Τα μηνύματα των δημοσκοπήσεων

Μηνύματα με πολλούς αποδέκτες έδειξαν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις του 2023. Από την μία επιτρέπουν στην κυβέρνηση να ετοιμάζεται για τον σχεδιασμό του επόμενου έτους, τουλάχιστον μέχρι τις ευρωεκλογές του Ιουνίου.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Βέβαια, η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει μια σειρά από προκλήσεις με κυριότερο το πρόβλημα της ακρίβειας, που χτυπά όχι μόνο τα ευάλωτα νοικοκυριά, αλλά και την μεσαία τάξη. Την ίδια στιγμή, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και οι απαντήσεις των πολιτών αναφορικά με δύο νομοσχέδια που θέλει να φέρει προς ψήφιση η κυβέρνηση: για τα μη κρατικά πανεπιστήμια, αλλά και για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών.

Ειδικότερα, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Merton Analysis, από τους ερωτηθέντες που δηλώνουν πως ανήκουν στην «μεσαία τάξη» το 29% δήλωσε ότι προγραμματίζει λιγότερα έξοδα για τις ημέρες των εορτών σε σχέση με πέρυσι, ενώ στον αντίποδα το 24% κάνει λόγο για αύξηση των εξόδων. Δεν εξηγεί όμως ότι η αύξηση αυτή προέρχεται λόγω των ανατιμήσεων, ή όντως έχει την δυνατότητα να χαλάσει περισσότερα ευρώ. Μόνον εκείνοι που αυτοπροσδιορίζονται ως «ανώτερη τάξη» δηλώνουν κατά πλειοψηφία ότι θα ξοδέψουν περισσότερα φέτος, ενώ αντίθετα όσοι δηλώνουν πως ανήκουν στην εργατική τάξη, οι αγρότες και οι μικρομεσαίοι αναφέρουν σε πολύ μεγάλα ποσοστά ότι θα ξοδέψουν λιγότερα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα στοιχεία της Pulse για ένα κρίσιμο για την κυβέρνηση θέμα που είναι η ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων. Το σχετικό νομοσχέδιο συζητήθηκε στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο του 2023 και θα κατατεθεί στη Βουλή τον Ιανουάριο, ενώ ήδη υπάρχουν αντιδράσεις από κόμματα της αντιπολίτευσης.

Ειδικότερα στην ερώτηση «πώς αντιμετωπίζετε τη λειτουργία μη κρατικών ανώτατων ιδρυμάτων» το 47% απάντησε σίγουρα/μάλλον θετικά, ενώ το 40% απαντά σίγουρα/μάλλον αρνητικά. Στην ερώτηση «λειτουργία μη κρατικών ανώτατων ιδρυμάτων: Με ποια τοποθέτηση συμφωνείτε περισσότερο;» το 30% απάντησε «θα επιθυμούσα να μην επιτραπεί» αλλά το 26% σημείωσε ότι θα προτιμούσε να επιτραπεί και το 28% τάχθηκε στο ότι «δεν έχω πρόβλημα αν επιτραπεί». Αδιάφορο για το ζήτημα δηλώνει το 5% των ερωτηθέντων, ενώ το 11% δήλωσε «δεν ξέρω ή δεν απαντώ».

Την ίδια στιγμή, ένα θέμα που έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις στο εσωτερικό της «γαλάζιας» Κοινοβουλευτικής Ομάδας είναι το νομοσχέδιο για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών. Σύμφωνα με την Pulse στην ερώτηση «πολιτικός γάμος ζευγαριών του ίδιου φύλου: με ποια τοποθέτηση συμφωνείτε περισσότερο;» το 20% είπε «θα επιθυμούσα να επιτραπεί», το 32% δήλωσε «δεν έχω πρόβλημα αν επιτραπεί», ενώ το 10% τοποθετήθηκε ότι του είναι αδιάφορο τι θα γίνει. Ωστόσο, ένας στους τρεις ερωτηθέντες δηλώνει πως θα επιθυμούσε να μην επιτραπεί.

Την ίδια στιγμή το 56% των ερωτηθέντων απαντά «μάλλον αρνητικά» ή «σίγουρα αρνητικά» στην ερώτηση «πώς αντιμετωπίζετε τη νομική αναγνώριση των παιδιών που μεγαλώνουν από ζευγάρια του ίδιου φύλου;». Την ίδια στιγμή το 36% απάντησε στο ίδιο ερώτημα «σίγουρα θετικά» η «μάλλον θετικά».

Όταν το ερώτημα για τα παιδιά εξειδικεύεται με τη διατύπωση «αναγνώριση παιδιών ζευγαριών του ίδιου φύλου: με ποια τοποθέτηση συμφωνείτε περισσότερο;» το 42% δήλωσε ότι θα προτιμούσε ή δεν έχει πρόβλημα αν επιτραπεί η νομική αναγνώριση των παιδιών που μεγαλώνουν από ζευγάρια του ίδιου φύλου, ενώ το 47% απάντησε ότι θα επιθυμούσε να μην επιτραπεί. Το 5% των ερωτηθέντων δήλωσε αδιάφορο για το τι θα γίνει, ενώ το 6% κινήθηκε στην ουδέτερη ζώνη του «δεν ξέρω – δεν απαντώ».

Σε ό,τι αφορά την προτίμηση των πολιτών στα κόμματα, το κυβερνών κόμμα και ο Κυριάκος Μητσοτάκης διατηρούν μία τεράστια διαφορά από τον δεύτερο. Έτσι η διαφορά κυμαίνεται στις 20 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ στην καταλληλότητα για πρωθυπουργός η απόσταση που χωρίζει τον Κυριάκο Μητσοτάκη με τον Στέφανο Κασσελάκη και το Νίκο Ανδρουλάκη είναι χαοτική. Η μόνη διαφορά που έχει παρατηρηθεί είναι ότι το ΠΑΣΟΚ πέρασε στην δεύτερη θέση και κάθε μήνα προσθέτει στο ποσοστό του, ενώ την ίδια ώρα ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται σε διαρκή πτώση. Πάντως η διαφορά των δύο κομμάτων δεν είναι τέτοια που να χαρακτηριστεί αναστρέψιμο.

Όχι διαρροές προς την δεξιά

Αυτό, όμως που πρωτίστως ανησυχεί το κυβερνών κόμμα είναι κάποιες διαρροές που παρατηρούνται προς την άκρα δεξιά, καθώς υπάρχει ένα κλίμα σε όλη την Ευρώπη που ευνοεί τα κόμματα με ακραία ρητορική, που έχει ως κυρίαρχη επιχειρηματολογία την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού με απαγορεύσεις και ακραίο τρόπο. Έτσι, λοιπόν, στο Μαξίμου νιώθουν ικανοποίηση για την μεγάλη αποδοχή του Κυριάκου Μητσοτάκη και το ότι οι πολίτες εξακολουθούν να εμπιστεύονται τη Νέα Δημοκρατία, παρά τις αστοχίες των πρώτων μηνών της δεύτερης θητείας. Όμως την ίδια ώρα δεν περνά απαρατήρητο το γεγονός πως κάποια από τα κόμματα που κινούνται στα δεξιά διατηρούν τα ποσοστά τους και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν μικρή άνοδο στις μετρήσεις.

Στο πρωθυπουργικό μέγαρο θα περιμένουν και τις μετρήσεις του Ιανουαρίου για να δουν αν πρόκειται για μια τάση που θα συνεχιστεί ή είναι κάτι συγκυριακό. Για παράδειγμα, αυτό μπορεί να συνδέεται με την πρόσφατη συζήτηση που πυροδότησε στη Βουλή η τροπολογία για τους μετανάστες. Υπενθυμίζεται πως την εν λόγω τροπολογία – που πέρασε με 262 «ναι» την καταψήφισαν τα τρία κόμματα της αντιπολίτευσης που κινούνται δεξιότερα της Ν.Δ., δηλαδή η Ελληνική Λύση, η Νίκη και οι Σπαρτιάτες. Πάντως το μήνυμα που εκπέμπεται από το πρωθυπουργικό μέγαρο είναι ότι θα συνεχιστούν τα ανοίγματα στο κεντρώο κοινό, ωστόσο ταυτόχρονα δεν θέλουν να χάσουν ένα παραδοσιακό κοινό και να αφήσουν χώρο σε άλλους «ενοίκους» στη δεξιά πολυκατοικία, που ονειρεύονται ότι θα ξεφύγουν από τις γκαρσονιέρες του ισογείου για πιο άνετο διαμέρισμα σε υψηλότερα πατώματα.

Στο κυβερνών κόμμα το επόμενο διάστημα σκοπεύουν να ανεβάσουν ταχύτητες και να τονίσουν το διακύβευμα της αναμέτρησης των ευρωεκλογών, καθώς θέλουν να αποφύγουν μια χαλαρή ψήφο. Με μια ατζέντα μεταρρυθμίσεων, αλλά και με στοχευμένες παρεμβάσεις στην οικονομία οι «γαλάζιοι» θέλουν να συσπειρώσουν την εκλογική τους βάση και να τονίσουν πως σε μια εποχή πολλαπλών προκλήσεων δεν υπάρχουν περιθώρια για ψήφο διαμαρτυρίας.