Η θεομηνία αλλάζει την ατζέντα

Η πρωτοφανής κακοκαιρία και η βιβλική καταστροφή στην Θεσσαλία με επίκεντρο το Βόλο και το νομό Μαγνησίας έκανε τον πρωθυπουργό να αναβάλει την καθιερωμένη επίσκεψη του στην ΔΕΘ και την αποψινή ομιλία του στους παραγωγικούς φορείς στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Κάτι πολύ λογικό, καθώς θα ήταν άτοπο την ώρα που οι κάτοικοι της Θεσσαλίας μετρούν τις πληγές τους, οι κυβερνητικοί παράγοντες να σουλατσάρουν στην ΔΕΘ. Έτσι ο κ. Μητσοτάκης έλαβε την απόφαση να  μεταβεί το Σαββατοκύριακο αντί στην Θεσσαλονίκη σε Βόλο, Καρδίτσα, Λάρισα, να ενημερωθεί επί τόπου για τις καταστροφές, να δει μόνος του τα σοβαρά προβλήματα που προέκυψαν από την κακοκαιρία «daniel» και φυσικά να νιώσουν οι πληγέντες ότι η πολιτεία θα είναι δίπλα τους και η αρωγή της θα είναι πολυεπίπεδη. Όχι μόνο στις αποζημιώσεις.

Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν ληφθεί η απόφαση για αναβολή της επίσκεψης του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ΔΕΘ, το Μαξίμου είχε αποστείλει οδηγία σε υπουργούς και κυβερνητικά στελέχη να περικόψουν τις παρουσίες τους σε διάφορες εκδηλώσεις στο πλαίσιο της ΔΕΘ στις απολύτως απαραίτητες.

Όμως η εξέλιξη της κακοκαιρίας που κράτησε περισσότερο από τις προβλέψεις των μετεωρολόγων και οι βιβλικές καταστροφές στην Ελλάδα, έκανε τον πρωθυπουργό να περάσει σε δεύτερη μοίρα τα εγκαίνια της ΔΕΘ και να μεταβεί στις θεσσαλικές πόλεις. Όπως ήταν λογικό αναβλήθηκε για λίγες ημέρες και η επίσκεψη του πρωθυπουργού στον Έβρο, που ήταν προγραμματισμένη για χθες Παρασκευή.

Η ομιλία του πρωθυπουργού στην Θεσσαλονίκη στους παραγωγικούς φορείς θα διεξαχθεί μεσοβδόμαδα, καθώς από την Πέμπτη το πρωί γίνονται συνεννοήσεις και με την διοίκηση της ΔΕΘ, αλλά και με τα άλλα κόμματα για να αλλάξει συνολικά το πρόγραμμα επισκέψεων.

Με βάση τις τελευταίες εξελίξεις και τις ζημιές από την κακοκαιρία, τόσο στο Μαξίμου, όσο και στο υπουργείο Οικονομικών γίνεται ένας νέος σχεδιασμός και με την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ναι μεν ο πρωθυπουργός στην ΔΕΘ ήθελε να αναπτύξει το όραμα του, αλλά και τον οδικό χάρτη της οικονομίας για τα επόμενα χρόνια με βάση τις μεταρρυθμίσεις, αλλά και την αναβάθμιση της επενδυτικής βαθμίδας, την οποία αναμένουμε, όμως πλέον όλα θα κινηθούν με βάση τα νέα δεδομένα.

Ήδη ο υπουργός Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, αναφέρθηκε στην κρατική δράση και τις κυβερνητικές αποφάσεις: «Το κράτος σε αυτή τη φάση δρα πολυεπίπεδα. Το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, ο ΔΕΔΗΕ, οι υπόλοιποι φορείς που χειρίζονται άμεσα την κρίση και εμείς ως υπουργείο Οικοδομικών είμαστε παγίως σε επαφή με το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας και με το υπουργείο Υποδομών για να δούμε τόσο τα θέματα της αποκατάστασης των υποδομών και τι απαιτείται όσο και το θέμα της αντιμετώπισης των άμεσων αναγκών και των αποζημιώσεων των αγροτών και των Ελλήνων πολιτών που έχουν πληγεί».

Μάλιστα ο υπουργός Οικονομικών ήταν πιο συγκεκριμένος στο θέμα των αποζημιώσεων: «Είναι σε συνεχή επαφή οι αρμόδιοι υπουργοί που χειρίζονται τα θέματα της κρατικής αρωγής. Υπάρχουν διαδικασίες που ακολουθούνται. Δίνεται μία πρώτη βοήθεια εάν έχει καταστραφεί σπίτι, μία προκαταβολή 20.000 ευρώ και 6.000 ευρώ για τις οικοσυσκευές, αυτό το μοντέλο θα εφαρμοστεί και εδώ. Θα επιχειρήσουμε να πάμε με ταχύτητα και ορθή καταγραφή των ζημιών. Τα τελευταία χρόνια λόγω των αλλεπάλληλων φαινομένων έχει διαμορφωθεί μία σχετική «τεχνογνωσία» γι’ αυτά τα θέματα συνεπώς αυτά τα θέματα πάνε γρήγορα».

Σε ό, τι αφορά τους αγρότες που είδαν την περιουσία τους είτε να καίγεται, είτε να βουλιάζει είπε: «Θα κάνουμε καταγραφή, εκεί βασικό ρόλο έχει ο ΕΛΓΑ, με τον επικεφαλής του ΕΛΓΑ, κ. Λυκουρέτζο. Από την ΕΕ υπάρχει το Ταμείο Ανάκαμψης, που υπάρχουν κατανεμημένοι πόροι. Υπάρχει το Ταμείο Αλληλεγγύης για τις φυσικές καταστροφές που δεν φημίζεται για την γενναιοδωρία του και υπάρχει και το ΕΣΠΑ. Ειδικά για το ΕΣΠΑ, μπορεί να γίνουν εσωτερικές ανακατανομές πόρων σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η ΕΕ με δεδομένο ότι όλες οι χώρες βιώνουν το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής η Ευρώπη πρέπει να ανακατανείμει τον προϋπολογισμό της και να δώσει μεγαλύτερη βαρύτητα στην κλιματική κρίση».

Αυτή η βάση

Στα νέα δεδομένα που φέρνει πλέον στην οικονομία και η κλιματική κρίση αναμένεται ότι θα αποτελέσει ένας από τους βασικούς άξονες της ομιλίας του πρωθυπουργού. Οι καταστροφές από τις πυρκαγιές και τώρα από τις πλημμύρες δημιουργούν νέες ανάγκες στην οικονομία και γι’ αυτό το λόγο δεν αποκλείεται να κατατεθεί και νέος συμπληρωματικός προϋπολογισμός για να υπολογιστούν και τα νέα έξοδα από τις καταστροφές στην Θεσσαλία (περισσότερο) και στην Αργολίδα (λιγότερες εκεί).

Εκτός από τις αποζημιώσεις που θα ανακοινωθούν για τους πληγέντες ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται ότι θα μιλήσει για ένα νέο αναπτυξιακό σχέδιο για τις περιοχές που υπέστησαν τεράστιες καταστροφές ακόμη και σε μεγάλες υποδομές, όπως οι λεκάνες περισυλλογής νερού στην Μαγνησία. Το πιθανότερο είναι να ακολουθηθεί το μοντέλο της Εύβοιας, δηλαδή να μεταφερθεί το συγκεκριμένο αναπτυξιακό μοντέλο και στην Θεσσαλία, η οποία επλήγη για δεύτερη φορά μέσα σε τρία χρόνια, καθώς δεν ξεχνάμε τι είχε γίνει στην περιοχή και με το πέρασμα του «Ιανού» το φθινόπωρο του 2020.

Φυσικά από την ομιλία του ο πρωθυπουργός δεν πρόκειται να μην αναφερθεί και στις παροχές που είχε ετοιμάσει το κυβερνητικό επιτελείο και τις οποίες θα παρουσίαζε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. «Σε καμία περίπτωση δεν ξεχνάμε τους ευάλωτους συμπολίτες μας και η κυβέρνηση θα τους στηρίξει», μας έλεγε κυβερνητική πηγή. «Η μόνη διαφοροποίηση είναι ότι πλέον εκτός από τους πληγέντες από τις πυρκαγιές, οφείλουμε να περιθάλψουμε και να στηρίξουμε και τους πληγέντες από τις πλημμύρες», συμπλήρωσε ο συνομιλητής μας.

Αν σε όλα αυτά συνυπολογίσουμε και την ακρίβεια που επιμένει κι έχει εξελιχθεί στο υπ’ αριθμόν ένα πονοκέφαλο για το σύνολο των νοικοκυριών, τότε μπορεί και ο πλέον αδαής να κατανοήσει για ποιο λόγο η κοινωνία αναμένει την αποψινή ομιλία κι ελπίζει ότι στο τέλος θα βγει κάποιος λαγός από το καπέλο του πρωθυπουργού. Σε αυτό συντείνουν και οι διαβεβαιώσεις αρκετών από τους συνεργάτες του πρωθυπουργού, ότι «όποια επιπλέον έσοδα προκύψουν εξαιτίας της θετικής πορείας της οικονομίας, όπως τουλάχιστον αυτή έχει πιστοποιηθεί τους πρώτους επτά μήνες του έτους, θα επιστρέψουν στην ελληνική κοινωνία».

Η αλήθεια είναι ότι και στο Μαξίμου υπάρχει ανησυχία ότι οι καταστροφές στις γεωργικές καλλιέργειες που έγιναν από την κακοκαιρία «daniel» να φέρει άμεσες ανατιμήσεις και στα κηπευτικά και φρούτα. Δηλαδή οι επιτήδειοι να προσπαθήσουν να εκμεταλλευθούν τις βιβλικές καταστροφές για να κερδοσκοπήσουν. Ήδη από το Μαξίμου έχει δοθεί εντολή στο υπουργείο Ανάπτυξης για ελέγχους, ώστε να αποφευχθούν νέες ανατιμήσεις.

Αναμφίβολα η αναβάθμιση της επενδυτικής βαθμίδας που αναμένει η χώρα είναι ένας ξεχωριστός άξονας στην ομιλία του κ. Μητσοτάκη. Μπορεί ο πολύς κόσμος να μην καταλαβαίνει τη σημασία της, διότι δεν μετατρέπεται άμεσα σε παροχές. Όμως επειδή και στο Μαξίμου και στο υπουργείο Οικονομικών μπορούν να καταλάβουν το τι σημαίνει επενδυτική βαθμίδα δεν έχουν καμία διάθεση να ρισκάρουν. Στο πλαίσιο αυτό οι αποφάσεις που ελήφθησαν κινούνται εντός των πλαισίων της δημοσιονομικής σταθερότητας και της επίτευξης των στόχων σε συνδυασμό με τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων. Η κυβέρνηση δεν θέλει σε καμία περίπτωση να στείλει λάθος μήνυμα προς τις αγορές και τους επενδυτές που θα λειτουργήσει ανασταλτικά στην πορεία απόκτησης της πολυπόθητης επενδυτικής βαθμίδας.

Ένας επιπλέον σημαντικός λόγος, όμως, που η κυβέρνηση είναι εξόχως προσεκτική είναι, όπως αναφέρθηκε, η επενδυτική βαθμίδα. Χθες ο οίκος αξιολόγησης DBRS έδωσε στη δημοσιότητα την έκθεση για την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας, ο οποίος είναι ο πρώτος στη σειρά από τους τέσσερις μεγάλους διεθνείς οίκους που θα κρίνουν αν η χώρα μας θα αποκτήσει την πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα.
Στην κυβέρνηση θεωρούν ότι η Ελλάδα δικαιούται την αναβάθμιση, καθώς ήταν και παραμένει πρωταγωνίστρια στον δρόμο της ανάπτυξης, έχει τη μικρότερη εδώ και πολλά χρόνια ανεργία, ενώ, παρά τον επίμονο πληθωρισμό στα τρόφιμα, διαθέτει τον τέταρτο χαμηλότερο πληθωρισμό στην Ευρώπη. Λίαν προσεχώς, άλλωστε, αναμένονται και οι αξιολογήσεις των υπόλοιπων οίκων αξιολόγησης και συγκεκριμένα: Moody’s στις 15 Σεπτεμβρίου, S&P στις 20 Οκτωβρίου και Fitch την 1η Δεκεμβρίου.

Με λογική τα μέτρα

Έτσι τα μέτρα στήριξης προς τα νοικοκυριά θα είναι με βάση τις αντοχές της οικονομίας και τη λογική. Εξάλλου τα περισσότερα από τα μέτρα ήταν στο προεκλογικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατία και ήδη έχουν ψηφιστεί από την Βουλή με το πρώτο οικονομικό νομοσχέδιο του Κωστή Χατζηδάκη πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές. Η εφαρμογή των ψηφισμένων μέτρων, όπως έχουν ψηφιστεί θα ξεκινήσουν να υλοποιούνται άμεσα έχοντας ως άμεσο στόχο την άμβλυνση των επιπτώσεων από τις συνεχείς πληθωριστικές πιέσεις.

Στα μέτρα που έχουν «κλειδώσει» και αναμένεται να ανακοινωθούν από τον κ. Μητσοτάκη στην ομιλία του στην ΔΕΘ τις επόμενες ημέρες είναι μεταξύ των άλλων:

• Επέκταση του Market Pass μέχρι το τέλος το έτους.
• Ενίσχυση και διεύρυνση του επιδόματος θέρμανσης.
• Διατήρηση των επιδοτήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος για τους ευάλωτους.
• Παράταση του μειωμένου ΦΠΑ για άλλους 6 μήνες στο τουριστικό πακέτο, στις μεταφορές, στην εστίαση (καφές, μη αλκοολούχα ποτά) και στον πολιτισμό.
• Επίδομα στους συνταξιούχους εκείνους που δεν έλαβαν αυξήσεις αποδοχών.
• Ανάλογα με την πορεία των εσόδων, ίσως να υπάρξει και νέα επιταγή ακρίβειας τα Χριστούγεννα, σε χαμηλοσυνταξιούχους, μακροχρόνια άνεργους κ.α.

Και αυτοκριτική

«Στην ομιλία του ο κ. Μητσοτάκης θα αναδείξει και τα στοιχεία αυτοκριτικής για το θέμα των πυρκαγιών», μας έλεγε συνομιλητής του πρωθυπουργού. Όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι ο πρωθυπουργός δεν προτίθεται να κρύψει τις αδυναμίες που διαπιστώθηκαν στον τομέα της πρόληψης και του έγκαιρου εντοπισμού των πυρκαγιών.
Ο πρωθυπουργός από την μία θα αναγνωρίσει και τα πιθανά λάθη και τις αστοχίες, αλλά για μία ακόμη φορά θα αποκρούσει τις κατηγορίες εκ μέρους της αντιπολίτευσης, τις οποίες τις κρίνει ως άδικες έχοντας ως στόχο την δημιουργία αρνητικού κλίματος. «Με εύκολους μύθους που καλλιεργούν εσκεμμένα συχνά μια σύγχυση γύρω από την κλιματική κρίση, χωρίς να αντιπαραθέτει τεκμηριωμένη και κοστολογημένη αντιπρόταση ή κάποια ουσιαστική και ρεαλιστική εισήγηση», έχει πει τις προηγούμενες ημέρες ο κ. Μητσοτάκης και στην Βουλή (στη συζήτηση σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών) και στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου.

Η κυβέρνηση, αντιθέτως, όπως υποστηρίζουν συνεργάτες του κ. Μητσοτάκη, προχωρά σε «σειρά από πρωτοβουλίες προκειμένου η αρνητική συγκυρία τού σήμερα να μετατραπεί σε μια καλύτερη άμυνα για το αύριο». Πρωτοβουλίες οι οποίες περιλαμβάνουν την άμεση προμήθεια νέου τεχνολογικού εξοπλισμού, στο πλαίσιο της γρήγορης υλοποίησης του προγράμματος «Αιγίς», νέες διαδικασίες πρόληψης και πρόσθετες προσλήψεις 1.200 πυροσβεστών και δασικών υπαλλήλων.

Πλέον μετά και την βιβλική καταστροφή στην Θεσσαλία, όπου όπως φαίνεται από τις πρώτες αποτυπώσεις δεν άντεξαν ούτε βασικές υποδομές δεν είναι απίθανο να ακούσουμε από τον πρωθυπουργό κι ένα νέο μοντέλο σε ό,τι αφορά την Πολιτική Προστασία. Ένα μοντέλο, που δεν θα είναι μόνο με την παρέμβαση μετά τα φαινόμενα, αλλά και οχύρωση πριν από αυτά. Δεν είναι απίθανο να αναφερθεί και στο νέο τρόπο που πρέπει να κατασκευάζονται οι υποδομές, όπως καις την ανάγκη του νομοθετικού πλαισίου, προκειμένου να μην είναι χρονοβόρα η κατασκευή σημαντικών υποδομών, ή ακόμη και η επιδιόρθωση τους.

Οι σταθερές επιδιώξεις

Φυσικά ο πρωθυπουργός δεν πρόκειται να ξεχάσει και δύο σημαντικές μεταρρυθμίσεις για τις οποίες έχει μιλήσει ουκ ολίγες φορές και προεκλογικά. Η πρώτη είναι η Δημόσια Υγεία. Η ενδυνάμωση του ΕΣΥ μέσω της αναδιοργάνωσης του ΕΚΑΒ και των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) στα δημόσια νοσοκομεία, καθώς και της αλλαγής στο μοντέλο διοίκησης των νοσοκομείων, με καθιέρωση διαδικασιών επιλογής διοικήσεων με αντικειμενικά και αξιοκρατικά κριτήρια είναι η σημαντικότερη μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία στον χώρο της Υγείας που θα τρέξει άμεσα.

Επίσης προτεραιότητα στον κυβερνητικό προγραμματισμό έχει το νομοσχέδιο για τις θετικές αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις που ετοίμασε ο Άδωνις Γεωργιάδης και έχει δοθεί ήδη για δημόσια διαβούλευση. Η βασικότερη ρύθμιση του νομοσχεδίου προβλέπει ότι οι εργαζόμενοι θα μπορούν να αυξάνουν το εισόδημά τους και με μια δεύτερη δουλειά, η οποία θα είναι πια νόμιμη και ασφαλισμένη. Και, όπως διευκρινίζεται ρητώς, χωρίς να υπονομεύεται το οκτάωρο, ούτε όμως και η υποχρέωση της ενδεκάωρης ανάπαυσης.