Restart σε δομές και κυβέρνηση

Η φετινή Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ήταν κι αυτή ένα από τα θύματα της Θεομηνίας. Η Θεσσαλονίκη δεν έζησε την αίγλη των προηγούμενων χρόνων. Όταν οι ανακοινώσεις εκ μέρους των πρωθυπουργών και οι υποσχέσεις των αρχηγών της αξιωματικής αντιπολίτευσης ήταν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος για πολύ καιρό.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Με αυτά τα δεδομένα η αποψινή ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη και η αυριανή συνέντευξη Τύπου που θα παραχωρήσει ο πρωθυπουργός, μοιραία θα κινηθεί σε άλλα… χωράφια και όχι για τις οικονομικές εξαγγελίες της κυβέρνησης. Μέχρι και χθες εκ μέρους των συνεργατών του πρωθυπουργού ήταν ασαφές εάν ο κ. Μητσοτάκης θα επιμείνει στις ανακοινώσεις για επιπλέον στήριξη των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, πέραν των μέτρων που έχουν ήδη ψηφιστεί από το καλοκαίρι με το πρώτο νομοσχέδιο του Κωστή Χατζηδάκη λίγες ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ως ο νέος τσάρος της οικονομίας.

Όλα δείχνουν ότι η αποψινή ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στους παραγωγικούς φορείς στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο θα κινηθεί πάνω στις επιβεβλημένες αλλαγές στις δομές του κράτους, ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει των προκλήσεων που γιγαντώνονται λόγω και της κλιματικής κρίσης. Ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με πληροφορίες, σχεδιάζει να προβεί σε ανακοινώσεις για δομικές αλλαγές στην Πολιτική Προστασία, ούτως ώστε να υπάρχει καλύτερη ανταπόκριση του κρατικούς μηχανισμού σε ακραία φαινόμενα όπως οι πρόσφατες πολυήμερες μεγάλες πυρκαγιές στον Έβρο ή οι καταστροφικές πλημμύρες που βύθισαν στα λασπόνερα τον θεσσαλικό κάμπο. Φαινόμενα, όμως, τα οποία η κλιματική κρίση μπορεί να τα κάνει να εμφανίζονται τα επόμενα πολύ συχνότερα από ό,τι ίσχυε στο παρελθόν.

Τα χρήματα από την Ευρώπη

Αναμφίβολα προτεραιότητα για τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση είναι η ταχύτερη δυνατή αρωγή στους πληγέντες. Τα κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι σημαντικά, όμως υπάρχουν κάποιες διαδικασίες, οι οποίες στην καλύτερη περίπτωση μπορούν να χαρακτηριστούν ως χρονοβόρες. Εξάλλου είναι γνωστό το τέρας της γραφειοκρατίας της Κομισιόν στις Βρυξέλλες. Εάν σε αυτό προσθέσουμε και την ελληνική νοοτροπία του «άστο για αύριο», τότε ελλοχεύει ο κίνδυνος να χαθεί μέρος των κονδυλίων.

Η κυβέρνηση, όπως διαμηνύουν πηγές του Μαξίμου και αναμένεται να αναφερθεί απόψε ο πρωθυπουργός, φέρεται αποφασισμένη να κινηθεί με διαφορετικούς ρυθμούς από ό,τι η ελληνική γραφειοκρατία. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η ταχύτητα στην κατάθεση σχεδίων για χρηματοδότηση και η συνακόλουθη ταχεία κατανομή τους είναι και η εντολή που έχει δώσει ο κ. Μητσοτάκης στα αρμόδια υπουργεία.

Στο σχέδιο διαχείρισης των 2,25 δισεκατομμυρίων ευρώ για τα επόμενα χρόνια μετέχει ενεργά το υπουργείο Οικονομικών, αλλά και η προεδρία της κυβέρνησης, ενώ κρίσιμο ρόλο θα παίξουν και τα υπουργεία Υποδομών και Αγροτικής Ανάπτυξης. Η ελληνική πλευρά θα έχει ως «επιτετραμμένο» τον υφυπουργό Οικονομικών Θάνο Πετραλιά, ο οποίος θα βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή με τις Βρυξέλλες, ενώ ως τις αρχές της επόμενης εβδομάδας η ελληνική κυβέρνηση θα καταθέσει το σχέδιο για αναπροσαρμογή των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, αν και πριν από λίγες μέρες, στο τέλος Αυγούστου, είχε κατατεθεί προς έγκριση ένα νέο σχέδιο διάρθρωσης των ποσών που δικαιούται η χώρα μας, παράλληλα με ένα πακέτο νέων έργων ύψους 500 εκατ. ευρώ για τις υποδομές με τη μορφή χαμηλότοκων δανείων. Κι όπως τονίζουν κυβερνητικοί αξιωματούχοι «εθνικοί και ευρωπαϊκοί πόροι θα είναι το επόμενο διάστημα ένας ενιαίος κουβάς».

Συνεπώς, τόσο οι αποζημιώσεις όσο και τα έργα υποδομής θα προκύψουν από έναν συνδυασμό εθνικών και κοινοτικών πόρων. Τα πρώτα χρήματα που θα δοθούν, πάντως, για τις αποζημιώσεις και για την κρατική αρωγή θα προέλθουν από τον εθνικό προϋπολογισμό, ενώ κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών εξηγούν ότι «έχουν προβλεφθεί οι αποζημιώσεις και για την καταστροφή που συντελέστηκε στον Έβρο». Παράλληλα, στη Θεσσαλία θα τρέξουν γρήγορα και οι καταγραφές, εντός δεκαημέρου, προκειμένου να επικαιροποιηθούν τα σχέδια που αφορούν τα projects του Ταμείου Ανάκαμψης.

Για το 2023, από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ της περιόδου του 2014-2021 θα πρέπει να αναμένονται περίπου 250 εκατομμύρια ευρώ και για το τρέχον ΕΣΠΑ περίπου 100-150 εκ. ευρώ, συνεπώς σύνολο 300-400 εκ από τα Ταμεία Συνοχής. Παράλληλα, μετά τις καταγραφές θα δρομολογηθεί και το πακέτο των περίπου 400 εκ. ευρώ από το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ε.Ε., αν και τα χρήματα δεν θα έρθουν όλα φέτος.

Το μεγάλο πακέτο των χρημάτων, πάντως, θα προέλθει από νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 με επιλέξιμα έργα ύψους 1,5 δισ. ευρώ που θα διατεθούν τα αμέσως επόμενα έτη. Είναι προφανές ότι ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα, όμως η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να «τρέξει» για να στείλει και το μήνυμα στους πολίτες ότι δεν θα μείνουν απροστάτευτοι έναντι του φυσικού φαινομένου που τους έπληξε.

Συσκέψεις για τη ΔΕΘ

Υπό αυτό το πρίσμα και με δεδομένη την πολιτική συμφωνία Μητσοτάκη-Φον Ντερ Λάιεν, διεξήχθησαν και οι τελευταίες συσκέψεις στο Μαξίμου για την αποψινή ομιλία του πρωθυπουργού στην ΔΕΘ. Πέρα από τις διαρθρωτικές αλλαγές που θα ανακοινώσει ο κ. Μητσοτάκης και θα αφορούν τη δομή της Πολιτικής Προστασίας και την προοπτική αμεσότερης συσχέτισής της με τις Ένοπλες Δυνάμεις, κρίσιμο είναι και το τι θα γίνει με το οικονομικό πακέτο.

Εκτίμηση του κυβερνητικού επιτελείου είναι ότι κάποια, στοχευμένα μέτρα στήριξης για την ακρίβεια και το ρεύμα μπορούν να συνεχιστούν, αν και θεωρείται δύσκολο το περίφημο «καλάθι» να είναι γεμάτο, μιας και οι διαθέσιμοι πόροι θα χρειαστούν για την άμεση ανακούφιση των πληγέντων. Όμως το πιο σημαντικό για τους συνεργάτες του πρωθυπουργού είναι στην ομιλία του ο Κυριάκος Μητσοτάκης να σημάνει ένα γενικότερο restart στην κυβέρνηση και να εμπνεύσει εκ νέου την κοινωνία, ότι και σχέδιο υπάρχει και οι κατάλληλοι άνθρωποι για το υπηρετήσουν.