ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ – Μαίρη Βιδάλη: «Παιδεία: συνώνυμη με την πνευματική ανάπτυξη»

«Όταν ο ήλιος του πολιτισμού είναι χαμηλά στον ορίζοντα, ακόμα και οι νάνοι ρίχνουν μεγάλες σκιές», είχε αναφέρει ο Αυστριακός συγγραφέας Καρλ Κράους. Σε μια χώρα που γέννησε τον πολιτισμό, κάποιοι αντιστέκονται στο προαναφερόμενο ρητό. Πόσω μάλλον, όταν διαθέτουν αυτό που είπε ο Αριστοτέλης, ότι δηλαδή «το κάλλος παντός επιστολίου συστατικώτερον». Τον αγώνα για την αναβάθμιση του πνευματικού επιπέδου των συμπατριωτών μας σε συνδυασμό με τη συστατική επιστολή του κάλλους αναγνωρίζουμε στην υπέροχη Μαίρη Βιδάλη.

Την πρωτογνωρίσαμε ως Μις Ελλάς το 1976, αλλά την επόμενη κιόλας χρονιά ξεκινά την καριέρα της πρωταγωνιστώντας στο θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, με πολλές διακρίσεις. Το 2002 ίδρυσε την ΑΜΚΕ Διάχρονο και το 2010 απέκτησε τη δική της θεατρική στέγη, κάνοντας πράξη ένα από τα μεγαλύτερα όνειρά της. Παράλληλο βήμα της η ανάμιξή της στα κοινά, με τη συμμετοχή της αυτήν τη φορά στο ψηφοδέλτιο του Γιώργου Πατούλη για την Περιφέρεια Αττικής, με το ενδιαφέρον της να εστιάζεται, πού αλλού; Στους τομείς Παιδεία – Πολιτισμός, καθώς όπως η ίδια μας τονίζει σε αυτήν τη συνέντευξη που με τόση ευγένεια μας παραχώρησε: «Ο “Πολιτισμός” είναι μια μεταγενέστερη λέξη. Η πρώτη λέξη που τον περιέκλειε ήταν η “Παιδεία”».

Ιχνηλατώντας… με την Καίτη Νικολοπού΄λου

⇒ Κυρία Βιδάλη, έχετε διασχίσει μια ενδιαφέρουσα και πλούσια διαδρομή. Πώς ξεκίνησε αυτό το ταξίδι;

«Όταν στα πέντε μου είδα την Άννα Συνοδινού να ερμηνεύει την “Ηλέκτρα”, είπα “αυτό θα κάνω”. Μετά ήρθαν οι σχολικοί ρόλοι… στο Πανεπιστήμιο με τα πόδια (Νέα Σμύρνη – Σόλωνος)… για να συμπληρώσω τα δίδακτρα της Δραματικής Σχολής, αφού τον πρώτο χρόνο πήγαινα κρυφά. Πού να φανταζόμουν τότε ότι, μετά από χρόνια, θα έπαιζα κι εγώ την “Ηλέκτρα”…»

⇒ Βρήκατε συμπαράσταση στα πρώτα σας βήματα;

«Καταιγιστική. Πρώτος ο Σπύρος Ευαγγελάτος, που μετά από οντισιόν μού έδωσε συμπρωταγωνιστικό ρόλο για ντεμπούτο, δίπλα στους Γιούλη, Φυσσούν, Καρακατσάνη. Μετά ο Γρηγόρης Γρηγορίου, ο Ντίμης Δαδήρας, ο Μάνος Κατράκης, η Σμαρούλα Γιούλη, ο Κώστας Βουτσάς, ο Μάνος Χατζιδάκις. Ατέλειωτη λίστα, δεν τους ξεχνώ ποτέ!»

⇒ Τι ήταν εκείνο που σας ώθησε να αποκτήσετε τη δική σας θεατρική στέγη;

«Κατά διαστήματα από τα 28 μου χρόνια, νοίκιαζα θέατρα για να δίνω με τις επιλογές των έργων το δικό μου στίγμα και κάθε φορά, κυριολεκτώ, έκανα επιτυχία, με αποτέλεσμα οι θεατρώνες την επόμενη χρονιά να το παίρνουν πίσω γιατί, αφού είχε γίνει “πόρτα” όπως συνηθίζουμε να λέμε, θα μπορούσαν να το εκμεταλλευτούν εκείνοι. Έτσι το 1989 αποφάσισα να μην ξανανοικιάσω θέατρο, αλλά, όταν περνούσα τα 50, να δημιουργήσω έναν χώρο με επιλεγμένους πάντα συνεργάτες, όπου “η ψυχή μας δεν θα γεράσει”, όπως έγραψα στο εναρκτήριο πρόγραμμα του ΔΙΑΧΡΟΝΟΥ».

⇒ Πέραν της ηθοποιίας, σας βρίσκουμε να σκηνοθετείτε σημαντικούς Έλληνες και ξένους κλασικούς συγγραφείς. Ποια είναι τα κριτήρια αλλά και τα κίνητρα για αυτές τις επιλογές σας;

«Κυρίως να μεταφράζω και να διασκευάζω, όπως τώρα τις “Ψευτοσπουδαίες”. Ο συγγραφέας, που ήθελα πολύ και σκηνοθέτησα, ήταν ο Λόρκα γιατί είναι ο αγαπημένος μου. Είμαι ηθοποιός, δεν θέλω να σκηνοθετώ γιατί χάνω από την ερμηνεία. Δεν μπορώ να αποστασιοποιηθώ απόλυτα από τη ματιά του σκηνοθέτη παίζοντας συγχρόνως πάνω στη σκηνή. Να είμαι μόνο σκηνοθέτης, προς το παρόν δεν μ’ ενδιαφέρει».

⇒ Πέραν των κλασικών συγγραφέων, ανεβάσατε τον μονόλογο του Γιώργου Α. Χριστοδούλου «Λέλα Καραγιάννη, η μάνα της Αντίστασης», παράσταση για την οποία πήρατε το 1ο βραβείο ερμηνείας μονολόγου στα Κορφιάτικα 2017. Μιλήστε μας γι’ αυτήν την ξεχωριστή εμπειρία.

«Στον κινηματογράφο, η “Ηρώ Κωνσταντοπούλου – 17 σφαίρες για έναν άγγελο” των Νίκου Φώκολου – Τάκη Βουγιουκλάκη, ήταν ο ρόλος που μου χάρισε τη μεγάλη αποδοχή από τον κόσμο. Σ’ αυτή την ταινία γνώρισα τη ΛΕΛΑ, την άλλη μεγάλη μας ηρωίδα, αφού είχαν μοιραστεί το ίδιο κελί με την ΗΡΩ. Πάντα είχα την ελπίδα, μεγαλώνοντας, να παίξω και την Καραγιάννη. Έτσι, χάρηκα αφάνταστα όταν ο Γ.Α. Χριστοδούλου μού την προσέφερε. Κι όπως δήλωσε δημοσίως πρόσφατα, να την ερμηνεύω διά βίου. Όσο για το βραβείο, ήταν εξαιρετικά τιμητικό αλλά και συγκινητικό, γιατί ένιωσα να δίνεται και σε εκείνες».

⇒ Μολιέρος: Αντισυμβατικός, κατασυκοφαντημένος, αφορισμένος από την Εκκλησία… Και μόνο η ζωή του θα μπορούσε να μεταφερθεί στο θεατρικό σανίδι ως τραγωδία! Πόσο αντιφατικό είναι αυτό σε σχέση με τα κείμενά του;

«Καθόλου αντιφατικό. Το +10 γίνεται πολύ εύκολα -10. Η αλλαγή είναι μόνο το πρόσημο. Κάποιος που πόνεσε, ξέρει πολύ καλά να σέβεται την αξία του γέλιου».

⇒ Ο Στίβεν Κινγκ έχει αναφέρει ότι «το χιούμορ είναι μακιγιαρισμένος θυμός». Θεωρείτε ότι ο Μολιέρος ήταν «θυμωμένος»;

«Δεν ήξερα ποιος είναι ο Κινγκ. Τον έψαξα και κατάλαβα γιατί. Δεν μ’ αρέσουν τα μυθιστορήματα τρόμου. Ναι, το χιούμορ μπορεί να είναι μακιγιαρισμένος θυμός, μα για μένα είναι “αμακιγιάριστη ευφυΐα”».

⇒ Αυτό το διάστημα ανεβάζετε τις «Ψευτοσπουδαίες» του Μολιέρου. Πώς καταλήξατε σε αυτή την επιλογή;

«Επέλεξα τις “Ψευτοσπουδαίες” του Μολιέρου ψάχνοντας να βρω ένα έργο με πρωταγωνιστικούς γυναικείους ρόλους, που θα ικανοποιούσε τη Γωγώ Ατζολετάκη, ώστε να πραγματοποιηθεί η πρώτη μας συνεργασία».

⇒ Και πώς είναι αυτή η συνεργασία σας με τη Γωγώ Ατζολετάκη;

«Σέβομαι τους συναδέλφους μου και ποτέ δεν λειτουργώ ανταγωνιστικά, ειδικά αγαπώ τις γυναίκες που έρχονται στο Διάχρονο. Αδιάφορο αν στη συνέχεια μού ανταποδίδουν αυτή την αγάπη. Θεωρώ, όμως, πως με τη Γωγώ έχω το καλύτερο μέχρι τώρα ταίριασμα στη σκηνή, στο παρασκήνιο και στις θέσεις απέναντι στη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα».

⇒ Ποιο το μήνυμα του συγκεκριμένου έργου;

«Μακριά από τους δήθεν και κοντά στην αγάπη. Άλλωστε ο Μολιέρος έγραψε αυτήν τη μόνη κωμωδία με γυναικείους πρωταγωνιστικούς ρόλους για τη γυναίκα του».

⇒ Η κωμωδία ενέχει σκληρά μηνύματα;

«Δοσμένα με υπαινιγμούς. Όπως σοφά λέει ο λαός μας, δεν υπάρχει γάμος δίχως κλάματα και κηδεία δίχως γέλια…»

⇒ Πόσο επίκαιρα θεωρείτε σήμερα τα έργα του Μολιέρου;

«Απόλυτα επίκαιρα, γιατί τα συγκεκριμένα ελαττώματα των ανθρώπων που διακωμωδεί, είναι διαχρονικά. Οι “Ψευτοσπουδαίες” του, δυστυχώς, μας ταιριάζουν περισσότερο από ποτέ, γιατί το σήμερα που ζούμε υποκλίνεται στις ετικέτες και το λούστρο».

⇒ Η Αναγέννηση, στην οποία διαβίωσε ο Μολιέρος, κατά κάποιους ιστορικούς δεν ήταν η χρυσή εποχή, καθώς επικρατούσε η μακιαβελική πολιτική, όπως ισχυρίζονται. Σήμερα, βλέπετε αντίστοιχα φαινόμενα στη χώρα μας, στην Ευρώπη και γενικά στον πλανήτη μας;

«Πια, πολλοί ισχυρίζονται διάφορα και, χάριν εντυπωσιασμού, πολλά. Ας μη ξεχνάμε ότι στον Χρυσό Αιώνα του Περικλή υπήρχαν σκλάβοι. Όμως, τότε γεννήθηκε η δημοκρατία. Η Αναγέννηση ήταν χρυσή, ό,τι μας άφησε είναι θησαυρός. Η εποχή μας φταίει που κράτησε στοιχεία μακιαβελισμού».

Η συμμετοχή της Μαίρης Βιδάλη στο ψηφοδέλτιο του Γιώργου Πατούλη για την  Περιφέρεια Αττικής

 ⇒ Ενταχθήκατε στο ψηφοδέλτιο του Γιώργου Πατούλη για την Περιφέρεια Αττικής. Εάν όλα πάνε καλά για εσάς, ποιος τομέας σάς ενδιαφέρει και γιατί;

«Φυσικά, επιθυμώ να εργαστώ για τους τομείς Παιδεία – Πολιτισμός. Θα είμαι υποψήφια στον Νότιο Τομέα γιατί εκεί γεννήθηκα και κατοικώ, δηλαδή Καλλιθέα, Νέα Σμύρνη, Παλαιό Φάληρο κτλ. Στην προηγούμενη εκλογή μου, επίσης στον Νότιο Τομέα, είχα εκλεγεί πρώτη με 7.300 ψήφους. Ελπίζω οι συμπολίτες μου να με τιμήσουν και πάλι. Ο Γιώργος Πατούλης βάζει στις πρώτες θέσεις της κλίμακας τον ρόλο της Περιφέρειας στον Πολιτισμό, γι’ αυτό άλλωστε θεώρησα ότι αξίζει να ξανασυμμετέχω στην Τοπική Αυτοδιοίκηση».

⇒ Με ποιον τρόπο ο Πολιτισμός θα μπορούσε να συμβάλει στην πνευματική ανύψωση ενός λαού; Και ποιο το κέρδος από αυτό;

«Ο “Πολιτισμός” είναι μια μεταγενέστερη λέξη. Η πρώτη λέξη που τον περιέκλειε ήταν η “Παιδεία”. Η παιδεία είναι συνώνυμη με την πνευματική ανάπτυξη. Το κέρδος της μάθησης καθιστά το άτομο δυνατό, κυρίως πολίτη που δεν ξεγελιέται εύκολα. Γι’ αυτό, συμφέρον των ανίκανων κρατούντων είναι, όπως λέει κι ο Μολιέρος, να υποθάλπουν την αμάθεια».

«ΟΙ ΨΕΥΤΟΣΠΟΥΔΑΙΕΣ» του Μολιέρου – Κωμωδία

Στο Διάχρονο Θέατρο-Μαίρης Βιδάλη

Η κωμωδία του Μολιέρου «ΟΙ ΨΕΥΤΟΣΠΟΥΔΑΙΕΣ» (Les Femmes Savantes) ενώνει για πρώτη φορά στη σκηνή τη Μαίρη Βιδάλη και τη Γωγώ Ατζολετάκη, οι οποίες ερμηνεύουν τις κάλπικες σοφολογιότατες στο σαλόνι της αναγεννησιακής «καλής κοινωνίας», απολαυστικές και διαχρονικές ηρωίδες του διεθνούς ρεπερτορίου.

Το πολυπρόσωπο αυτό έργο του μεγάλου Γάλλου κωμωδιογράφου, που παρουσιάζεται πολύ σπάνια στην ελληνική σκηνή, ανεβαίνει φέτος στο Διάχρονο Θέατρο (Πυθέου 50-52, Ν. Κόσμος, μετρό Άγιος Ιωάννης, έξοδος Κασομούλη, Τηλ.: 210-7233229), σε ελεύθερη απόδοση-διασκευή Μαίρης Βιδάλη και σκηνοθεσία Κατερίνας Μαντέλη, κάθε Σάββατο στις 9:00μμ και Κυριακή στις 7:30μμ μέχρι και την Κυριακή των Βαΐων.

Το «ΟΙ ΨΕΥΤΟΣΠΟΥΔΑΙΕΣ» είναι το μοναδικό έργο του Μολιέρου με γυναίκες στους κεντρικούς ρόλους. Για τη Μαίρη Βιδάλη είναι ο 7ος αναγεννησιακός συγγραφέας που παίζει και ο 2ος που μεταφράζει, ενώ η Γωγώ Ατζολετάκη ερμηνεύει Μολιέρο για δεύτερη φορά. Συμπρωταγωνιστούν οι: Κωνσταντίνος Τζέμος, Πέτρος Αποστολόπουλος, Δημήτρης Δρακόπουλος, Κωνσταντίνος Νιάρχος, Μαρλέν Κάραλη, Σάββας Σουρμελίδης και η Έλλη Δαδήρα. Τα σκηνικά και τα κουστούμια της παράστασης είναι της Ιωάννας Κατσιαβού και οι φωτισμοί του Γιώργου Δανεσή.

Πρόκειται για μια ξεκαρδιστική διακωμώδηση του τύπου του ψευτοδιανοούμενου και της ψευτοκουλτούρας, που μαστίζει και τη δική μας εποχή. Την κοινωνιολογική ματιά του Μολιέρου αναγνώρισαν σύντομα την παρακμή στα σαλόνια της «καλής κοινωνίας» της εποχής του, και ο ίδιος, με το κοφτερό χιούμορ που τον διέκρινε, θα μας έλεγε: «Ένας μορφωμένος ηλίθιος είναι πιο επικίνδυνος από έναν αμόρφωτο ηλίθιο».

Το έργο σατιρίζει έναν κύκλο γυναικών και των φίλων τους «σοφών», που μιλούσαν με γελοία επιτήδευση και επιδείκνυαν πνεύμα, ενώ παράλληλα αποτελεί μια διαχρονική σατιρική καταγγελία των «νεόκοπων του πνεύματος», οι οποίοι, με ελλιπείς και κακοχωνεμένες γνώσεις προσπαθούν να ανελιχθούν στην κοινωνική κλίμακα. Τα πρόσωπά τους και η εξεζητημένη συμπεριφορά τους είναι οι καθρέφτες και της δικής μας κοινωνίας.

Η υπόθεση ξετυλίγεται στο σπίτι ενός απλοϊκού Παριζιάνου αστού, όπου εισβάλλει ο καιροσκόπος ποιητής, με απώτερο σκοπό την προίκα της κόρης.

Γραμμένο μόλις ένα χρόνο πριν από το κύκνειο έργο του (τον Κατά Φαντασίαν Ασθενή),  έκανε πρεμιέρα στο Théâtre du Palais-Royal το 1672 γνωρίζοντας τεράστια επιτυχία και αποτελεί ένα από τα πιο πολυπαιγμένα έργα του Μολιέρου στη Γαλλία, ιδιαίτερα προσφιλές στην Κομεντί Φρανσέζ τα τελευταία χρόνια.

Ταυτότητα παράστασης:

«Οι Ψευτοσπουδαίες» (Les Femmes Savantes)

Συγγραφέας: Μολιέρος (Ζαν Μπατίστ Ποκλέν)

Ελεύθερη απόδοση – διασκευή: Μαίρη Βιδάλη

Σκηνοθεσία: Κατερίνα Μαντέλη

Σκηνικά – κοστούμια: Ιωάννα Κατσιαβού

Φωτισμοί: Γιώργος Δανεσής

Παίζουν:

Μπελίζ: Μαίρη Βιδάλη

Φιλαμίντη: Γωγώ Ατζολετάκη

Τρισοτέν: Κωνσταντίνος Τζέμος

Κρυσάλ: Πέτρος Αποστολόπουλος

Κλίτανδρος: Δημήτρης Δρακόπουλος

Ερριέτ: Έλλη Δαδήρα

Άριστος: Κωνσταντίνος Νιάρχος

Αρμάνδη: Μαρλέν Κάραλη

Βάντιους: Σάββας Σουρμελίδης