Ο «φλεγματικός» Έλληνας με το… βρετανικό ταπεραμέντο στις διαπραγματεύσεις

Δεν είναι (μόνο) η βρετανική προφορά που έδωσε τη δυνατότητα στον Ευκλείδη Τσακαλώτο να κλείσει την πολυπόθητη συμφωνία με τους δανειστές. Είναι και η βρετανική συμπεριφορά του που απέχει χιλιόμετρα από εκείνη του προκατόχου του.

Του Θεοδόση Παπανδρέου  

Άνθρωπος χαμηλών τόνων με διαφορετική παιδεία, πιο κοντά σε εκείνη των συνομιλητών του, ο υπουργός Οικονομικών κατάφερε να κάνει τη διαφορά και σε σύντομο χρονικό διάστημα να καλύψει το κενό –στρέβλωση το λένε κάποιοι…–  που είχε αφήσει ο Γιάνης Βαρουφάκης. Αν και οι δυο τους δεν διαφωνούν στα ουσιώδη, η προσέγγισή τους είναι εντελώς διαφορετική και φαίνεται εκ του αποτελέσματος τουλάχιστον ότι αυτή η αλλαγή λειτούργησε. Άλλωστε, ο νυν «τσάρος» της οικονομίας και επικεφαλής της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας εκμεταλλεύθηκε όλο το προηγούμενο διάστημα τη θέση του ως αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, προκειμένου να έρθει πιο κοντά με τους δανειστές, την ίδια ώρα που ο Γιάνης τραβούσε τα φώτα της δημοσιότητας επάνω του.

Τα συγκριτικά πλεονεκτήματά του
Ο διάδοχός του προσέγγιζε όσους έπρεπε, τους μιλούσε στη δική τους γλώσσα και τους καθησύχαζε. Στο πλήρωμα του χρόνου, ο ανασχηματισμός τον έφερε στη θέση για την οποία προετοιμαζόταν όλο το προηγούμενο διάστημα. Και μάλιστα με σημαντικά εφόδια που δεν είχε ο Γ. Βαρουφάκης. Κατ’ αρχάς, την αποδοχή από τους συνομιλητές του: μπορεί και αυτός όπως ο προκάτοχός του να μη φορούσε γραβάτα αλλά τουλάχιστον είχε το πουκάμισο μέσα στο παντελόνι! Η ανατροφή του δεν του επέτρεπε να κάνει διαφορετικά και αυτό –ακόμη και το πουκάμισο– επί της ουσίας βοήθησε όσο κι αν ακούγεται υπερβολικό.

Και μπορεί στην Ελλάδα κάποιοι να γελούν ειρωνικά κάθε φορά που τον ακούν να μιλά σχολιάζοντας κακοπροαίρετα τα κακά του ελληνικά, αυτό όμως καμία σημασία δεν είχε στις διαπραγματεύσεις, οι οποίες έγιναν στα αγγλικά. Η στάση του και η χρήση της αγγλικής ενίσχυσαν το προφίλ του, αναγκάζοντας τους συνομιλητές του να διαλεχθούν μαζί του ως ισότιμος προς ισότιμο. Ειδικά αν σε όλα αυτά προσθέσει κανείς τη βαθιά γνώση των οικονομικών αλλά ακόμα περισσότερο τη μεθοδικότητά του, καθώς και την ταχύτητα αποκρίσεων.

«Ελπίζω να είναι ο Ευκλείδης», είχε πει χαρακτηριστικά ο Γ. Βαρουφάκης λίγες ώρες πριν από τον ανασχηματισμό. Ο ίδιος άλλωστε τον είχε προτείνει στον Αλέξη Τσίπρα ως διάδοχό του. Μόνο που η πρωθυπουργική απόφαση ήταν και σχεδόν μονόδρομος: Λίγο διάστημα πριν, είχε οριστεί επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας (προαναγγέλλοντας με αυτόν τον τρόπο τον ανασχηματισμό;) είχε βιώσει από κοντά όλη τη διαδικασία, οπότε δεν χρειαζόταν περίοδο προσαρμογής αλλά ούτε και ενημέρωση. Το κυριότερο; Ο Ευ. Τσακαλώτος ήταν ο υπεύθυνος Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ πριν από τις εκλογές.

Ήδη στις πρώτες κιόλας συναντήσεις με τους δανειστές έδειξε πως γνώριζε με απόλυτο τρόπο το αντικείμενό του και ήταν σε θέση άμεσα να παρουσιάσει εναλλακτική λύση όταν προέκυπτε κάποιο πρόβλημα.

Οι μαραθώνιες διαπραγματεύσεις δεν έδειξαν να τον κουράζουν. Με ψυχραιμία, λένε οι συνεργάτες του, αντιμετώπισε ακόμα και τις πλέον παράλογες απαιτήσεις χωρίς ούτε για ένα λεπτό να δείξει αγανάκτηση ή να δυναμιτίσει το κλίμα. Άλλωστε, μιλάμε για εκείνον που ενώ διαθέτει οικονομική επιφάνεια και ακαδημαϊκές διακρίσεις, δεν έχει πρόβλημα να μοιράζει χαρτάκια προτεραιότητας για τα σουβλάκια στα φεστιβάλ του ΣΥΡΙΖΑ ή να κάτσει στο ταμείο ώστε να βοηθήσει.