Η πάνδημη στήριξη προκαλεί ανησυχίες

Η κυβερνητική επιλογή να υποστηρίξει το συλλαλητήριο των αγροτών και να σταθεί αρωγός στην κάθοδο των τρακτέρ στο Σύνταγμα για να το χρησιμοποιήσει ως όπλο στις διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες για τις αναγκαίες αλλαγές στην Κοινή Αγροτική Πολιτική, μπορεί να αποδείχθηκε απόλυτα σωστή, αλλά δεν έκλεισε το μέτωπο.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Στο πρωθυπουργικό επιτελείο ναι μεν δηλώνουν ικανοποιημένοι, ότι όλα εξελίχθησαν ομαλά, όμως την ίδια ώρα θορυβήθηκαν όχι μόνο με τον όγκο, αλλά και την υποδοχή που έτυχαν οι αγρότες από τον απλό κόσμο, τα αυθόρμητα χειροκροτήματα από όπου περνούσαν από την πρωτεύουσα τα τρακτέρ, όπως και η παρουσία φοιτητών στο αγροτικό συλλαλητήριο που αντιδρούν στο νόμο για τα μη κρατικά πανεπιστήμια.

Στο κυβερνητικό επιτελείο πήραν μία ανάσα από το γεγονός ότι η κινητοποίηση πραγματοποιήθηκε χωρίς απρόοπτα και σε απόλυτη συνεργασία με την ΕΛ.ΑΣ και αποφεύχθηκαν δυσάρεστες εξελίξεις, με δεδομένο ότι οι δρόμοι ήταν κυριολεκτικά πλημμυρισμένοι από διαμαρτυρόμενους. Εξακολουθούν, δε, να προβλέπουν ότι το κατά γενική παραδοχή εντυπωσιακό σε όγκο συλλαλητήριο ήταν η κορύφωση των κινητοποιήσεων και ότι παρά την υπόσχεση που δίνουν οι αγρότες για συνέχιση του αγώνα, είναι θέμα χρόνου να αρχίσει να αποψιλώνεται το αγροτικό κίνημα, καθώς σε λίγο καιρό, πέραν των άλλων, υπάρχουν και επείγουσες γεωργικές εργασίες. Σε αυτό εκτιμούν ότι θα βοηθήσει ότι από την ερχόμενη εβδομάδα οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι θα δουν χρήματα στους λογαριασμούς τους, όπως υποσχέθηκε ο ίδιος ο πρωθυπουργός και το έχουν επιβεβαιώσει ουκ ολίγες φορές και οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες. Επίσης στο Μαξίμου εκτιμούν ότι και η νέα συνάντηση που θα έχει ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης με τους αγρότες της Θεσσαλίας, προκειμένου να συζητηθούν τα προβλήματα της συγκεκριμένης περιοχής, αλλά και οι ενέργειες που θα γίνουν για να διορθωθεί η κατάσταση, θα λειτουργήσει ως αντίδοτο στην πίεση των ημερών.

Οι ανησυχίες βουλευτών

Όμως την ίδια ώρα οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος, οι οποίοι προέρχονται από την περιφέρεια και ειδικά από αγροτικούς νομούς, εκφράζουν την ανησυχία τους. Και αυτό, διότι εάν δεν έχουν λυθεί τα μισά τουλάχιστον από τα δίκαια αιτήματα τους (όπως τα έχει χαρακτηρίσει ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης), τότε δεν είναι σίγουρο το πώς θα συμπεριφερθεί ο αγροτικός κόσμος στις ευρωεκλογές. Και μάλιστα φοβούνται ότι μπορεί να γυρίσουν κόντρα στην κυβέρνηση ακόμη και οι «γαλάζιοι» αγροτοσυνδικαλιστές, οι οποίοι και πρωτοστατούν στις κινητοποιήσεις και θα θέλουν να δικαιολογηθούν στους αγρότες.

Επίσης επισημαίνεται και το γεγονός ότι στην Αθήνα πέραν των γνωστών αγροτοσυνδικαλιστών, που ηγούνται των κινητοποιήσεων ξεπήδησε και μία νέα φουρνιά αγροτών, πολύ νεώτερων σε ηλικία, που δεν ήθελαν να αποχωρήσουν από την πρωτεύουσα. Οι συγκεκριμένοι δεν είναι 100% ενταγμένοι στα κόμματα, ανήκουν σε όλο το φάσμα του αγροτικού κόσμου και θέλουν οι κινητοποιήσεις τους να μην είναι απλά μία συνηθισμένη επαναστατική γυμναστική μίας μερίδας εργαζομένων. Και αυτό που έλεγαν ήταν πως «δεν μπορεί να φύγουμε από την Αθήνα έχοντας ξοδέψει 500 ευρώ καύσιμα για το κάθε τρακτέρ δίχως να έχουν επιλυθεί τα βασικά αιτήματα». Αυτό είναι δείγμα ριζοσταστικοποίησης, το οποίο ουδείς μπορεί να προβλέψει πως θα εξελιχθεί.

Αλλά και οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας από τις εκλογικές περιφέρειες της πρωτεύουσας εκτιμούν πως η πρωτοφανής στήριξη της κοινής γνώμης στον αγώνα των αγροτών δεν έχει να κάνει μόνο με τη μορφή των κινητοποιήσεων που επέλεξαν, δηλαδή, με το γεγονός ότι δεν έκλεισαν τους δρόμους, αλλά και με το γεγονός ότι αισθάνονται πως οι αγροτικές κινητοποιήσεις αφορούν και το κατεξοχήν ένα πρόβλημα της κοινωνίας, την ακρίβεια. Το ζήτημα, που σύμφωνα με όλες τις τρέχουσες δημοσκοπήσεις, είναι το κυρίαρχο της δυσαρέσκειας των πολιτών και γι’ αυτό τον λόγο η Ν.Δ. παρουσιάζεται ναι μεν κυρίαρχη στο πολιτικό τοπίο, όμως κινείται πολύ χαμηλότερα από το 41% του περασμένου Ιουνίου.

Η αποκομματικοποίηση των κινητοποιήσεων δεν κάνει πιο εύκολο γρίφο για τη Ν.Δ. Μάλλον το αντίθετο: δυσκολεύεται να φανεί άτεγκτη (ήδη στελέχη της αναφέρονται και σε «δίκαια αιτήματα των αγροτών»), δεν μπορεί να τους αποδώσει επικοινωνιακά στην αντιπολίτευση και προσέχει διπλά την πιθανότητα ριζοσπαστικοποίησής τους – στην Ευρώπη, στις πολλές παρόμοιες διαμαρτυρίες που βρίσκονται σε εξέλιξη, είναι η άκρα Δεξιά που φαίνεται πως έχει διεισδύσει στις τάξεις των διαμαρτυρόμενων αγροτών, ακόμα και σε χώρες που οι αγρότες παραδοσιακά αποτελούσαν σοσιαλιστικά στηρίγματα.

Ο γρίφος

Οι κινητοποιήσεις δεν έχουν απόχρωση για έναν ακόμα λόγο – οι κύριες πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα στηρίζουν την πράσινη μετάβαση που περνάει και μέσα από την Κοινή Αγροτική Πολιτική για το 2023-2027. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έκαναν επιτακτικό το Green Deal και αύξησαν τις «πράσινες» υποχρεώσεις των κρατών-μελών θεωρείται πως δεν βοήθησαν να ληφθούν υπόψη οι ευρωπαίοι αγρότες που καλούνται, για παράδειγμα, να εφαρμόσουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο αγρανάπαυση σε περιβάλλον ακρίβειας, ή να περιμένουν τις επιδοτήσεις για τα φωτοβολταϊκά σε τρία χρόνια.

Στο ίδιο μήκος κύματος για τις αντιδράσεις που έχουν δημιουργήσει στον αγροτικό κόσμο οι περιβαλλοντικές προβλέψεις της ΕΕ, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε πριν από λίγες μέρες πως αποσύρει από το τραπέζι την πρόταση της Κομισιόν για μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων στις ευρωπαϊκές καλλιέργειες, η οποία αποτελούσε κόκκινο πανί και είχε ήδη πέσει πάνω στο πρώτο «όχι» από το Ευρωκοινοβούλιο.

Πάντως, από το πρωθυπουργικό επιτελείο αφήνουν να εννοηθεί ότι η μάχη που θα δοθεί στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής για τη νέα Κ.Α.Π δεν είναι αδιέξοδος, ούτε προεξοφλημένος. Άλλωστε, μαζί με τους Έλληνες αγρότες, στους δρόμους με τα τρακτέρ τους βρίσκονται και οι παραγωγοί στη Γαλλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία, την Γερμανία, το Βέλγιο και αλλού. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν μπροστά τους τις Ευρωεκλογές και τυχόν μετωπική σύγκρουση με τους αγρότες, μπορεί να έχει μεγάλο πολιτικό κόστος. Καθόλου τυχαία, ότι ο κ. Μητσοτάκης έκανε πριν από λίγες μέρες ειδική αναφορά στο ζήτημα των περιβαλλοντικών αλλαγών, επικρίνοντας τις λεπτομέρειες του σχεδίου που καταρτίστηκε από την Κομισιόν.