαμηλά ποσοστά μολύνσεων και θανάτων.

Επιμέλεια: Νίκος Τσαγκατάκης

Αυτό που όμως δεν έγινε ιδιαίτερα γνωστό είναι ότι η χώρα-σύμβολο των απανταχού επαναστατών είχε σφραγίσει τα σύνορά της για περίπου οκτώ μήνες, καταρρακώνοντας έτσι την οικονομία της και στερώντας τους δικούς της πολίτες από είδη πρώτης ανάγκης και φάρμακα, αφού περιόρισε δραστικά τις εισαγωγές λόγω έλλειψης συναλλάγματος.

Η κομμουνιστική χώρα ήδη έχει πτωχεύσει, καθώς το 2020 δεν κατόρθωσε να τηρήσει τις υποχρεώσεις της στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του χρέους της και δεν πέτυχε να εξασφαλίσει νέες πιστώσεις. Η κατάρρευση της «συντρόφισσας» Βενεζουέλας, η πανδημία και οι κυρώσεις των ΗΠΑ, γονάτισαν την κουβανέζική οικονομία που είχε ήδη υποχωρήσει κατά 11% σε σχέση με το 2019 και η προσφυγή της στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) είναι αδύνατη λόγω των κυρώσεων των ΗΠΑ που απαγορεύουν την ένταξή της στον μηχανισμό του.

Με δημοσιονομικό έλλειμμα να αγγίζει πλέον το 18%-20% του ΑΕΠ και το εξωτερικό χρέος της  στα 18,3 δισ. δολάρια ήδη από το 2017, ο πιστωτικός κίνδυνος της Κούβας θεωρείται ιδιαίτερα υψηλός και οι οικονομολόγοι προσανατολίζονται προς την απορρύθμιση του καθεστώτος λειτουργίας των μικρών επιχειρήσεων και την απελευθέρωση των ξένων επενδύσεων, ώστε να εκκινήσει μεταρρυθμιστικά(;) η ανάπτυξη.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε ψήφισμα σχετικά με τον τερματισμό της καταστολής σε βάρος Κουβανών καλλιτεχνών και όχι μόνο 

Κοχλάζει το κοινωνικό καζάνι

Εν μέσω αυτών, η κουβανέζικη κοινωνία «βράζει» από αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις, με μεγαλύτερη εκείνη της 11ης Ιουλίου που ξεπέρασε σε όγκο κάθε άλλη διαδήλωση από την επανάσταση του 1959 και έπειτα.

Η κομμουνιστική κυβέρνηση πλέον έχει απαγορεύσει κάθε διαδήλωση και εκατοντάδες πολιτών έχουν συλληφθεί ή περιοριστεί κατ’ οίκον, σηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στην παγκόσμια κοινότητα, στοχοποιώντας ιδιαίτερα τους ανθρώπους του πνεύματος και των Τεχνών που πρωτοστάτησαν στην αμφισβήτηση του καθεστώτος.

Μεγάλα διεθνή ονόματα της Τέχνης, ινστιτούτα και οργανώσεις ανά την υφήλιο κάλεσαν την κυβέρνηση να σταματήσει τις αυθαιρεσίες σε βάρος του λαού της, ενώ στις 16/12/2021 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε ψήφισμα, αφού εξέτασε καταγγελίες καλλιτεχνών από κοινού με την PEN International, τον Σύνδεσμο της PEN America για τους καλλιτέχνες που βρίσκονται σε κίνδυνο και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με τον τερματισμό της καταστολής σε βάρος καλλιτεχνών στην Κούβα.

Στο βαρυσήμαντο αυτό ψήφισμα χαρακτηρίζεται «ιστορική» η διαδήλωση της 11 Ιουλίου 2021 που πραγματοποιήθηκε «σε περισσότερες από 50 πόλεις του νησιού, με σκοπό την ειρηνική διαμαρτυρία ενάντια στην οδυνηρή κοινωνικοοικονομική κρίση, στις χρόνιες ελλείψεις φαρμάκων και άλλων βασικών αγαθών και στους συστηματικούς περιορισμούς στα ανθρώπινα δικαιώματα».

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνώρισε «ότι οι καταγγελίες αυτές, παράλληλα με τη νόσο COVID-19, έχουν οδηγήσει σε αύξηση των αιτημάτων για ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, καθώς και για δημοκρατία», και ότι ως απάντηση στις κοινωνικές αντιδράσεις η κουβανική κυβέρνηση έχει συστηματικά θέσει στο στόχαστρο διαδηλωτές, πολιτικούς αντιφρονούντες, θρησκευτικούς ηγέτες, ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ανεξάρτητους καλλιτέχνες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η λίστα των στοχοποιημένων περιλαμβάνει ακόμη και νικητές του βραβείου Ζαχάρωφ, για την ειρηνική υπεράσπιση της δημοκρατίας και τον ακτιβισμό τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ αρκετές δεκάδες έχουν συλληφθεί, κρατηθεί ή τεθεί υπό κατ’ οίκον περιορισμό αυθαίρετα για να τελούν υπό συνεχή παρακολούθηση, και αντιμετωπίζουν ψευδείς και καταχρηστικές ποινικές κατηγορίες.

Το έγκλημα του αναγκαστικού εκπατρισμού

Σύμφωνα πάντα με τα όσα αναφέρονται στο ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου, η έννοια του κράτους δικαίου και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των (αυθαιρέτως) κρατουμένων δεν ευδοκιμούν στην Κούβα. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από τα στοιχεία που έχει η διεθνής κοινότητα και τα οποία κάνουν λόγο για συνεχή απομόνωση και παραμονή κρατουμένων σε κελιά τιμωρίας, για σκληρά βασανιστήρια και εξευτελιστική μεταχείριση, με τους έγκλειστους να μην έχουν πρόσβαση όχι απλώς στους δικηγόρους τους αλλά ούτε καν σε κατάλληλες ιατρικές θεραπείες, έστω κι αν η κατάσταση της υγείας κάποιων εξ αυτών καθιστά την απελευθέρωσή τους ιδιαίτερα επείγουσα.

Όσο για πολλούς Κουβανούς που αναγκαστικά ή μη έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τους, αυτοί είναι από μόνοι τους μία ξεχωριστή κατηγορία «κατατρεγμένων». Κι αυτό διότι δεν έχουν το δικαίωμα να επιστρέψουν στα πάτρια εδάφη αναγκαζόμενοι να παραμείνουν στην εξορία κατά το προσεχές μέλλον.

Σημειωτέον ότι το έγκλημα του αναγκαστικού εκπατρισμού αντιφρονούντων στην Κούβα έχει ήδη καταγγελθεί από τέσσερις εισηγητές του ΟΗΕ.

Στο σχετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ζητήθηκε από το κουβανέζικο καθεστώς να άρει κάθε αυθαίρετο περιορισμό και τιμωρία και να επιτρέψει στους εξόριστους να επιστρέψουν στη χώρα τους και «να θέσει αμέσως τέλος στην πολιτική καταστολής, η οποία διατηρεί μια νοοτροπία φόβου και ακυρώνει όλες τις μορφές διαλόγου, καθώς και την ελευθερία της έκφρασης και του συνέρχεσθαι».

Καταδικάζοντας «τις συνεχιζόμενες κατασταλτικές και εκφοβιστικές στρατηγικές της Κούβας που αποσκοπούν στην παρεμπόδιση οποιασδήποτε πρωτοβουλίας της κοινωνίας των πολιτών υπέρ της δημοκρατίας, όπως η πολιτική πορεία που ζητήθηκε για τις 15 Νοεμβρίου 2021, η οποία δεν πραγματοποιήθηκε ως αποτέλεσμα απειλών, παρενοχλήσεων, πολιορκιών, κρατήσεων και διαφόρων άλλων κατασταλτικών ενεργειών κατά αμάχων», το Ψήφισμα τόνισε ότι «τα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως η ελευθερία της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι και του συνέρχεσθαι, πρέπει πάντα να τηρούνται και να γίνονται σεβαστά», καταλήγοντας ότι οι κουβανικές αρχές πρέπει να διασφαλίσουν την τήρηση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων του πληθυσμού, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ανάγκη τους για μεγαλύτερη πρόσβαση σε τρόφιμα και φάρμακα, και να δοθεί αποτελεσματική απάντηση στην πανδημία COVID-19.