Κινούμενη άμμος το μεταναστευτικό για το Μαξίμου

Σε ένα επικίνδυνο τέλμα έχει περιέλθει η κυβέρνηση λόγω μεταναστευτικού, γεγονός που θέτει σε αμφιβολία οποιαδήποτε εκτίμηση και πρόβλεψη για τον πολιτικό αντίκτυπο και κατ’ επέκταση φθορά που θα προκαλέσουν στον «κορμό» του Μαξίμου οι αντιδράσεις των νησιωτών του Βορείου Αιγαίου.

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Τη φωτιά που έχει ανάψει η πανθομολογούμενα άγαρμπη και αστυνομική διαχείριση του μεταναστευτικού προβλήματος προσπαθεί να κατασβέσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ακόμη και μετά το τέλος των εργασιών του Δ΄ Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Βουλγαρίας, που έλαβε χώρα την Τετάρτη στην Αλεξανδρούπολη παρουσία του Βούλγαρου ομολόγου του, ο Έλληνας πρωθυπουργός «έκλεψε» λίγο χρόνο για να κάνει έκκληση να πέσουν οι τόνοι. Χαρακτηρίζοντας άγονη την αντίδραση, «η οποία δεν οδηγεί ουσιαστικά πουθενά», ο πρόεδρος της κυβέρνησης επιχειρηματολόγησε ότι είναι, τελικά, προς όφελος των ίδιων των νησιών το κλείσιμο των προβληματικών δομών που υποδέχονται σήμερα πρόσφυγες και μετανάστες και η κατασκευή σύγχρονων φυλασσόμενων δομών.

Παράλληλα, έστειλε μήνυμα με αποδέκτες όσους γνωρίζουν ότι δεν δικαιούνται άσυλο και παρά ταύτα επιλέγουν να έρθουν στην πατρίδα μας: «Μην έρχεστε. Γιατί ο δρόμος στον οποίο σας οδηγούν οι διακινητές –τους οποίους πληρώνετε αδρά– δεν οδηγεί στην ενδοχώρα της Ελλάδος και τελικά στην Ευρώπη. Σταματά στα νησιά και από εκεί θα ξεκινά ο δρόμος της επιστροφής».

Έβγαλαν τα ματάκια τους…

Ως γνωστόν, τα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση βασίζονται σε ένα σχέδιο 4 αξόνων που περιλαμβάνει: α) φύλαξη των συνόρων, β) ταχύτερες επιστροφές, γ) διεθνοποίηση της κρίσης, και δ) δημιουργία των κλειστών δομών. Το πότε όμως αυτή η ολιστική προσέγγιση θα αποδώσει καρπούς είναι μέγα ζητούμενο για την Ηρώδου Αττικού, αφού ελέω μεταναστευτικού η κυβέρνηση μπήκε απότομα στο μικροσκόπιο των ψηφοφόρων του κόμματος και τελεί υπό την κριτική των όσων είχε προεκλογικά υποσχεθεί στους Αιγαιοπελαγίτες, αυτών δηλαδή που βιώνουν πρώτοι και σχεδόν αποκλειστικά το διαρκώς αυξανόμενο πρόβλημα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι δύο στους τρεις Έλληνες καταθέτουν πλέον στις δημοσκοπήσεις την αρνητική γνώμη τους για τους κυβερνητικούς χειρισμούς, ακριβώς επειδή γκρεμίστηκαν οι αρχικές προσδοκίες ότι η Νέα Δημοκρατία θα εφάρμοζε ένα αποτελεσματικότερο σχέδιο από εκείνο των ανοιχτών συνόρων που εφάρμοζαν οι αριστεροί προκάτοχοί της.

Ανεξαρτήτως των ακραίων αντιδράσεων και βιαιοπραγιών πολιτών εναντίον των ανδρών των ΜΑΤ, αλλά και των χυδαίων συμπεριφορών που επέδειξαν τις τελευταίες ημέρες αιρετοί άρχοντες όπως ο περιφερειάρχης Μουτζούρης, δεν αναιρείται η αλήθεια ότι οι ροές γιγαντώθηκαν από τις επιθετικές κινήσεις του Ερντογάν.

¨Ούτε όμως αναιρείται ΄ότι οι εκβιασμοί Ερντογάν ξάφνιασαν την κυβέρνηση και την οδήγησαν σε συνεχή μπρος-πίσω για να σώσουν ό,τι σωνόταν: άμα τη αναλήψει της εξουσίας τον περασμένο Ιούλιο κατάργησε το υφιστάμενο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και υπήγαγε τις «ορφανές» αρμοδιότητες στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και στον αναπληρωτή υπουργό Γιώργο Κουμουτσάκο.

Όταν τον περασμένο Οκτώβριο το σχέδιο έδειχνε ότι δεν περπάταγε, ο Κυρ. Μητσοτάκη έδωσε εντολή να αναλάβει ειδικός συντονιστής για το προσφυγικό ο εξωκοινοβουλευτικός υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, Αλκιβιάδης Στεφανής. Τελικά, τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους η κυβέρνηση αποφάσισε την επανασύσταση του καταργημένου υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, δίνοντας τα υπουργικά κλειδιά στον Νότη Μηταράκη και τα… αντικλείδια του αναπληρωτή στον Γ. Κουμουτσάκο.

Δύο παράγοντες θα κρίνουν το αποτέλεσμα

Πέρα από αναθέματα, το αν η κυβέρνησης θα κρατήσει το κεφάλι της έξω από το νερό ή αν θα βουλιάξει στην κινούμενη άμμο του μεταναστευτικού προβλήματος, θα εξαρτηθεί από δύο παράγοντες:

α) Από το πώς θα εξελιχθεί το ίδιο το σχέδιο της κυβέρνησης, που χρειάζεται περίπου δύο με τρεις μήνες – τόσο θέλουν για να κατασκευαστούν τα κλειστά κέντρα στα νησιά.

β) Από την εξέλιξη των ροών που θα έρχονται από την απέναντι πλευρά του Αιγαίου, ειδικά όταν θα αρχίσει να καλυτερεύει ο καιρός.

Σοβαρό είναι και το θέμα της απόδοσης ασύλου. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν σχεδόν 80.000 εκκρεμείς αιτήσεις, εκ των οποίων οι 40.000 είναι στα νησιά. Τα κλειστά κέντρα προβλέπεται να έχουν χωρητικότητα της τάξεως των 18.000 με 20.000 ατόμων, κάτι που σημαίνει πως η αποσυμφόρηση των νησιών πρέπει να γίνει άμεσα το επόμενο διάστημα μέσω της επιτάχυνσης της διαδικασίας.

Την ίδια ώρα, στα συρτάρια του Ν. Μηταράκη υπάρχει και το σχέδιο μετεγκαταστάσεων που αφορά την ηπειρωτική Ελλάδα. Χωρίς ακόμη να έχει αποκρυσταλλωθεί το πλάνο, το σχέδιο είναι βέβαιο πως περιλαμβάνει δομές σε Κρήτη, Πελοπόννησο και Στερεά Ελλάδα, που είναι οι πρώτες περιφέρειες που θα κληθούν να συνεισφέρουν στη διαχείριση.

Ο αριθμός των προσφύγων που προβλέπεται να μεταφερθούν στην ενδοχώρα είναι συνολικά γύρω στις 20.000, με περίπου 9.000-10.000 να βρίσκονται ήδη σε ξενοδοχεία και σπίτια.

Με αυτά και μ’ αυτά, το βράδυ της Πέμπτης  ο πρωθυπουργός συμφώνησε με τα στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης των νησιών του Βορείου Αιγαίου να στηριχθούν οι τοπικές κοινωνίες με οριζόντια οικονομικά μέτρα καθώς και εξειδικευμένα μέτρα για κάθε νησί με βάση τις ανάγκες τους. Παράλληλα ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα περιοδεύσει τις επόμενες ημέρες σε Σάμο, Χίο και Λέσβο, αρχής γενομένης από το νησί του Πυθαγόρα.

Ο… άυλος κίνδυνος, πάντως, για το Μέγαρο Μαξίμου παραμένει και είναι η δεδομένη αδυναμία κάθε κυβέρνησης να διαχειριστεί χωρίς πληγές τον μαξιμαλισμό των πολιτών-ψηφοφόρων. Κι εδώ η Νέα Δημοκρατία έχει να αντιπαρατεθεί με την αξίωση όχι μόνο των νησιωτών που αρνούνται τελικά κάθε δομή –ανοιχτή ή κλειστή–, αλλά και με την ευρωπαϊκού τύπου απροθυμία των τοπικών κοινωνιών στην ενδοχώρα να βάλουν πλάτη και να φιλοξενήσουν πρόσφυγες στα μέρη τους.

Αμηχανία…

Μάλλον  αμηχανία είναι ο χαρακτηρισμός που ταιριάζει στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τους κυβερνητικούς χειρισμούς στο μεταναστευτικό οι ίδιοι οι «γαλάζιοι» βουλευτές. Η κατάσταση στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος έμοιαζε να βελτιώνεται μετά τις πρόσφατες ανακοινώσεις για τη δημιουργία κλειστών κέντρων, επιλογή που έχει αρκετούς θιασώτες εντός των κομματικών τειχών.

Ωστόσο, το κρας τεστ θα γίνει όταν αποφασιστούν οι χώροι που θα δημιουργηθούν δομές στην ενδοχώρα. Τότε θα αρχίσουν τα πραγματικά δύσκολα για τους βουλευτές που θα έχουν να βάλουν στη ζυγαριά από τη μία το κομματικό καθήκον και πειθαρχία, κι από την άλλη τους εξαγριωμένους ψηφοφόρους των περιφερειών τους.

Σημειολογικά να πούμε απλώς ότι τις τελευταίες ημέρες της οργής, το γραφείο του Νότη Μηταράκη στη Χίο είχε κατεβάσει ρολά, ενώ 16 από τα συνολικά 20 στελέχη της Νομαρχιακής Διοικούσας  Επιτροπής (ΝΟΔΕ) και της Δημοτικής  Τοπικής Οργάνωσης (ΔΗΜΤΟ) της Ν.Δ. στη Χίο παραιτήθηκαν.