Ρωσικός ανταρτοπόλεμος (με βομβαρδισμό fake news) τρομάζει την Ευρώπη

Κάτι περισσότερο από τρεις μήνες μάς χωρίζουν από τη διεξαγωγή των Ευρωεκλογών του Ιουνίου και διάφορα… φίδια –όχι ανύπαρκτα– «ζώνουν» τις ηγεσίες των κρατών της Γηραιάς Ηπείρου.

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Πρώτος φόβος είναι να φουσκώσουν τα… πανιά ακροδεξιών σχηματισμών από την λεγόμενη αντισυστημική ψήφο των πολιτών. Δεύτερος; Το ενδεχόμενο να υπάρξουν κατά τόπους φαινόμενα αποσταθεροποίησης με «δράστιδα» τη Ρωσία. Ειδικά το τελευταίο αποτελεί το… ρεζουμέ ενός αποκαλυπτικού ρεπορτάζ του Economist, σύμφωνα με το οποίο στο διαδίκτυο βρίσκεται «παρατεταγμένος» και επί ποδός πολέμου ένας «στρατός» ρωσικών ιντερνετικών λογαριασμών που δύναται να εξαπολύσουν μία ευρείας κλίμακας εκστρατεία παραπληροφόρησης σε διαφορές ευρωπαϊκές χώρες, με φόντο τη συμπλήρωση δύο ετών από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία (σ.σ. τον Φεβρουάριο του 2022) αλλά και την διεξαγωγή των Ευρωεκλογών.

Οι συντάκτες του δημοσιεύματος του Economist επικαλούνται για τις αποκαλύψεις τους την τελευταία έκθεση της γαλλικής κρατικής υπηρεσίας Viginum. Η Viginum αποτελεί «παρακλάδι» της Γενικής Γραμματείας Άμυνας και Εθνικής Ασφάλειας της Γαλλίας και έχει ως αποστολή την παρακολούθηση και την προστασία της χώρας από ξένες ψηφιακές παρεμβολές. Στην 16σελιδη αναφορά τους που είδε το φως της δημοσιότητας στις 12 Φεβρουαρίου οι επιτελείς της Viginum κάνουν λόγο για την ύπαρξη μιας τουλάχιστον 193 ιστότοπων ρωσικής προέλευσης που δεν δημοσιεύουν πρωτόλειο δημοσιογραφικό-ενημερωτικό υλικό, αντιθέτως αναπαράγουν με μαζικό τρόπο στα κοινωνικά δίκτυα και σε άλλους ιστότοπους αναρτήσεις προερχόμενες κυρίως από ρωσικούς ή φιλορωσικούς λογαριασμούς. Στόχος αυτής της «επιχείρησης», αυτού του «κυκλώματος» που φέρει το κωδικό όνομα «Portal Kombat», εκτιμάται ότι δεν είναι άλλος από τη διάδοση στοχευμένων fake news που σχετίζονται με τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία και θα υπονομεύσουν τη στήριξη των Βρυξελλών στο Κίεβο.

Η αλήθεια είναι ότι ο Ρώσοι δεν είναι… πρωτάρηδες σε τέτοιου είδους «πολέμους» και το έχουν αποδείξει στην πράξη χρόνια πριν, όταν προκειμένου να αιτιολογηθεί εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων στην Χερσόνησο της Κριμαίας το 2014 (σ.σ. πάλι Φεβρουάριος ήταν) η Μόσχα εξαπέλυσε μία συντεταγμένη προπαγανδιστική επίθεση δήθεν ενημέρωσης μέσω λογαριασμών-ρομπότ και χρηστών-τρολ που απηχούσαν το ρωσικό εθνικιστικό αφήγημα.

Πρωτεύον στόχος η Γαλλία

Σύμφωνα, πάντα, με την έκθεση της γαλλικής κρατικής υπηρεσίας Viginum στο στόχαστρο του δικτύου «Portal Kombat» βρίσκονται κατά προτεραιότητα οι χώρες που πρωτοστατούν στην οικονομική και στρατιωτική στήριξη της Ουκρανία, εν προκειμένω η Γαλλία, η Γερμανία, η Βρετανία και εσχάτως η Πολωνία που ύστερα από την ανάληψη της εξουσίας από τον Ντόναλντ Τουσκ δεν σταματά να εκφράζει την αλληλεγγύη της στο Κίεβο. Αν, τώρα, έπρεπε να κατατάξει κάποιος τις παραπάνω χώρες αναλόγως του μεγέθους του κινδύνου που διατρέχουν, η Γαλλία θα ήταν πιθανότατα η πρώτη επιλαχούσα. Κι αυτό διότι η κυβέρνηση Μακρόν έχει ήδη νιώσει –τουλάχιστον, σύμφωνα με επίσημους ισχυρισμούς– την ρωσική απόπειρα να αποσταθεροποιηθεί σε κοινωνικό επίπεδο η χώρα.

Θυμίζεται πως δυο-τρεις εβδομάδες μετά από τη φονική τρομοκρατική επίθεση των ταγμάτων της Χαμάς στο Ισραήλ και την εξίσου αιματηρή στρατιωτική ανταπάντηση του Τελ Αβίβ, τον γύρο του διαδικτύου έκαναν φωτογραφικά στιγμιότυπα από προάστια του Παρισιού στα οποία απεικονίζονταν τοίχοι δεκάδων σπιτιών και καταστημάτων που είχαν «μαρκαριστεί» με το αστέρι του Δαβίδ. Οι εικόνες παρέπεμπαν ξεκάθαρα στις φρικτές πρακτικές των Ναζί με τους Εβραίους, αλλά δια του υπουργείου Εξωτερικών η κυβέρνηση Μακρόν δεν «χρέωσε» την ενέργεια σε Γάλλους εξτρεμιστές αλλά κατήγγειλε τη Ρωσία για «επιχείρηση ψηφιακής παρέμβασης» που στόχευε στην πρόκληση εσωτερικών εντάσεων στη Γαλλία. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον καιρό που έλαβαν χώρα τα παραπάνω περιστατικά στα ρεπορτάζ γαλλικών ΜΜΕ φιγουράριζε η είδηση της επ’ αυτοφώρω σύλληψης ενός ζευγαριού από τη Μολδαβία που φέρεται να ζωγράφιζε με στένσιλ αστέρια του Δαβίδ σε προσόψεις κτιρίων στο Παρίσι, με τους δράστες να ομολογούν αργότερα ότι για να κάνουν ότι έκαναν πληρώθηκαν «λίγα χρήματα» από έναν Ρώσο.

Επιλαμβανόμενη κι αυτή του θέματος της στοχοποίησης Ισραηλινών στο Παρίσι, η Viginum εντοπίστηκε ένα δίκτυο 1.095 ρομποτικών λογαριασμών στην πλατφόρμα «Χ» (πρώην Twitter) από τους οποίους είχαν «ποσταριστεί» 2.589 αναρτήσεις.

Η γαλλική υπηρεσία συνέδεσε τους λογαριασμούς με το ρωσικό δίκτυο RRN (Recent Reliable News), που είναι γνωστό για την διάδοση ψευδών ειδήσεων μέσω κλωνοποίησης ειδησεογραφικών ιστοσελίδων χωρών της Δύσης. Οι γαλλικές αρχές κατηγορούν το δίκτυο RRN και για την κλωνοποίηση διαφόρων ιστότοπων γαλλικών ΜΜΕ, αλλά και του υπουργείου Εξωτερικών της χώρας.

Συγκεκριμένα, τον Ιούνιο του 2023 στην κλωνοποιημένη ιστοσελίδα του γαλλικού ΥΠ.ΕΞ. δημοσιεύθηκε μία δήλωση η οποία άφηνε να εννοηθεί ότι η κυβέρνηση εξετάζει την επιβολή ενός «φόρου ασφαλείας» 1,5%, ώστε με τα εισπραττόμενα έσοδα δήθεν να χρηματοδοτηθεί στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία. Το Παρίσι συσχέτισε κι αυτό το συμβάν με τη δράση Ρώσων χάκερς.

Όσο γράφονταν αυτές οι γραμμές το Κρεμλίνο δεν είχε μπει στον… κόπο να δώσει την δική του εκδοχή για όλες τις παραπάνω αποκαλύψεις των γαλλικών υπηρεσιών ασφαλείας. Αν, πάντως, το κάνει είναι σίγουρο ότι θα αρνείται κάθε ανάμιξη αντιγράφοντας το ύφος και την ένταση της εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας, Μαρίας Ζαχάροβα, που σχολιάζοντας τις γαλλικές καταγγελίες για τα αστέρια του Δαβίδ τις είχε χαρακτηρίσει «ανόητες, σκουπίδια και ανάξιες λόγου», συμπληρώνοντας ότι πρόκειται για «μια προσπάθεια των Αρχών στη Γαλλία ή των ειδικών τους υπηρεσιών να προφασιστούν ότι η άνοδος του αντισημιτισμού στη Γαλλία είναι κάτι άλλο κι όχι εσωτερικό πρόβλημα».

Τελευταίο αλλά όχι έλασσον: την στοχοποίηση της Γαλλία από την Ρωσία δεν την «βλέπει» μόνο ο Economist, αλλά την «εντόπισε» προ διμήνου σε δικό της ρεπορτάζ και η Washington Post, με την αμερικανική εφημερίδα να υποστηρίζει ότι η Μόσχα προτίθεται να εντείνει τις προσπάθειες υπονόμευσης της γαλλικής στήριξης προς την Ουκρανία επικαλούμενη στοιχεία από σχετικά έγγραφα του Κρεμλίνου.