ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ – Πασχάλης Τσαρούχας: «Οι νέοι από τη φύση τους είναι γενναίοι»

«Ο πολιτισμός δεν κληρονομείται, κατακτάται», είχε πει ο Γάλλος συγγραφέας, ακτιβιστής και πολιτικός Αντρέ Μαλρώ. Αν ζούσε σήμερα, θα έλιωνε ρουφώντας τις σελίδες των βιβλίων του αντισυμβατικού, πολυτάλαντου και πολυβραβευμένου Πασχάλη Τσαρούχα, του σκεπτόμενου, ευαίσθητου και ρομαντικού δικού μας Πασχάλη: «Χτίσε εσύ τον κόσμο που ονειρεύεσαι. – Να σκέφτεσαι. Να δρας. Να αντιδράς. Να υπάρχεις…» Αυτήν τη σεζόν, ο Πασχάλης Τσαρούχας εμφανίζεται στη σημαντική παράσταση «Γκιλοτίνα», που ανεβαίνει στο Θέατρο Τέσσερις Εποχές – Γιάννης Μόρτζος (Μοσχονησίων 36 και Σπάρτης, Πλ. Αμερικής, τηλ. 210-8812289). Και με την ευγένεια ψυχής που τον διακρίνει, δεν αρνήθηκε να μας μιλήσει τόσο για το έργο όσο και για τον σπουδαίο Γιάννη Μόρτζο, τον δάσκαλο… Και όχι μόνο.

Ιχνηλατώντας… με την Καίτη Νικολοπούλου

⇒ Κύριε Τσαρούχα, είστε τόσο πολυπράγμων, που δεν ξέρω από πού να ξεκινήσω… Συγγραφέας, μουσικός, σκηνοθέτης, ηθοποιός… ακτιβιστής! Να υποθέσω ότι όλα αυτά είναι κομμάτια του παζλ που συνθέτουν ισόποσα το είναι σας;

«Δεν ξέρω, η φύση μού έχει δώσει τη δυνατότητα και τους τρόπους να εκφράζομαι. Δεν το βρίσκω και τόσο συγκλονιστικό…»

⇒ Ασχολείστε πολύ με το παιδικό βιβλίο. Πώς προέκυψε;

«Από την ανάγκη μου για έργα τα οποία θα αφορούν και τους ενήλικες. Να ευχαριστιόμαστε κι εμείς. Κι έτσι ξεκίνησα να φτιάχνω τα πρώτα μου θεατρικά για παιδιά. Σιγά-σιγά έβαλα κι άλλους προβληματισμούς στα έργα μου, που διακατέχονται από την έννοια του δικαίου, του εφικτού, της ελευθερίας, τις βασικές αρχές δηλαδή».

 

⇒  Κι έτσι σας βρίσκουμε αυτές τις ημέρες στην παράσταση «Το πιο τρελό τριήμερο» στο θέατρο Ήβη;

«Πρόκειται για ένα σύγχρονο παραμύθι της Κέλλυς Σταμουλάκη, που έχει να κάνει με τη σχέση των παιδιών με το διαδίκτυο αφενός και με τους γονείς τους αφετέρου».

⇒ Τελευταία γράψατε εκείνο το αντισυμβατικό «Και να σκεφτείς, είχαμε σχεδόν νικήσει…» (εκδόσεις Όστρια). Ο τίτλος τα λέει όλα…;

«Νομίζω ότι ο τίτλος λέει ό,τι μπορεί να καταλάβει κανείς. Είναι ένα βιβλίο που με αντιπροσωπεύει 100%. Μέσα από μια ερωτική ιστορία ταξιδεύουμε στην Ελλάδα τού σήμερα, με τους προβληματισμούς και την ανατροπή που ζούμε ως κοινωνία. Αν δεν είμαστε ελεύθεροι δεν μπορούμε να ερωτευτούμε, αν δεν υπάρχει δίκαιο δεν μπορούμε να είμαστε χαρούμενοι, είναι αλληλένδετα αυτά. Πρόκειται για ένα πολύ καυστικό βιβλίο, για το πώς οι εξουσίες διαχειρίζονται τα πιόνια που λέγονται άνθρωποι, πολίτες…»

⇒ Αισθάνεστε προδομένος;

 

«Ο καθένας που θεωρεί πως δικαιούται μια καλύτερη προοπτική μπορεί να αισθάνεται προδομένος. Αλλά το ζητούμενο δεν είναι αυτό. Το θέμα είναι τα απόνερα που αφήνει όλο αυτό που περνάμε, και τι εισπράττουμε τελικά, πόσο πιο ώριμοι βγαίνουμε από όλη αυτήν τη διαδικασία».

⇒ Σήμερα, θα επαναλαμβάνατε τη δήλωσή σας ότι θα πολιτευτείτε με την κα Ζωή Κωνσταντοπούλου;

«Όχι. Έκανα λάθος».

 

⇒ Και από την παιδική –θεατρική– αθωότητα, στην… «Γκιλοτίνα». Ένα έργο που ανέβηκε ήδη στο Θέατρο Τέσσερις Εποχές – Γιάννης Μόρτζος. Ποιο ήταν το κίνητρο προκειμένου να συμμετάσχετε σε αυτή την παράσταση;

«Το κίνητρο ήταν ο ίδιος ο Γιάννης Μόρτζος…»

⇒ Ο Δάσκαλος…

«Ναι… Είμαστε από την ίδια σχολή, έχουμε πατήσει στο ίδιο σανίδι, έχουμε ακούσει τα ίδια λόγια, έχουμε μοιραστεί τις ίδιες μυρωδιές και θεωρώ πως είναι πολύ φυσικό να συνεργαστεί κανείς με ανθρώπους που έχει βιώσει ίδια πράγματα έστω και σε διαφορετικές περιόδους και συνθήκες. Αυτά τα λάβαμε και οι δυο υπ’ όψιν, με αποτέλεσμα μια εξαιρετική συνεργασία και συμπόρευση».

⇒ Τι διαπραγματεύεται η «Γκιλοτίνα»;

«Το έργο του Γιώργου Α. Χριστοδούλου, πολύ πρόσφατα γραμμένο, αναφέρεται σε μια εποχή ίσως λίγο πιο μετά από τη δική μας, πολύ κοντά όμως, και διαδραματίζεται σε ένα κρατητήριο μια νύχτα κατά τη διάρκεια της οποίας οι υπουργοί Εσωτερικών της Ε.Ε. θα πρέπει να ψηφίσουν για να αποφασιστεί αν θα συνεχίσει να υφίσταται η Ενωμένη Ευρώπη ή αν κάθε χώρα θα αυτονομηθεί».

⇒ Πολύ ενδιαφέρον! Επίκαιρο; Διαχρονικό;

«Διαχρονικό μακάρι να μην είναι… Ξέρετε, υπάρχουν μεγάλες ανατροπές στην παράσταση. Δεν είναι ένα πράγμα. Εκεί που νομίζεις ότι πήρες την απάντηση, υπάρχει πάντα ένα “αλλά” από πίσω. Έτσι είναι η πραγματικότητα, δηλαδή».

 

⇒ Ένας άστεγος, μια επαναστάτρια, ένας μικροκλέφτης και ένας αστυνομικός.

«Είναι ένας άστεγος, ένας πορτοφολάς και μια κοπέλα επαναστατημένη που συνελήφθη να βάζει φωτιές σε μια τράπεζα αυτήν τη συγκεκριμένη νύχτα. Είναι τέσσερις άνθρωποι οι οποίοι κάποια στιγμή ο καθένας ξεδιπλώνει την αθώα, δική του πλευρά. Υπάρχει και πέμπτο πρόσωπο: το ένα εκατομμύριο κόσμος που διαδηλώνει έξω από το κρατητήριο».

⇒ Κι εσείς ο… αστυνομικός. Πώς αισθάνεστε υποδυόμενος αυτόν τον ρόλο;

«Γιατί ξαφνιάζεστε; Είναι ένας αστυνομικός πολύ διαφορετικός από αυτούς που γνωρίζουμε στους δρόμους! Ίσως κάπου υπάρχει σε κάποια υπηρεσία, σε κάποιο γραφείο αυτό το παιδί…»

⇒ Ο Θουκυδίδης έλεγε πως ευτυχισμένοι είναι μόνο οι ελεύθεροι…

«Άρα, κανείς δεν είναι ευτυχισμένος!»

⇒ …Αλλά η ελευθερία προϋποθέτει γενναιότητα, συμπλήρωνε. Πόσο γενναίοι είναι στην εποχή μας οι νέοι, για να διεκδικήσουν/αποκτήσουν την ελευθερία τους, ώστε να αποδιώξουν κάθε… γκιλοτίνα από τη ζωή τους;

«Μα οι νέοι είναι γενναίοι, από τη φύση τους είναι γενναίοι. Πολλές φορές μπορεί να μην αντιλαμβανόμαστε εμείς τον τρόπο που λειτουργούν, αλλά αυτό αφορά εμάς της παλιότερης γενιάς. Έχουν θάρρος, ζουν σε μια δύσκολη εποχή που τους αναγκάζει να σκύψουν χαμηλά. Αλλά εγώ πιστεύω ότι θα έρθει η στιγμή σιγά-σιγά να σηκωθούν».

⇒ Το θέατρο, η μουσική, το βιβλίο θα μπορούσαν να ανυψώσουν το πεσμένο ηθικό ενός λαού;

«Πάντα βοηθούσαν, αλλά για μένα υπάρχει ένας άλλος καθοριστικός παράγοντας. Τέτοιες δύσκολες περίοδοι χαρακτηρίζονται από έναν οργασμό δημιουργίας. Το ζητούμενο είναι όμως ποιοι είναι αυτοί που προστρέχουν στις τέχνες, να πάρουν κουράγιο από τις τέχνες. Η ιστορία έχει δείξει ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό καταφεύγει στη δημιουργία των τεχνών, και το μεγάλο ποσοστό προσπαθεί να βολευτεί πίσω από τη δική του πόρτα, πιστεύοντας ότι το κακό της διπλανής δεν θα τον βρει. Αφορίζουμε τα πράγματα ως άσχημα και δυσάρεστα, και δεν ασχολούμαστε μαζί τους. Και πράγμα με το οποίο δεν ασχολείσαι, δεν το μαθαίνεις. Και από τη στιγμή που δεν το μαθαίνεις, είσαι υποχρεωμένος να το ξαναζήσεις για να μάθεις!»

⇒ Κάποιες ευτυχισμένες στιγμές της ζωής σας, για τις οποίες θα χαλαλίζατε έστω και μία… αγέλαστη πέτρα;

«Δεν θεωρώ ότι έχω κάνει κάτι λάθος. Πάντα όμως έκανα το καλύτερο που μπορούσα εκείνη τη στιγμή».

Ο πολυτάλαντος Πασχάλης Τσαρούχας

Γεννήθηκε στον Περισσό και οι ρίζες του φτάνουν στο Σουφλί και την Κεφαλονιά. Είναι απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Θεάτρου Τέχνης. Έχει ερμηνεύσει σημαντικούς ρόλους στο θέατρο, όπως στον «Γυάλινο κόσμο» του Τ. Ουίλιαμς, στον «Ματωμένο γάμο» του Φ.Γκ. Λόρκα, στον «Βυσσινόκηπο» του Α. Τσέχοφ, στη «Βασίλισσα της Ομορφιάς» του Μ.Μ. Ντόναφ, στη «Λασκαρίνα» της Μ. Ντενίση, στην «Ελένη» του Ευριπίδη, στο «Πόλεμος και ειρήνη» του Λ. Τολστόι, στο «Μαντζουράνα στο κατώφλι» του Γ. Αρμένη, στους «Εκτελεστές» του Γ. Σκούρτη, κ.ά. Πρωταγωνίστησε στις τηλεοπτικές σειρές «Χωρικά ύδατα» (1998-1999), «Φύγαμε» (2000), «Ερασιτέχνης άνθρωπος» (2000-2001), «Πρόκληση» (2001-2002) και «Η Αγάπη ήλθε από μακριά» (2002-2003). Το 1998 αποσπά για την ερμηνεία του στην κινηματογραφική «Βασιλική» του Β. Σερντάρη το Κρατικό Βραβείο Ερμηνείας Α΄ Αντρικού ρόλου, το Βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού στο 14ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Mar de Plata της Αργεντινής, και το Βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού στο 22ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Καΐρου της Αιγύπτου. Ειδικεύεται στη συγγραφή παιδικών βιβλίων, για τα οποία επίσης έχει λάβει τιμητικές διακρίσεις.

«Η Γκιλοτίνα» του Γ.Α. Χριστοδούλου σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόρτζου

Θέατρο Τέσσερις Εποχές – Γιάννης Μόρτζος

 

Συντελεστές
Συγγραφέας: Γιώργος Α. Χριστοδούλου
Σκηνοθεσία: Γιάννης Μόρτζος
Σκηνικά – κοστούμια: Λαμπρινή Καρδαρά
Μουσική: Τάκης Μπινιάρης
Βοηθός σκηνοθέτη: Τιτίκα Ποθητή Μαρίνου
Φωτισμοί: Τάκης Ποδαρόπουλος
Φωτογραφίες: Απόστολος Ντελάλης

Ερμηνεύουν
Εμμανουήλ (Άστεγος): Γιάννης Μόρτζος
Ειρήνη (Επαναστάτρια): Γιούλη Ζήκου
Βασίλης (Αστυνομικός): Πασχάλης Τσαρούχας
Αντουάν (Μικροκλέφτης): Γιάννης Πολιτάκης

­