Ανησυχεί η παραζάλη της νίκης

«Οι προγραμματικές ολοκληρώθηκαν και τώρα δουλειά». Αυτό είναι το σύνθημα που έχει δοθεί προς τους υπουργούς από το Μαξίμου. Εξάλλου ο πρωθυπουργός έκανε γνωστό το περίγραμμα των προθέσεων του σε μία πρωτόγνωρη εντελώς συγκυρία, με δεδομένο και το αποτέλεσμα των εκλογών, αλλά και την «κολοβή» αντιπολίτευση.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Διότι πλέον ακόμη και πρόταση μομφής να θέλει να καταθέσει η αντιπολίτευση δεν μπορεί να το κάνει, καθώς δεν φτάνουν τα κουκιά. Οπότε χρειάζονται συνεννοήσεις, οι οποίες υπερβαίνουν τις ιδεολογικές συγγένειες και τα κεντροαριστερά κόμματα θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να απευθυνθούν στα κόμματα που εισήλθαν για πρώτη φορά στο κοινοβούλιο, όπως είναι οι Σπαρτιάτες και η Νίκη.

Και ναι μεν ήδη νομοθετούνται και θα ψηφιστούν τις επόμενες εβδομάδες στην Βουλή τουλάχιστον το 50% των προεκλογικών εξαγγελιών της Νέας Δημοκρατίας, όμως στο Μαξίμου υπάρχει ανησυχία μήπως η παραζάλη του εκλογικού θριάμβου λειτουργήσει ως τροχοπέδη στην παραγωγή του κυβερνητικού έργου. Και όπως έλεγε συνεργάτης του πρωθυπουργού «αυτός ο κίνδυνος έχει εντοπιστεί σε όλες τις κυβερνήσεις της Ευρώπης που δεν υπάρχει επί της ουσίας αντίπαλος». Διότι όταν το ένα κόμμα έχει 41% και τα άλλα 17,5 κι 11,8%, αντίστοιχα δεν μπορείς να μιλάς για αντιπάλους. Και το πιο τρανό παράδειγμα αποτελεί ο Αλέξης Τσίπρας. Η διπλή νίκη του το 2015 και το προσωνύμιο που του κόλλησε ο Θανάσης Καρτερός, το «άχαστος» γύρισε μπούμερανγκ και τον πήρε η κατηφόρα με φόρα, καταλήγοντας στην παραίτηση στο Ζάππειο και ίσως στην πρόωρη πολιτική συνταξιοδότηση.

Σύμφωνα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη το μεγάλο στοίχημα για την κυβερνητική παράταξη δεν είναι μόνο η αποτελεσματικότητα, αλλά μέσω αυτής να διατηρήσει την επιρροή της και πέραν των ορίων της Κεντροδεξιάς. Και μόνο οι μέχρι στιγμής εντολές του Κυριάκου Μητσοτάκη προς τα στελέχη του «λίγα λόγια, πολλή δουλειά, δεν υποσχόμαστε θαύματα, μόνο σκληρή δουλειά και να διορθώνουμε τα λάθη μας», μαζί με την κινητικότητα του ίδιου (μπαράζ συσκέψεων στο Μαξίμου, επισκέψεις εργασίας στα υπουργεία που θα συνεχιστούν μετά την επιστροφή του από το Βίλνιους) μαρτυρούν δύο αγωνίες του Μαξίμου. Η πρώτη είναι η πολιτική ευφορία, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε αυτάρεσκες συμπεριφορές. Η δεύτερη είναι η αδράνεια μέσα στο αλλαγμένο πολιτικό περιβάλλον, η οποία θα απειλούσε να ρίξει τον πήχη των προσδοκιών της κοινωνίας ήδη από το πρώτο καλοκαίρι της δεύτερης γαλάζιας θητείας.

Οι προκλήσεις

Οι προκλήσεις για τους κυβερνητικούς κρύβονται πίσω από την ίδια την πρωθυπουργική πεποίθηση ότι για να αλλάξει κανείς την Ελλάδα «χρειάζονται δύο τετραετίες» και ότι «απαιτούνται ευρύτερες κοινωνικές συμμαχίες». Είναι ο λόγος για τον οποίο προσωπικά ο κ. Μητσοτάκης επιμένει να μιλάει για μεγάλα άλματα και να ρίχνει το βάρος της ρητορικής του στο μοίρασμα της αναπτυξιακής πίτας σε όλους.

Από το πρωθυπουργικό επιτελείο προσπαθούν να θέσουν συντεταγμένα τα κυβερνητικά στελέχη στην αφετηρία μιας τέτοιας τετραετίας «σαρωτικών αλλαγών». Δεν είναι μόνο η επανάληψη της συνταγής του 2019, καθώς και πάλι μοιράστηκαν αμέσως οι υπουργικοί μπλε φάκελοι και έχει ενεργοποιηθεί ήδη το σύστημα συντονισμού – ελέγχου του κυβερνητικού έργου που συνοδεύεται από προκαθορισμένα χρονοδιαγράμματα. Είναι το βάρος που ο Μητσοτάκης δίνει στον στενότερο συντονισμό και έλεγχο, στο περισσότερο επιτελικό κράτος. Ήδη στο πληροφοριακό σύστημα «ΜΑΖΙ» Νο 2 έχουν απευθείας πρόσβαση ο Πρωθυπουργός, καθώς και η νέα ισχυρή ομάδα του Μαξίμου (οι υπουργοί Επικρατείας Σταύρος Παπασταύρου, Άκης Σκέρτσος, Μάκης Βορίδης, ο υφυπουργός Θανάσης Κοντογεώργης, ο γραμματέας του Πρωθυπουργού Γιάννης Μπρατάκος), ενώ θα το τρέχει η Γενική Γραμματεία Συντονισμού της κυβέρνησης. Η αναβάθμιση του Κοντογεώργη οδηγεί πολύ σύντομα σε ανακατατάξεις, με γυναίκα να αναλαμβάνει εκτός απροόπτου τα ηνία της Γενικής Γραμματείας, η οποία είναι σε απευθείας γραμμή με την Ηρώδου Αττικού.

 «Λευκή επιταγή»

Το μήνυμα που το Μαξίμου θέλει να περάσει πειστικά προς τους πολίτες είναι ότι δεν εκλαμβάνει την πολιτική κυριαρχία της Ν.Δ. ως λευκή επιταγή. Εξ ου και όπως φάνηκε από την έναρξη των προγραμματικών δηλώσεων, ο Κυριάκος Μητσοτάκης προτίθεται να ανοίγει διαδοχικά ατζέντες «Δεξιάς» και «Κεντροαριστεράς», όσο κι αν ο ίδιος θέλει να κινείται πέραν των ξεπερασμένων – όπως θεωρεί – κομματικών ορίων.

Προτιμά να μιλά για μέτωπο λογικής. «Επικρατήσαμε μέσα από την πολιτική της ικανότητας και της λογικής», είπε προ ημερών στο Bloomberg, «μετακινήσαμε το κόμμα προς το πολιτικό Κέντρο, επομένως, ναι, υπάρχει μέλλον πέρα από τον λαϊκισμό». Μαζί με την ατζέντα μιας φιλελεύθερης οικονομίας και μαζί με την προσήλωσή του στις επενδύσεις, σε ιδιωτικοποιήσεις, στις μειώσεις φόρων και στην ενίσχυση εισοδημάτων, προσπαθεί να φωτίζει το κοινωνικό πρόσημο της πολιτικής του, μιλώντας για επιδόματα όπου χρειάζεται, να ανοίγει έστω και ως προοπτική χωρίς συγκεκριμένες εξαγγελίες τη ΛΟΑΤΚΙ ατζέντα, να επενδύει στην «ισχυρή Ελλάδα». Στόχος του είναι όχι μόνο να κρατά συσπειρωμένη την παράταξή του, αλλά να συνεχίσει τη συνομιλία με ευρύτερα ακροατήρια.

Μάλιστα έχει ζητήσει από τα στελέχη του κόμματος να αποφεύγουν στις πολιτικές εκπομπές να χρησιμοποιούν την ατάκα «μας ψήφισε το 41%», διότι εκτιμάται ότι αυτό στο τέλος μπορεί να γυρίσει ως μπούμερανγκ.

Η αντιπολίτευση

Φυσικά στο Μαξίμου σε αυτές τις πρώτες ημέρες της δεύτερης κυβερνητικής θητείας προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν τις πρωτόγνωρες συνθήκες στο πολιτικό τοπίο της χώρας. Από την μία το κενό ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο εκτιμάται θα συνεχιστεί ακόμη και μετά την εκλογή αρχηγού για μεγάλο χρονικό διάστημα και από την άλλη το ΠΑΣΟΚ, που σύμφωνα με τις κυλιόμενες δημοσκοπήσεις έχει περάσει ήδη δεύτερο, δημιουργούν νέες πολιτικές συνθήκες. Συν τοις άλλοις η οκτακομματική σύνθεση της Βουλής με τρία κόμματα να επιφυλάσσουν πιέσεις εκ δεξιών – ακροδεξιών στην κυβέρνηση έχουν οδηγήσει το Μαξίμου σε ακόμα εντονότερες εντολές προς τους κυβερνητικούς για φυγή προς τα μπροστά, χωρίς έπαρση.

Η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι δεν θα κριθεί μόνο από την ικανότητά της να εμφανίζεται με χειροπιαστό έργο προς τους πολίτες ως η μόνη στιβαρή πολιτική πρόταση, αλλά επιπλέον και από τη διάθεσή της να αναζητεί συναινέσεις, χωρίς να στηρίζεται αποκλειστικά στη δική της κοινοβουλευτική δύναμη. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση θα αφήσει στην άκρη σε πρώτη φάση τις αντιπαραθέσεις μεταξύ των κομμάτων, ρίχνοντας αποκλειστικά το βάρος στα άμεσα προβλήματα της κοινωνίας, στα πρώτα νομοθετήματα (για την οικονομία, το κράτος, την υγεία) ως σινιάλο συνέπειας λόγου και πράξεων και εκ νέου στην κινητοποίηση των γαλάζιων μηχανισμών ανά την επικράτεια για δύο λόγους: αφενός για την προετοιμασία της παράταξης ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών του Οκτωβρίου, αφετέρου για την υπεράσπιση της κυβερνητικής πολιτικής από τους κατά τόπους νεοδημοκρατικούς πυρήνες.