Θωρακίζει τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς

Τα εγκαίνια της ΔΕΘ κάθε Σεπτέμβριο σηματοδοτούν την αρχή του οικονομικού έτους, καθώς οι εκάστοτε πρωθυπουργοί αναλύουν στους παραγωγικούς φορείς το πώς θα κινηθεί η οικονομία για το επόμενο έτος. Οι δε εργαζόμενοι και συνταξιούχοι πάντα ανέμεναν το εύρος των αυξήσεων σε μισθούς και συντάξεις.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Από το 2014 και μετά το φιάσκο με το πρόγραμμα Θεσσαλονίκης του Τσίπρα το ενδιαφέρον για την ΔΕΘ και τις κυβερνητικές εξαγγελίες των κυβερνήσεων ατόνησε. Όμως φέτος λόγω και της έκρηξης της ακρίβειας το ενδιαφέρον είναι μεγάλο, καθώς όλες οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του στην ΔΕΘ θα εξαγγείλει συγκεκριμένα μέτρα ενίσχυσης των οικογενειών και φυσικά και μέτρα για την ανάσχεση της ακρίβειας.

Εξάλλου θα πρέπει να τονιστεί ότι η ακρίβεια εξακολουθεί να παραμένει ο υπ’ αριθμόν ένας πονοκέφαλος για το σύνολο των νοικοκυριών, καθώς οι συνεχείς ανατιμήσεις τινάζουν στον αέρα τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Ειδικά τον Σεπτέμβριο, όπου παραδοσιακά τα έξοδα είναι περισσότερα λόγω και των σχολικών ειδών.

Σύμφωνα με την προετοιμασία που έχει ξεκινήσει πριν από τον Δεκαπενταύγουστο στο πρωθυπουργικό μέγαρο και θα ενταθεί το επόμενο διάστημα, καθώς θα υπάρξουν και οι καθιερωμένες συναντήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη με τους εκπρόσωπους των παραγωγικών φορέων, στην Θεσσαλονίκη ο πρωθυπουργός θα αναλύσει όλο το πλέγμα των παρεμβάσεων για την βελτίωση των εισοδημάτων και την αντιμετώπιση της ακρίβειας. Προς ώρας αυτό που γίνεται είναι η εξειδίκευση των παρεμβάσεων, οι οποίες λίγο-πολύ ήταν γνωστές και προεκλογικά. Όμως όλα δείχνουν ότι ο πρωθυπουργός θα έχει και ευχάριστες εκπλήξεις, καθώς τα έσοδα από τον τουρισμό- με βάση τα έως τώρα στοιχεία- «φέρνουν» ένα ποσό στα κρατικά ταμεία, μεγαλύτερο από αυτό που αναμενόταν, το οποίο μπορεί να δοθεί προς ανακούφιση των ασθενέστερων οικονομικά. Το ύψος του ποσού θα γίνει γνωστό προς το τέλος του μήνα και θα προσδιοριστεί μετά τις τελικές συναντήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Κωστή Χατζηδάκη, τον «τσάρο» της ελληνικής οικονομίας.

Αυτό πάντως που καθιστούν σαφές πηγές του Μαξίμου είναι ότι «οι εξαγγελίες θα είναι σύμφωνες με τις συνθήκες που επικρατούν σήμερα. Ειδικότερα, σήμερα η Ελλάδα, λόγω του υψηλού χρέους της και της προσήλωσης της ΕΕ στην επαναφορά των δημοσιονομικών κανόνων, βρίσκεται σε στενή παρακολούθηση από τους εταίρους της αλλά και από τις αγορές. Η χώρα διεκδικεί, και μάλιστα με αξιώσεις, την επενδυτική βαθμίδα μετά από 13 χρόνια, με κάποιους από τους οίκους αξιολόγησης, οι οποίοι επιδοκίμασαν την εκλογή μια σταθερής κυβέρνησης, να περιμένουν να διαπιστώσουν συνέπεια λόγων και πράξεων. Επιπλέον, η χώρα θα πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί να συνεχίσει να πηγαίνει καλά και σε περιβάλλον δημοσιονομικών περιορισμών, που θα ισχύσουν όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε.»

Εισοδήματα 

Με όλα αυτά ως δεδομένα, τα μέτρα του επόμενου χρόνου θα πρέπει να είναι συγκεκριμένα και συμβατά με το κυβερνητικό πρόγραμμα αλλά και με τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας. Έτσι, σε ό,τι αφορά την αύξηση του εισοδήματος, έχει ήδη ψηφιστεί το νέο μισθολόγιο για τον δημόσιο ταμείο, το οποίο προβλέπει μηνιαία αύξηση 70 ευρώ στον βασικό μισθό για τους 663.000 δημοσίους υπαλλήλους, με αύξηση της οικογενειακής παροχής, των επιδομάτων θέσης κατά 30%, των επιδομάτων παραμεθορίου, ιδιαίτερων συνθηκών εργασίας και κατά 10% του επιδόματος βιβλιοθήκης για τα μέλη των ΔΕΘ. Επίσης, θα ανακοινωθεί μια νέα αύξηση του κατώτερου μισθού για τον επόμενο χρόνο, ώστε από τα 780 ευρώ που είναι σήμερα, να προσεγγίσει τα 950 ευρώ στο τέλος 2026.

Στο πακέτο θα περιλαμβάνονται και νέες αυξήσεις για τις συντάξεις κατά 3,4%, ενώ ενδέχεται να προκύψει –συμπληρωματικά– επιπλέον αύξηση 0,3% λόγω απόκλισης των στοιχείων του 2022. Θα υπάρξει επίσης διάταξη η οποία θα μειώνει το πέναλτι του 30% στις συντάξεις όσων, μετά την απονομή της σύνταξής τους, συνεχίζουν να εργάζονται.

Επιπλέον, θα υπάρχει ρύθμιση για όσους λόγω χρέους στα ασφαλιστικά ταμεία πάνω από 20.000 ευρώ, δεν μπορούν να πάρουν τη σύνταξή τους.

Μέτρα στήριξης 

Το πακέτο θα συμπληρωθεί και με ένα νέο πακέτο μέτρων στήριξης, αν οι πληθωριστικές πιέσεις σε τρόφιμα και καύσιμα, που έχουν επανέλθει τις τελευταίες εβδομάδες, ενταθούν.

Αν υλοποιηθούν οι αυξήσεις στα τρόφιμα που προαναγγέλλονται εντός και εκτός Ελλάδας, τότε μια νέα παράταση του market pass ως το τέλος του χρόνου φαντάζει μονόδρομος. Με δεδομένο, όμως, ότι η χρηματοδότηση του προγράμματος από την έκταση φορολόγηση των εταιριών πετρελαιοειδών θα έχει εξαντληθεί μέχρι και το τέλος Οκτωβρίου, η νέα παράταση θα πρέπει να αναζητήσει χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό. Μέχρι στιγμής, το οικονομικό επιτελείο δηλώνει αισιόδοξο ότι το περιθώριο αυτό θα υπάρξει. Ωστόσο, τα κριτήρια θα είναι πιο αυστηρά και οι δικαιούχοι λιγότεροι.

Επίσης, σχεδιάζεται η συνέχιση της επιδότησης των τιμολογίων του ρεύματος για τα οικονομικά ασθενέστερα νοικοκυριά με χαμηλές καταναλώσεις. Για καταναλώσεις πάνω από τα 500 KW, οι επιδοτήσεις θα μειωθούν σταδιακά μέχρι και την κατάργησή τους, στο τέλος του χρόνου. Εξετάζεται επίσης, ένα επίδομα θέρμανσης ανάλογο αυτού που δόθηκε για τον προηγούμενο χειμώνα, που είχε ως βάση υπολογισμού του τα 800 ευρώ για όλους.

Τέλος, στα «προσεχώς» παραμένει και μια δεύτερη καταβολή έκτακτου επιδόματος από 200 έως 300 ευρώ σε περίπου 300.000 συνταξιούχους με προσωπική διαφορά, οι οποίοι δεν έλαβαν φέτος την αύξηση του 7,75% που δόθηκε στις συντάξεις. Το επίδομα, το οποίο θα δοθεί κοντά στα Χριστούγεννα, εξετάζεται να συμπληρωθεί με κάποιες ενισχύσεις για μακροχρόνια άνεργους και δικαιούχους του ελάχιστο εγγυημένου εισοδήματος.

Ο δύσκολος Σεπτέμβριος

Η αλήθεια είναι ότι ο Σεπτέμβριος θεωρείται από τις οικογένειες ως ο δυσκολότερος μήνας των χρόνων. Μετά την ανεμελιά των διακοπών έρχεται ο πρώτος μήνας του φθινοπώρου φορτωμένος με έξοδα. Συνήθως τον Σεπτέμβριο πέφτουν οι πληρωμές των λογαριασμών σε ΔΕΚΟ, ενώ οι περισσότερες οικογένειες έχουν να αντιμετωπίσουν και τον «Γολγοθά» των σχολικών ειδών. Οπότε στο «καλάθι του νοικοκυριού», σύμφωνα με υπουργική απόφαση του αρμόδιου υπουργού Ανάπτυξης, Κώστα Σκρέκα, θα περιλαμβάνει και σχολικά είδη. Δηλαδή σχολικές τσάντες, κασετίνες, τετράδια, μολύβια, μαρκαδόρους, στυλό.

Εκτός του νέου «καλαθιού» βρίσκονται τα νωπά ψάρια, το κακάο σε σκόνη, η σοκολάτα και τα απολυμαντικά χεριών/αντισηπτικά, ενώ η κατηγορία παρθένο ελαιόλαδο αντικαταστάθηκε με το ελαιόλαδο.

Το νέο καλάθι έρχεται σε μια περίοδο όπου ο πληθωρισμός στα τρόφιμα αντιστέκεται σθεναρά. Τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για τον Ιούλιο κατέγραψαν αύξηση 12,3% στον πληθωρισμό στα τρόφιμα. Και αυτό δεν αφήνει περιθώρια για εφησυχασμό.

Ήδη ανατιμήσεις 13% και μάλιστα με αναδρομική ισχύ από 1η Αυγούστου περιλαμβάνει ο νέος τιμοκατάλογος που έστειλε γνωστή βιομηχανία ζυμαρικών στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Υπερδιπλάσια είναι η ποσοστιαία αύξηση στις οποίες προχωρούν οι βιομηχανίες ελαιολάδου και σπορελαίων -ήδη υπάρχει αύξηση στις τιμές και πρόβλημα επάρκειας ελαιολάδου-, ενώ μονοψήφιο είναι το ποσοστό των νέων ανατιμήσεων στα γλυκά snacks ενώ φόβοι εκφράζονται για το πως θα κινηθούν οι τιμές των γαλακτοκομικών προϊόντων το επόμενο διάστημα. Ενώ ακόμη δεν έχουν περάσει στο ακέραιο οι ανατιμημένοι τιμοκατάλογοι της περασμένης Άνοιξης.

Το κακό για τους καταναλωτές είναι ότι και τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας που προτιμούσαν πολλοί καταναλωτές για να μειώσουν τα έξοδα έχουν ανατιμηθεί έως και 30%, παρά το γεγονός ότι βρίσκονται εντός του «Καλαθιού του νοικοκυριού».