Επί τάπητος νέα στήριξη στα νοικοκυριά

Η ελληνική κοινωνία παρακολουθεί συγκλονισμένη την σφαγή των αμάχων στο Ισραήλ, είτε αυτοί είναι Ισραηλινοί, είτε Παλαιστίνιοι. Ευθυμούν οι Έλληνες από την «Κασσελακιάδα» και την κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ που θυμίζει επιθεώρηση του Μάρκου Σεφερλή. Όμως το μεγάλο πρόβλημα για όλα τα νοικοκυριά είναι η ακρίβεια που δεν λέει να καλμάρει.

Του Νεκτάριου Χρήστου

Η κυβέρνηση από την πλευρά της αποφάσισε μέσω του υπουργείου Ενέργειας να συνεχίσει τα μέτρα στήριξης στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και το Νοέμβριο αυξάνοντας το ύψος της επιδότησης. Μία κίνηση που αν μη τι άλλο αποδεικνύει την διάθεση της κυβέρνησης να στηρίξει τους πολίτες στο κύμα ακρίβειας που ενσκήπτει ενισχυμένο και στην ενέργεια.

Έτσι, λοιπόν, με βάση τις ανακοινώσεις για μηνιαίες καταναλώσεις έως 500kWh, η ενίσχυση αυξάνεται σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα και ανέρχεται σε 25€/MWh. Η κατηγορία αυτή καταλαμβάνει το 90% των νοικοκυριών στην Ελλάδα. Την ίδια ενίσχυση θα λάβουν και όσοι έχουν μηνιαία κατανάλωση πάνω από 500 kWh, υπό την προϋπόθεση ότι θα μειώσουν κατά 15% τη μέση ημερήσια κατανάλωση ενέργειας, σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή. Στα νοικοκυριά που είναι ενταγμένα στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ), η ενίσχυση ανέρχεται στα 60€/MWh για το σύνολο της κατανάλωσης και απορροφά το 100% του αυξημένου κόστους. Επιπλέον για τους αγρότες, ανεξαρτήτως ισχύος παροχής και επιπέδου τάσης, η ενίσχυση αυξάνεται σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα και ανέρχεται σε 25€/MWh, για το σύνολο της μηνιαίας κατανάλωσης.

Εφεδρεία 200 εκ. ευρώ

Τα θετικά μαντάτα που προκύπτουν από τα πρώτα εκτέλεσης του προϋπολογισμού στο εννεάμηνο, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, δείχνουν ότι θα ξεπεράσουν τον αρχικό στόχο και μέχρι το τέλος του έτους θα δημιουργηθεί μία «δημοσιονομική εφεδρεία» πέριξ των 200 εκ. ευρώ που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση των πιο ευάλωτων με έκτακτες παροχές.

Όπως έχει παραδεχθεί ο πρωθυπουργός το μεγαλύτερο πρόβλημα με το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπη η κοινωνία αποτελεί η ακρίβεια και αυτό ανησυχεί ιδιαίτερα το Μέγαρο Μαξίμου. «Θα πρέπει να καταλάβουν όλοι ότι η ελληνική αγορά δεν είναι μπάτε σκύλοι αλέστε και αλεστικά μη δίνετε και θα προστατεύσουμε τους Έλληνες καταναλωτές και την ελληνική οικογένεια και είμαστε αποφασισμένοι να το κάνουμε αυτό», δήλωσε ο αρμόδιος υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, προαναγγέλλοντας ακόμα πιο εντατικούς ελέγχους στην αγορά.

Όπως διαμηνύουν από την κυβέρνηση όποια εταιρεία ξεπερνά το περιθώριο κέρδους το οποίο προσδιορίζεται από το νόμο, τότε θα της επιβάλλονται πολύ βαριά πρόστιμα, όπως έχει ήδη γίνει. Η οικονομία παράγει διαρκώς θετικά αποτελέσματα, ωστόσο αυτό πρέπει να αποτυπωθεί και στην τσέπη των καταναλωτών, όπως σημειώνουν κυβερνητικά στελέχη και «να μην εξανεμιστούν από τις τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ».

Η αλήθεια είναι ότι σε όλες τις μετρήσεις της κοινής γνώμης αποτυπώνεται η πίεση που δέχεται η κυβέρνηση μέσα από τις τιμές στα σουπερμάρκετ και, εν μέσω ραγδαίων διεθνών εξελίξεων που πυροδοτούν ανησυχίες. Γι’ αυτό και το Μαξίμου έχει στοχοπροσηλωθεί στο πως θα διατηρήσει αποτελεσματικές ισορροπίες μεταξύ της κοινωνικής πολιτικής και της δημοσιονομικής εγκράτειας. Στα σενάρια έχει επανέλθει πλέον και η επέκταση του Market Pass για περισσότερες κατηγορίες πολιτών, καθώς είχε ζυγιστεί και τελικά αποφασίστηκε μόνο για τους πλημμυροπαθείς, ενώ σε κάθε περίπτωση Μαξίμου και οικονομικό επιτελείο είναι σε ανοιχτή γραμμή για την επεξεργασία κάθε δυνατότητας.

Η κυβέρνηση ξορκίζει οποιαδήποτε «σκιά» στο αφήγημά της για την οικονομία, θεωρώντας την άλλωστε το ισχυρότερο «χαρτί» έναντι των πολιτικών αντιπάλων της. Ταυτόχρονα, διαβάζοντας στα γκάλοπ και ανασφάλεια και δυσαρέσκεια των πολιτών για την ακρίβεια και την αισχροκέρδεια, επενδύσει στην αποτελεσματικότητα των μέτρων όπως οι εντατικότεροι έλεγχοι και τα αυστηρά πρόστιμα σε μεγάλες αλυσίδες.

Οι δημοσκοπήσεις το δείχνουν

Στις δημοσκοπήσεις το τελευταίο δίμηνο η ακρίβεια (και τα ζητήματα της οικονομίας) καταγράφεται με διαφορά ως το μείζον θέμα. Ενδεικτικές οι απαντήσεις πολιτών (MRB) στην αξιολόγηση των κυβερνητικών μέτρων για την ακρίβεια: το 55,2% τα θεωρεί αναποτελεσματικά (εξ αυτών, οι δύο στους δέκα είναι ψηφοφόροι της Ν.Δ.), το 35,8% θεωρεί πως είναι μερικώς αποτελεσματικά, το 4,8% απαντά πως αντιμετωπίζουν το πρόβλημα.

Κυβερνητικά στελέχη παραδέχονται ότι έρχεται όλο και πιο κοντά η ανάγκη να υπάρξουν ανασχεδιασμοί όσο δεν υπάρχουν σημάδια αποκλιμάκωσης της κατάστασης στο Ισραήλ και στη Γάζα. «Ελπίζω να μην χρειαστεί να  ανατρέξουμε στις δημοσιονομικές μας εφεδρείες για να διαχειριστούμε ενεργειακή κρίση. Η κυβέρνηση είναι έτοιμη, όπως το έκανε όταν ξέφυγαν οι τιμές του φυσικού αερίου, να στηρίξει την ελληνική κοινωνία» έλεγε προ ημερών ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με το Μαξίμου άλλωστε να αναγνωρίζει ότι αναταράξεις στην αγορά του πετρελαίου μπορούν να υπάρξουν από τη μία στιγμή στην άλλη ανάλογα με τις εξελίξεις.

Τα υπέρ και τα κατά

Σε αυτό το πλαίσιο στην κυβέρνηση βάζουν στη ζυγαριά τα υπέρ και τα κατά. Στα υπέρ είναι η αύξηση των επενδύσεων, ειδικά μετά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Ήδη η επένδυση στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα ήταν ένα χαρμόσυνο νέο. Επίσης ο τουρισμός αποτελεί άλλο ένα όπλο για την χώρα. Η Ελλάδα αναμένεται να επιτύχει ρεκόρ εισπράξεων και αφίξεων, καταρρίπτοντας αυτό του 2019. Παράγοντες της αγοράς τοποθετούν το ύψος των ταξιδιωτικών εσόδων στα 20 δισεκατομμύρια ευρώ και το υπουργείο Οικονομικών θεωρεί και περιέχεται στο προσχέδιο, ότι σε σχέση με το 2023, το επόμενο έτος θα προστεθεί άλλο ένα δις ευρώ.

Στα κατά συμπεριλαμβάνονται και αρκετοί φόβοι. Όπως η αύξηση στις τιμές της ενέργειας, πρωτίστως με το πετρέλαιο και δευτερευόντως το φυσικό αέριο και κατ’ επέκταση το ρεύμα είναι οι μεγάλοι αστάθμητοι παράγοντες. Εκφράζονται σοβαρές ανησυχίες ότι σε περίπτωση κλιμάκωσης και εμπλοκής περισσοτέρων χωρών στην Μ. Ανατολή στην διαμάχη, η τιμή του πετρελαίου μπορεί να εκτιναχθεί σε πολύ υψηλά επίπεδα. Ο βασικός φόβος εστιάζεται στο Ιράν και στο ρόλο που μπορεί διαδραματίσει. Να θυμίσουμε ότι ελέγχει τα στενά του Ορμούζ από τα οποία περνάει το 1/3 της παγκόσμιας παραγωγής.

Ένας άλλος πονοκέφαλος είναι ο πληθωρισμός, που ταλανίζει επί δύο χρόνια την παγκόσμια οικονομία. Τους τελευταίους μήνες υπάρχουν σαφή σημάδια αποκλιμάκωσης και φαίνεται εφικτό μέχρι το τέλος του έτους, ο στόχος που είναι να υποχωρήσει κάτω από το 2%, που είναι το αποδεκτό όριο να επιτευχθεί. Ωστόσο σε περίπτωση που υπάρξει μικρό ή μεγάλο ενεργειακό σοκ, είναι αυτονόητο ότι θα μπούμε σε μία νέα περίοδο πληθωριστικών πιέσεων. Και αυτός είναι ο κύριος λόγος που δεν πρόκειται να κλειδώσουν άμεσα οι αποφάσεις για το ύψος της στήριξης των νοικοκυριών.