ΡΩΣΟ-ΟΥΚΡΑΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ: «Τζόγος» απεμπλοκής με το δάχτυλο στη σκανδάλη

Την ώρα που οι ερπύστριες βρυχώνται και τα κλισιοσκόπια των όπλων «λοκάρουν» εχθρικές θέσεις στα ρωσο-ουκρανικά σύνορα, στις κουίντες της διεθνούς διπλωματίας τζογάρονται πολλές «μάρκες» στην αποκλιμάκωση της κρίσης. Ωστόσο, τα δάκτυλα παραμένουν ακουμπισμένα στις σκανδάλες έτοιμα για το «μπαμ».

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Διαβάζοντας τις ανταποκρίσεις των διεθνών ΜΜΕ και ακούγοντας τις δηλώσεις των Ρώσων αξιωματούχων και των ομολόγων τους της Δύσης, δεν ξέρεις αν πρέπει να δεις το ποτήρι της ρωσο-ουκρανικής κρίσης μισοάδειο ή μισογεμάτο.

Αυτό που ξέρει και με σιγουριά το δήλωσε προ ημερών στο CNN International ο πρώην πρεσβευτής της Βρετανίας στη Λευκορωσία, Νάιτζελ Γκουλντ–Ντέιβις, είναι πως η υφήλιος βρίσκεται αντιμέτωπη με «την πιο σοβαρή κρίση ασφάλειας στην Ευρώπη από τη δεκαετία του 1980» και σχεδόν 8 χρόνια μετά από την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία που «αγκάλιασε» –και συνεχίζει να το κάνει– τους αυτονομιστές μαχητές στο Ντονμπάς, στην ανατολική Ουκρανία.

Με τα δεδομένα να αλλάζουν από στιγμή σε στιγμή, οι αντιμαχόμενοι, εν προκειμένω η Ρωσία και το ΝΑΤΟ, κάνουν επίδειξη δύναμης και αποφασιστικότητας να πάνε το… έργο μέχρι τέλους. Συγκεκριμένα:

>>Η Ρωσία όχι απλώς «φορτώνει» τη συνοριακή με την Ουκρανία γραμμή της με στρατό, αλλά το κάνει και με… splatter τρόπο, καθώς σύμφωνα με το Reuters οι πολεμικές προετοιμασίες της Μόσχας περιλαμβάνουν ακόμη και μεταφορά φιαλών αίματος στο δυνητικό θέατρο της σύγκρουσης. Και να ήταν μόνο αυτό…

Την προηγούμενη εβδομάδα ο «τσάρος» Βλάντιμιρ Πούτιν διέταξε τα πληρώματα 140 ρωσικών ναυτικών μονάδων να σαλπάρουν και να «αγκυροβολήσουν» σε καίρια σημεία, όπως ο Βόσπορος, η Βαλτική και οι θάλασσες του Αρκτικού Ωκεανού, προκειμένου να ελέγξει όπως λένε οι αναλυτές οποιαδήποτε αντίδραση του ΝΑΤΟ σε ενδεχόμενη εισβολή της «κόκκινης αρκούδας» στην Ουκρανία.

>>Με το προεδρικό ΟΚ του Τζο Μπάιντεν, οι ΗΠΑ μετακινούν προς ανατολάς περίπου 3.000 στρατιώτες (2.000 σε Πολωνία και Γερμανία, 1.000 στη Ρουμανία, που γεωγραφικά είναι και η πιο κοντινή στη Ρωσία χώρα που είναι μέλος του ΝΑΤΟ). Επιπρόσθετα, στην Πολωνία θα αναπτυχθούν αλεξιπτωτιστές που ανήκουν στην αμερικανική βάση της Βόρειας Καρολίνας, ενώ έχει τη σημασία του ότι για πρώτη φορά μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, ομάδα κρούσης του αμερικανικού αεροπλανοφόρου «Χάρι Τρούμαν» τίθεται υπό την διοίκηση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο

Βήματα αποκλιμάκωσης;
Σε ένα τέτοιο ψυχροπολεμικό σκηνικό, το πινγκ-πονγκ των απειλών καλά κρατεί, αν και στις παρόδους των πολεμικών ιαχών ποτίζονται και οι σπόροι της διπλωματίας. Καταρχάς έχουμε μπροστά μας την διπλωματική προσπάθεια που θα κάνει ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος τη Δευτέρα 7 Φεβρουαρίου θα μεταβεί στην Μόσχα για να συναντηθεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και την Τρίτη 8 Φεβρουαρίου θα βρεθεί στο Κίεβο για ένα αντίστοιχο τετ-α-τετ με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Οι συναντήσεις Μακρόν και όλες οι παράλληλες διπλωματικές ζυμώσεις άλλων ηγετών γίνονται στον απόηχο του αποκλειστικού ρεπορτάζ της ισπανικής εφημερίδας «El Pais» σύμφωνα με το οποίο το ΝΑΤΟ και η Ουάσινγκτον κατέθεσαν τις θέσεις τους στο αίτημα παροχής εγγυήσεων ασφαλείας που πρότεινε η Ρωσία στις 17 Δεκεμβρίου.

Το ρεζουμέ της αμερικανικής απάντησης είναι πως οι ΗΠΑ θα δέχονταν να διαπραγματευτούν με τη Ρωσία κάποιου είδους συμφωνία αφοπλισμού, εφόσον όμως η Ρωσία κάνει βήματα αποκλιμάκωσης στη διακεκαυμένη ουκρανική ζώνη.

Οι προτάσεις της Ουάσινγκτον αποτελούν επί της ουσίας ένα πακέτο μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης στο οποίο περιλαμβάνονται επιγραμματικά τα εξής:

1] Η δημιουργία ενός μηχανισμού για τη μη ανάπτυξη πυραύλων «Κρουζ» στη Ρουμανία και την Πολωνία.

2] Η παροχή αμοιβαίων εγγυήσεων για περιορισμό της ανάπτυξης επιθετικών πυραυλικών συστημάτων και δυνάμεων στην Ουκρανία.

3] Η υιοθέτηση μίας εναλλακτικής συμφωνίας START-3 που θα αφορά νέους τύπους πυρηνικών όπλων, καθώς και τον έλεγχο πυραύλων μεσαίου και μικρότερου βεληνεκούς.

4] Η δόμηση πρόσθετων μέτρων για την πρόληψη συμβάντων στη θάλασσα και στον αέρα.

Από την πλευρά του ΝΑΤΟ, υπογραμμίζεται ότι δεν επιθυμεί αντιπαράθεση, αλλά δεν θα συμβιβαστεί σε ζητήματα αρχής. Όπερ μεθερμηνευόμενο, το ΝΑΤΟ (σ.σ. και για να μην κοροϊδευόμαστε, η Ουάσινγκτον) δεν πρόκειται να κάνει πίσω στη στρατηγική «ανοιχτών θυρών», μέσω της οποίας έγιναν μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας χώρες τού πρώην ανατολικού μπλοκ (Ρουμανία, Πολωνία, χώρες της Βαλτικής), ούτε πρόκειται να εμποδίσει την Ουκρανία αν αυτή θελήσει να προσδεθεί στο άρμα της αστερόεσσας.

Αυτό το ενδεχόμενο, ωστόσο, αποτελεί casus belli για τη Μόσχα, εξ ου και η προ ημερών τοποθέτηση του Βλαντίμιρ Πούτιν, πως αν η Ουκρανία ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και στη συνέχεια η Συμμαχία επιχειρήσει να ανακαταλάβει την Κριμαία από τη Ρωσία και, μάλιστα, με στρατιωτικά μέσα, τότε θα μιλήσουν τα όπλα.

Μάλιστα, διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι η προειδοποίηση δεν είναι μία επικοινωνιακού τύπου «κόκκινη γραμμή», αντιθέτως υποστηρίζουν ότι το Κρεμλίνο δεν θα διστάσει να ρισκάρει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο και μία παράπλευρη έστω και σημαντικότατη οικονομική ζημία προκειμένου να πετύχει τους στρατηγικούς στόχους της στην Ουκρανία.

Δεν θέλουν πόλεμο, αλλά…
Υπάρχουν φυσικά και αυτοί που διαβάζουν πίσω από τις γραμμές και εκτιμούν ότι κανένα από τα δύο «βουβάλια», ούτε η Ουάσινγκτον ούτε η Μόσχα, δεν θα διακινδυνεύσουν την απόλυτη σύγκρουση. Επιχειρηματολογούν μάλιστα ότι αν ο Πούτιν ήθελε πραγματικά να αντιπαρατεθεί στρατιωτικά με τη Δύση στο πολεμικό θέατρο της Ουκρανίας, θα το είχε κάνει ήδη δίχως να αφήσει χρόνο στον Τζο Μπάιντεν και τους δυτικούς συμμάχους του να προετοιμάσουν την άμυνα και την ανταπάντησή τους.

Μέρος του «τζογαρίσματος», λοιπόν, τα τύμπανα του πολέμου που ηχούν όλο και πιο εκκωφαντικά και ενός ιδιότυπου «chicken game», όπου η Ρωσία ελπίζει ότι θα δειλιάσει το ΝΑΤΟ και το ΝΑΤΟ ότι θα δειλιάσει η Ρωσία; Ακόμη κι έτσι να είναι, κανείς δεν μπορεί να υπογράψει συμβόλαιο ότι ένα απονενοημένο θερμό επεισόδιο, όπως αυτό της περασμένης Τρίτης όπου ένα ουκρανικό drone πραγματοποίησε επίθεση στην αυτοανακηρυχθείσα Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του ένας Ρώσος στρατιώτης, δεν θα ανάψει το σπίρτο πάνω από βαρέλι με την πυρίτιδα.