Στήνει νέα υβριδική επίθεση στον Έβρο ο σουλτάνος

Σε κατάσταση επιφυλακής βρίσκεται πλέον η Αθήνα μετά την επίθεση που εξαπέλυσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο Τούρκος πρόεδρος μετά το επιτυχημένο ταξίδι του Έλληνα πρωθυπουργού στις ΗΠΑ και της αποθεωτικής αποδοχής που έτυχε η ομιλία του στο Κογκρέσο έχει νεύρα και το δείχνει σε κάθε ευκαιρία.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Και δεν είναι μόνο οι συνεχείς παραβιάσεις και οι υπερπτήσεις των τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών πάνω από τα νησιά, αλλά το τελευταίο διάστημα παρατηρείται και αύξηση των μεταναστευτικών ροών και στο Αιγαίο και στον Έβρο.

Απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα η Αθήνα αντιδρά με ψυχραιμία, κάτι που ενοχλεί ακόμη περισσότερο τους γείτονες. Το δε χειρότερο είναι πως η απάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ήρθε σε ένα διεθνές οικονομικό φόρουμ, στο Νταβός, εκεί όπου εξέθεσε την Τουρκία αποστέλλοντας ένα σαφές μήνυμα: «Εάν ο πρόεδρος Ερντογάν θεωρεί πως δεν θα υπερασπιστώ την κυριαρχία της Ελλάδας και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, ή δεν θα “διεθνοποιήσω” ότι η Τουρκία συμπεριφέρεται ως αναθεωρητική δύναμη, τότε έχει εσφαλμένη εντύπωση». Διότι ακόμη και ο πλέον αδαής κατανοεί ότι όταν η Ελλάδα «καρφώνει» την Τουρκία σε ένα τόσο σημαντικό οικονομικό φόρουμ, όπως είναι αυτό που διεξάγεται στην Ελβετία με τη συμμετοχή των ισχυρότερων οικονομικά ανθρώπων, τότε τα προβλήματα για τους γείτονες μεγεθύνονται. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η τουρκική οικονομία πνέει τα λοίσθια, με τον πληθωρισμό να έχει ανέλθει σε τριψήφιο νούμερο και τους πολίτες να αντιδρούν. Και με βάση όλες τις δημοσκοπήσεις ο Ερντογάν χάνει από όλους τους πιθανούς αντιπάλους, στις προεδρικές εκλογές που είναι προγραμματισμένες για το 2023.  Οπότε με το να αυξήσει την επιθετικότητα του έναντι της Ελλάδας προσπαθεί να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη της χώρας του.

Πάντως στο Μαξίμου για να λέμε και του στραβού το δίκιο ήδη έχουν εξετάσει σενάρια για ένα θερμό καλοκαίρι και δεν αποκλείουν να θυμίζει εν πολλοίς αυτό του 2020, με τους δύο στόλους να είναι έτοιμοι για εμπλοκή. Και μπορεί εμείς να είμαστε προσανατολισμένοι στο πως θα προσελκύσουμε περισσότερους τουρίστες, όμως από την άλλη πλευρά μοιάζουν περισσότερο αποφασισμένοι με εκβιασμούς να επιτύχουν κατά αρχάς τουλάχιστον την αναβάθμιση των ήδη υπαρχόντων F-16της τουρκικής αεροπορίας εάν δεν καταφέρουν να πείσουν τις ΗΠΑ για την αγορά νέων μαχητικών.

Καμία απάντηση

Η Αθήνα έχει επιλέξει να μην απαντά και στέκεται μόνο στην σαφή δήλωση του πρωθυπουργού. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά τις αλλεπάλληλες δηλώσεις εκ μέρους τούρκων αξιωματούχων, οι Έλληνες ομόλογοι τους αποφεύγουν την παραμικρή απάντηση. «Εμείς θα ορίσουμε το επίπεδο της δικής μας φωνής, όποτε το επιλέξουμε», τονίζουν από το Μαξίμου. Όμως την ίδια ώρα έχει σταλεί μήνυμα προς την Άγκυρα πως δεν μπορεί να συνεχιστεί ο διάλογος υπό το καθεστώς παραβιάσεων.

Και το πιο σημαντικό, είναι πως η Αθήνα έχει επεξεργαστεί όλα τα σενάρια και την πιθανή τουρκική κλιμάκωση, έχει απαντήσεις για όλα, άλλωστε υπάρχει και η εμπειρία των τελευταίων τριών χρόνων. Αν και δεν είναι λίγοι αυτοί που εκτιμούν πως η Άγκυρα τελικά δεν θα περάσει την κόκκινη γραμμή εν μέσω καλοκαιριού, εν τούτοις οι πάντες είναι έτοιμο για όλα.

Εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού

Στο Μαξίμου παρατηρούν ότι ανάλογα είχε πράξει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και το 2020, πριν από την υβριδική επίθεση με τους Αφγανούς μετανάστες στον Έβρο. Και τότε πριν μεταφέρει με στρατιωτικά λεωφορεία τους Αφγανούς στα Ελληνοτουρικά σύνορα είχε υπάρξει αντίστοιχη επιθετική ρητορική από τον Τούρκο πρόεδρο. Είναι χαρακτηριστικό ότι είχε αρνηθεί την πρόταση εκ μέρους των Βουλγάρων για τριεθνή συνάντηση, επειδή δεν ήθελε να μιλήσει με τον Μητσοτάκη.

Εν συνεχεία εξελίχθηκε η υβριδική επίθεση στον Έβρο που αποκρούστηκε από την Ελλάδα με επιτυχία εκθέτοντας στην διεθνή κοινότητα τον Ερντογάν, αλλά και οι παραβιάσεις της ελληνικής υφαλοκρηπίδας από το ερευνητικό σκάφος Ορούτς Ρέις. Στο ίδιο μοτίβο, είχαν κινηθεί οι δηλώσεις του Τούρκου προέδρου και μετά το ραντεβού με τον Κυριάκο Μητσοτάκη τον Ιούνιο του 2021 στο ΝΑΤΟ. Μπορεί να μεσολάβησαν «ήρεμα νερά», όμως επανήλθαν οι τουρκικές διεκδικήσεις για αποστρατικοποίηση των ελληνικών νησιών και οι απειλές.

Στην Αθήνα εκτιμούν πως ο Ερντογάν προετοιμάζει το έδαφος για μία νέα εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού, καθώς προ ολίγων ημερών ενημέρωσε την κοινή γνώμη της Τουρκίας ότι ξεκινά η επιχείρηση επαναπατρισμού ενός εκατομμυρίου Σύρων προσφύγων που ζουν στη νότια Τουρκία. Και όλοι κατανοούν στο Μαξίμου πως είναι πολύ πιθανό, αντί να μεταφερθούν προς την Συρία να ανηφορίσουν προς τον Έβρο. Επίσης ελάχιστες ώρες πριν από την επίθεση Ερντογάν στον Μητσοτάκη, πέντε σκάφη με 450 πρόσφυγες επιχείρησαν να περάσουν σε Χίο και Σάμο από την Τουρκία. Αντίστοιχη πίεση δέχεται σύμφωνα με τους συνοριοφύλακες και ο Έβρος λόγω της χαμηλής στάθμης του ποταμού, την οποία εκμεταλλεύονται οι διακινητές. Την περίοδο 1 – 23 Μαΐου οι αποτροπές ανήλθαν κατά μέσο όρο στις 350 ημερησίως ενώ οι μεταναστευτικές ροές αυξήθηκαν κατά 25%.

Ποντάρει στο ΝΑΤΟ

Η επιθετικότητα του Τούρκου προέδρου και συνολικά της τουρκικής ηγεσίας αναμένεται να ενταθεί όσο πλησιάζουμε προς την Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ που θα διεξαχθεί στα τέλη Ιουνίου. Με βάση την αδιάλλακτη στάση της Τουρκία και το βέτο που θέτει ώστε να μην γίνουν μέλη της συμμαχίας η Φιλανδία και η Σουηδία, ο Ερντογάν πιέζει να υπάρξει συνάντηση του με τον Μπάιντεν στο περιθώριο της Συνόδου. Προς ώρας δεν έχει θετική ανταπόκριση.

Και βέβαια σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποκλειστεί τίποτα. Όσο ο Ερντογάν δεν επιτυγχάνει τους στόχους του, αυξάνεται ο κίνδυνος να υπάρξει μία ηχηρή πρόκληση εκ μέρους της Τουρκίας με την αποστολή πλωτού γεωτρύπανου στην κυπριακή ΑΟΖ, ή την έξοδο σεισμογραφικού σε περιοχή που θα πυροδοτούσε νέα ένταση με την Ελλάδα.

Ειδικά όταν πληροφορείται ότι ήδη στρατιωτικοί εκπρόσωποι των ΗΠΑ επισκέφθηκαν το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις με το Νίκο Παναγιωτόπουλο, αλλά και τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ, Κωνσταντίνο Φλώρο, για τα F-35. Μάλιστα με τον κ. Φλώρο υπήρξαν πιο εξειδικευμένες συζητήσεις, όπως το δυνητικό χρονοδιάγραμμα παραγωγής, παραδόσεων και εκπαίδευσης του Ιπτάμενου και Τεχνικού Προσωπικού της ΠΑ, καθώς επίσης και το πλαίσιο υποστήριξής των μαχητικών αεροσκαφών.