Μετά από 30 χρόνια φαγούρας, ξανά… πρωταθλήτρια

Του Νίκου Συνοδινού

 

Ήταν Μάιος του 1990, όταν η Λίβερπουλ κατακτούσε το 18ο πρωτάθλημά της. Οι κόκκινοι του λιμανιού με 23 νίκες, 10 ισοπαλίες και 5 ήττες, ξέφυγαν 9 βαθμούς της Άστον Βίλα και 16 της Τότεναμ κι έκοψαν με χαρακτηριστική άνεση το νήμα, έχοντας 79 πόντους στο σακούλι τους.

Όπως ήταν λογικό, με πολυβόλα τους Τζον Μπαρνς (21 γκολ) και Ίαν Ρας (18 γκολ), οι φίλοι της Λίβερπουλ έκαναν όνειρα για συνεχόμενους τίτλους, αλλά η επόμενη σεζόν ανέδειξε πρωταθλήτρια την Άρσεναλ που έφθασε τους 83 βαθμούς, αφήνοντας δεύτερους τους ρεντς στους 76. Μπαρνς και Ρας πέτυχαν από 16 γκολ, αλλά οι κανονιέρηδες είχαν τον Άλαν Σμιθ στα 22.

Ο ένας χρόνος έφερε τον άλλο και η Λίβερπουλ δεν πήρε πρωτάθλημα, συμπληρώνοντας 29 σεζόν άτιτλη στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση. Στις 4 Ιουνίου 2019 η Λίβερπουλ επέστρεψε στον ευρωπαϊκό θρόνο της κατακτώντας το Champions League, αλλά η πόλη του Λίβερπουλ παραμένει λιμάνι της αγωνίας.

O πιο επιτυχημένος ποδοσφαιρικός σύλλογος της Αγγλίας έχει κερδίσει 18 φορές το πρωτάθλημα, 7 φορές το Κύπελλο και 8 φορές το Λιγκ Καπ, ενώ εκτός συνόρων έχει κερδίσει 6 φορές το Champions League, 3 φορές το Europa League και 4 το Σούπερ Καπ.

Αυτήν τη φορά 30 χρόνια μετά το τελευταίο πρωτάθλημα, οι φίλοι της Λίβερπουλ βλέπουν πως η ομάδα τους κόβει πρώτη το νήμα. Η μεγάλη αντίπαλος Μάντσεστερ Σίτι, που τους πήρε στον… πόντο την περασμένη σεζόν την μπουκιά από το στόμα, έμεινε πολύ πίσω και η παρέα του Σαλάχ πανηγυρίζει το… θαύμα. Η πανδημία του κορωνοϊού λίγο έλλειψε να στερήσει το όνειρο στους κόκκινους, καθώς ακούστηκε το σενάριο της… παύλας σε περίπτωση οριστικής διακοπής του πρωταθλήματος, ωστόσο αυτό αποδείχθηκε τελικά σχέδιο επί χάρτου στην Αγγλία.

Η Λίβερπουλ ιδρύθηκε ύστερα από μία διαφωνία μεταξύ των μελών της Έβερτον και του προέδρου της Τζον Χούλντινγκ, που είχε και τα δικαιώματα του Άνφιλντ. Η Έβερτον είχε ιδρυθεί το 1878 και έπαιζε στο Άνφιλντ από το 1884. Το 1891 ο Χούλντινγκ απέκτησε τα δικαιώματα του Σταδίου από τον Τζον Όρελ και ζήτησε αύξηση του ενοικίου, από £100 σε £250 τον χρόνο. Μετά από μία συνέλευση, τα μέλη της Έβερτον έδιωξαν τον Χούλντινγκ και αρνήθηκαν να πληρώσει η ομάδα το νέο ενοίκιο, μετακομίζοντας στο Γκούντισον Παρκ. Με ένα άδειο γήπεδο και με μόνο τρεις παίκτες να παραμένουν, ο Χούλντινγκ αποφάσισε την ίδρυση ενός νέου ποδοσφαιρικού συλλόγου και έτσι γεννήθηκε η Λίβερπουλ στις 15 Μαρτίου 1892. Ο Τζον ΜακΚένα διορίστηκε προπονητής και υπέγραψε με 13 Σκωτσέζους επαγγελματίες ποδοσφαιριστές. Ο πρώτος αγώνας της ομάδας ήταν ένας φιλικός εναντίον της Rotherham Town. Η Λίβερπουλ νίκησε με 7-1. Το πρώτο γκολ της ομάδας σημείωσε ο Μάλκομ ΜακΒιν.

Το αρχικό όνομα της νέας ομάδας ήταν Everton F.C. and Athletic Grounds, Ltd., ή εν συντομία Everton Athletic. Η ποδοσφαιρική ομοσπονδία αρνήθηκε να τους αναγνωρίσει με αυτό το όνομα και έτσι τον Ιούνιο του 1892 άλλαξε το όνομά της σε Liverpool F.C.

Από την πρώτη στιγμή η Λίβερπουλ έκανε αίτηση συμμετοχής στο εθνικό πρωτάθλημα, η οποία όμως απορρίφθηκε. Έτσι αρχικά έπαιζε στο τοπικό πρωτάθλημα του Λάνκασιρ. Το πρώτο της επίσημο παιχνίδι ήταν εναντίον της Higher Walton, όπου η Λίβερπουλ επικράτησε με 8-0. Την πρώτη χρονιά χρίστηκε πρωταθλήτρια και τη δεύτερη κυπελλούχος κερδίζοντας την Έβερτον στον τελικό. Μετά από αυτές τις επιτυχίες κλήθηκε στο εθνικό πρωτάθλημα (1893). Πλέον έπαιζε στη δεύτερη κατηγορία του αγγλικού πρωταθλήματος, τερμάτισε το πρωτάθλημα αήττητη και κέρδισε την άνοδο στην πρώτη κατηγορία.

Το 1896, με την έλευση του πρώην προπονητή της Σάντερλαντ Τομ Γουάτσον, τα χρώματα της ομάδας αλλάζουν από μπλε και άσπρο σε κόκκινο και άσπρο. Με τον Γουάτσον η Λίβερπουλ θα κερδίσει και για πρώτη φορά, το 1901, το πρωτάθλημα Αγγλίας, δύο βαθμούς μπροστά από τη Σάντερλαντ.

Το 1901 το liver bird, το πουλί σύμβολο της πόλης του Λίβερπουλ, έγινε έμβλημα της ομάδας. Το 1964, σε έναν αγώνα με την ΡΣΚ Άντερλεχτ η Λίβερπουλ έπαιξε για πρώτη φορά με κατακόκκινες εμφανίσεις, χρώματα που χρησιμοποιεί από τότε.

Φανέλα με χορηγό

Η Λίβερπουλ ήταν η πρώτη ομάδα στο αγγλικό πρωτάθλημα που φιλοξένησε στη φανέλα της το όνομα κάποιου χορηγού, όταν το 1979 ήρθε σε συμφωνία με την Hitachi.

Η κύρια αντίπαλος της Λίβερπουλ είναι η Έβερτον. Όμως το τοπικό ντέρμπι, το ντέρμπι του Μερσεϊσάιντ, πολλές φορές αποκαλείται και «φιλικό ντέρμπι», ενώ συχνά οπαδοί των δύο ομάδων μπορεί να βρίσκονται και στην ίδια κερκίδα. Αν και οι κύριοι λόγοι των διαφορών τους ήταν θρησκευτικοί, οι οπαδοί και των δύο ομάδων προέρχονται κυρίως από τους Μεθοδιστές. Από την άλλη, υπάρχει μεγάλη αντιπαλότητα μεταξύ των οπαδών της Λίβερπουλ με αυτούς της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Η τελευταία μάλιστα απευθείας μεταγραφή μεταξύ Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και Λίβερπουλ έγινε το 1964. Το παιχνίδι μεταξύ των δύο ομάδων αναφέρεται και ως Βορειοδυτικό Ντέρμπι  και θεωρείται το μεγαλύτερο ντέρμπι της Αγγλίας. Η αντιπαλότητα των δύο ομάδων έχει βάση της στην εμπορική αντιπαλότητα μεταξύ των δύο πόλεων, του Μάντσεστερ και του Λίβερπουλ, ενώ στο πέρασμα των ετών οι οπαδοί τους ερίζουν για το ποια είναι η μεγαλύτερη ομάδα στο νησί.

Πίσω όμως από τον τεράστιο πλούτο, τα νούμερα που… ζαλίζουν και το brand name, υπάρχει μια φτωχή πόλη.

Ο πιο ακριβοπληρωμένος άσος της Λίβερπουλ, ο Αιγύπτιος Μωχάμεντ Σαλάχ, κερδίζει σε μία εβδομάδα όσα βγάζει μία μέση οικογένεια σε έναν χρόνο. Στο Άνφιλντ τέσσερα στα δέκα παιδιά μεγαλώνουν σε συνθήκες φτώχειας. Ένας στους τρεις νέους δεν διαθέτει τίτλους σπουδών ή οποιαδήποτε επαγγελματική κατάρτιση, ενώ το προσδόκιμο ζωής είναι κατά έξι χρόνια χαμηλότερο από τον εθνικό μέσο όρο.

Τα τελευταία χρόνια και ο ίδιος ο σύλλογος προσπαθεί να δείξει ότι δεν αδιαφορεί για όλα αυτά. Οι δράσεις κοινωνικής ευθύνης είναι πολυποίκιλες, καθώς, η ομάδα συμβάλλει στη συγκέντρωση τροφίμων για το δημοτικό σχολείο στο Άνφιλντ Ρόουντ, όπου σιτίζονται τα περισσότερα παιδιά της γειτονιάς, αλλά και πολλοί από τους γονείς τους. Κάποια στιγμή η ζήτηση είχε αυξηθεί τόσο πολύ, που οι αρμόδιοι έβαλαν δελτίο στα τρόφιμα. Στις καλοκαιρινές διακοπές, όταν το σχολικό συσσίτιο παραμένει κλειστό, η Λίβερπουλ ανοίγει το στάδιο για να προσφέρει πρωινό στα παιδιά.

Κάποιοι ζητούν περισσότερα. Ο Ίαν Μπάιρν είναι επικεφαλής μίας ομάδας φανατικών οπαδών με την επωνυμία «Spirit of Shankly». Σαφής αναφορά στον θρυλικό Σκωτσέζο προπονητή Μπιλ Σάνκλι, που είχε αναλάβει τη Λίβερπουλ στη δεύτερη κατηγορία της Αγγλίας το 1959 για να την οδηγήσει στην κορυφή της Ευρώπης στη δεκαετία του ’70. Μιλώντας στη γερμανική εφημερίδα «Frankfurter Allgemeine» ο Μπάιρν λέει ότι στόχος του είναι να «εθνικοποιηθεί» η Λίβερπουλ ή μάλλον να περάσει η ιδιοκτησία στους ίδιους τους οπαδούς της ομάδας. Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι χιλιάδες ομοϊδεάτες του ανήκουν στους «Spirit of Shankly», αλλά παραδέχεται ότι δεν είναι εύκολη μία αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος στην «ομάδα του λαού», η οποία ανήκει σήμερα σε Αμερικανό μεγιστάνα, που έχει κάνει περιουσία με κερδοσκοπικές κινήσεις στην αγορά πρώτων υλών. Μήπως όμως χωρίς αυτά τα χρήματα η Λίβερπουλ δεν θα βρισκόταν και πάλι στην κορυφή της Ευρώπης;

Οι Reds ήταν σχεδόν τέλειοι πέρυσι, φέτος όμως διδάσκουν ποδόσφαιρο, στη συμπλήρωση 30 χρόνων από την κατάκτηση του τελευταίου πρωταθλήματος.

Η Λίβερπουλ έκανε την καλύτερή της επίδοση στην Premier League με 97 βαθμούς πέρυσι, αλλά δεν ήταν αρκετό για να πάρει την κορυφή από τη Μάντσεστερ Σίτι. Όπως και να έχει, ήταν ένα εκπληκτικό επίτευγμα για τους Reds, οι οποίοι έπρεπε να ζήσουν με την πίεση μιας μεγάλης μάχης του τίτλου, παράλληλα με την απίστευτη πορεία τους στο Champions League.

Ο τελευταίος παίκτης της Λίβερπουλ που πέτυχε περισσότερα από 20 γκολ –σε όλες τις διοργανώσεις– για τρεις σερί σεζόν, ήταν ο Μάικλ Όουεν από το 2000-01 έως το 2003-04. Από τότε, οι Φερνάντο Τόρες, Στίβεν Τζέραρντ και Λουίς Σουάρες πέτυχαν τουλάχιστον 20 γκολ για δύο σερί σεζόν, αλλά ποτέ για τρεις. Ο Σαλάχ έδωσε συνέχεια πέρυσι στην εκπληκτική πρώτη σεζόν των 44 γκολ σε 27 εμφανίσεις.

Ο Άλισον βοήθησε ώστε να μεταμορφωθεί η άμυνα της Λίβερπουλ στην πρώτη του σεζόν. Η ομάδα του Κλοπ δέχθηκε τα λιγότερα γκολ στο πρωτάθλημα (22), κάτι που είχε πετύχει τελευταία η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ το 2007-08.

Η Λίβερπουλ του Γιούργκεν Κλοπ συνήθιζε να δυσκολεύεται τον χειμώνα και η φόρμα της ομάδας συχνά έπεφτε πολύ τον Ιανουάριο.

 

Η… κακή παράδοση των Χριστουγέννων

Η Λίβερπουλ της τρέχουσας περιόδου έσπασε ακόμη και την… κακή παράδοση των Χριστουγέννων.

Τι είχε συμβεί τις προηγούμενες τρεις φορές που τα Χριστούγεννα βρήκαν τους «reds» στην κορυφή της Premier League;

Καμία από τις τρεις δεν κατάφεραν να πάρουν τον τίτλο, κάτι που αποτελεί μοναδικό… κατόρθωμα από καταβολής Premier League, τη σεζόν 1992-3 δηλαδή.

Η πιο πρόσφατη από τις τρεις μάλιστα ήταν η περσινή, με τη Λίβερπουλ να χάνει στο φινάλε το πρωτάθλημα από τη Μάντσεστερ Σίτι σε μια κούρσα που έκοψε την ανάσα με τις δύο ομάδες να αγγίζουν τους 100 βαθμούς.

Οι δύο άλλες ήταν τις σεζόν 2008-9 και 2013-14, όταν την πρώτη πρωταθλήτρια στέφθηκε η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και την άλλη η Σίτι. Η Λίβερπουλ φέτος ήταν πιο έτοιμη από ποτέ κι έσπασε την… κατάρα των 30 ετών.

Συμφωνία μαμούθ

Η Λίβερπουλ συμφώνησε με τη Nike για συνεργασία με ποσό ρεκόρ, όμως η New Balance οδηγεί την υπόθεση στα δικαστήρια για να κρατήσει τους πρωταθλητές Ευρώπης. Μέσα σε όλα αυτά, η Adidas μετανιώνει την προ 7 ετών γκάφα της.

Οι «κόκκινοι» αποφάσισαν να ολοκληρώσουν τη συνεργασία τους με τη New Balance, η οποία άρχισε το 2015, με στόχο να βρουν μία (πολύ) καλύτερη συμφωνία από τη Nike, ωστόσο η νυν προμηθεύτρια αθλητικού υλικού των πρωταθλητών Ευρώπης δεν θα αφήσει τόσο εύκολα τα οφέλη μιας τέτοιας συνεργασίας.

Η ιστορία αρχίζει το 2012, όταν η Adidas λαμβάνει μία από τις χειρότερες αποφάσεις της σύγχρονης ιστορίας της. Με τον σύλλογο εκτός Champions League για πρώτη φορά ύστερα από 12 χρόνια, η γερμανική εταιρεία έκρινε ότι η συμφωνία που υπήρχε στο τραπέζι ήταν υπέρογκη. «Η απόσταση μεταξύ απόδοσης στον αγωνιστικό χώρο και στο ποσό που θα έπρεπε να εισπράττει η ομάδα δεν είναι ισορροπημένη. Είπαμε “ΟΚ, δεν θα το κάνουμε”. Όλα εξαρτώνται από την επιτυχία, την προσπάθεια, τη δημοφιλία, την έκθεση στην τηλεόραση, τα έσοδα που μπορείς να έχεις από τις πωλήσεις. Σκεφτήκαμε ότι αυτά που ζητούσε η Λίβερπουλ δεν ήταν ίδια με αυτά που έδινε», εξήγησε διευθυντικό στέλεχος της Adidas, η οποία αποφάσισε να μην ενεργοποιήσει την επιλογή επέκτασης της συνεργασίας των δύο πλευρών.

Η Λίβερπουλ κατέφυγε στην εταιρεία Warrior Sports, θυγατρική της New Balance, με ετήσια έσοδα 31.500.000 ευρώ για την προμήθεια αθλητικού υλικού από την αμερικανική εταιρεία. Από το 2015 ανέλαβε η ίδια η New Balance την προμήθεια, αυξάνοντας τις απολαβές του αγγλικού συλλόγου πλέον στα 50.000.000 ευρώ τον χρόνο. Η New Balance σχεδίασε δύο από τις φανέλες των «κόκκινων» με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην ιστορία και η αγωνιστική άνοδος της ομάδας, σε συνδυασμό με την παρουσία σε δύο τελικούς Champions League και την κατάκτηση του τροπαίου, αποδεικνύεται επικερδής για την αμερικανική εταιρεία.

Από τη στιγμή που η –παραπαίουσα αγωνιστικά– Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ σύναψε συμφωνία με την Adidas ύψους 83.000.000 ευρώ ετησίως το 2015, η νέα δύναμη του αγγλικού πρωταθλήματος δεν θα μπορούσε να συνεχίσει με τα μισά χρήματα. Το συμβόλαιο με τη New Balance ολοκληρωνόταν το καλοκαίρι του 2020 και οι άνθρωποι του συλλόγου άρχισαν συζητήσεις με άλλες εταιρείες, με σκοπό να αυξήσουν κατακόρυφα τα έσοδά τους.

Η Nike άδραξε την ευκαιρία και προσέφερε αποκλειστική συνεργασία με τη Λίβερπουλ, με αντάλλαγμα ποσό περίπου 85.000.000 ευρώ τον χρόνο. Οι πρωταθλητές Ευρώπης αποδέχθηκαν την πρόταση και η συμφωνία θα ερχόταν σε ισχύ τον Ιούνιο του 2020, όταν θα έληγε η συνεργασία με τη New Balance. Η υπόθεση μεταφέρθηκε στα δικαστήρια.

Οι «κόκκινοι» κέρδισαν τη δικαστική διαμάχη με τη New Balance, καθώς το δικαστήριο απέρριψε την αγωγή της τελευταίας που κατηγορούσε το κλαμπ ότι δεν τίμησε τους όρους του συμβολαίου που απέφερε 40 εκατ. λίρες ετησίως και το οποίο εκπνέει τον Μάιο του 2020.

Η New Balance υποστήριζε πως βάσει των όρων του συμβολαίου είχε δικαίωμα να ανανεώσει τη συνεργασία με τη Λίβερπουλ αν κατέθετε ισόποση πρόταση με οποιονδήποτε ανταγωνιστή.

Οι «κόκκινοι» έχουν στα χέρια τους πρόταση για πενταετές συμβόλαιο από τη Nike και υποστηρίζουν πως η New Balance δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις ανάγκες της Λίβερπουλ σε ό,τι αφορά στο μάρκετινγκ και τη διανομή των προϊόντων του κλαμπ.

Η αγγλική ομάδα με το κορυφαίο deal με εταιρεία προμήθειας αθλητικού υλικού στα βιβλία του αμερικανικού κολοσσού θα έρχεται πίσω μόνο από την Μπαρτσελόνα, η οποία θα εισπράττει κάθε χρόνο μέχρι το 2022-2023 (υπάρχει προοπτική 5ετούς επέκτασης) 105.000.000 ευρώ καθαρά, συν 50.000.000 ως προμήθεια υλικού και μέρος των δικαιωμάτων προβολής. Στην κορυφή αυτών των συμφωνιών, πάντως, βρίσκεται η Ρεάλ Μαδρίτης από το φετινό καλοκαίρι, αφού η 9ετής συμφωνία που υπέγραψε με την Adidas της αποφέρει 120.000.000 ευρώ κάθε χρόνο.

Ο πρώτος τίτλος

Το 1901 η Λίβερπουλ κατέκτησε τον πρώτο της τίτλο, το Πρωτάθλημα Αγγλίας, αλλά έπρεπε να φθάσουμε στο 1959 για να αλλάξει η μοίρα της. Τις τύχες της εκείνη τη χρονιά ανέλαβε ο Μπιλ Σάνκλι, που έθεσε τις βάσεις για τη χρυσή ομάδα της δεκαετίας 1975- ’85, που σάρωνε τους τίτλους σε Ευρώπη και Αγγλία.

Η μεγαλειώδης πορεία της Λίβερπουλ στο παγκόσμιο ποδοσφαιρικό στερέωμα, με προπονητές τους Μπομπ Πέισλι και Τζο Φάγκαν, θα ανακοπεί άδοξα στις 29 Μαΐου 1985, εξαιτίας της τραγωδίας του Χέιζελ στις Βρυξέλλες. Πρωταγωνιστές οι οπαδοί της, οι οποίοι θα παραβιάσουν ένα διαχωριστικό του γηπέδου και θα επιτεθούν στους οπαδούς της Γιουβέντους, λίγη ώρα πριν από το εναρκτήριο λάκτισμα του τελικού του Κυπέλλου Πρωταθλητριών μεταξύ των δύο ομάδων. 39 φίλαθλοι κυρίως Ιταλοί θα χάσουν τη ζωή τους και η UEFA θα αποκλείσει τη Λίβερπουλ από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις για 10 χρόνια, και όλες τις αγγλικές ομάδες για 5.

Τέσσερα χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα στις 15 Απριλίου 1989, νέα τραγωδία θα πλήξει τους «κόκκινους», όταν 96 φίλαθλοι θα βρουν τον θάνατο στο Χίλσμπορο του Σέφιλντ, εξαιτίας συνωστισμού, κατά τη διάρκεια του ημιτελικού αγώνα για το Κύπελλο Αγγλίας μεταξύ Λίβερπουλ και Νότιγχαμ. Η Λίβερπουλ θα περάσει στο περιθώριο, αλλά θα σηκώσει και πάλι κεφάλι στις αρχές της νέας χιλιετίας με την κατάκτηση του Κυπέλλου ΟUFΑ (2001) και του Champions League (2005).