Κέρδος η διεθνοποίηση του αιτήματος

Λίγες ημέρες μετά την απρέπεια του Ρίσι Σούνακ να αρνηθεί την προκαθορισμένη συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Λονδίνο στο Μαξίμου αποτιμούν ότι απόφαση του Βρετανού πρωθυπουργού έχει θετικό αντίκτυπο στο ελληνικό αίτημα για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα που είχε κλέψει ο λόρδος Έλγιν κατά την διάρκεια του Τουρκοκρατίας και συγκεκριμένα από το 1801-1804.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Η πρωτοφανής για τα διπλωματικά δεδομένα ενέργεια του Ρίσι Σούνακ όπως αποδεικνύεται στα πρώτα 24ωρα διεθνοποίησε το ελληνικό αίτημα και ολοένα και περισσότερες προσωπικότητες της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής θεωρούν επιβεβλημένη την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα. Κάτι που έχει θέσει ως μεγάλο στόχο ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κ. Μητσοτάκης, πριν από το… διπλωματικό επεισόδιο με τον Σούνακ, τόνιζε πως διατηρεί ακέραια την ελπίδα του για επιστροφή των γλυπτών κατά την διάρκεια της δεύτερης θητείας του.

Αυτό τον στόχο επιβεβαίωσε επί της ουσίας και το ίδιο το Βρετανικό Μουσείο, που μέσω εκπροσώπου του τόνισε: «Η θέση του Βρετανικού Μουσείου παραμένει αμετάβλητη. Οι συζητήσεις με την Ελλάδα σχετικά με μια σύμπραξη για τον Παρθενώνα συνεχίζονται και είναι εποικοδομητικές. Πιστεύουμε ότι μια μακροχρόνια συνεργασία αυτού του είδους θα πετύχει τη σωστή ισορροπία έτσι ώστε αφενός να μοιραζόμαστε τα σπουδαιότερα αντικείμενά μας με κοινά σε όλο τον κόσμο και αφετέρου να διαφυλάξουμε την ακεραιότητα της μοναδικής συλλογής που διαθέτουμε στο Μουσείο». Μία θέση που άδειασε τον Βρετανό πρωθυπουργό.

Βέβαια εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι το Βρετανικό Μουσείο συζητά την προσωρινή επιστροφή και πάνω σε αυτή τη θέση γίνονται οι διαπραγματεύσεις. Αυτό είχε πει προ 15 ημερών ο πρόεδρος των διαχειριστών του Βρετανικού Μουσείου Τζορτζ Όζμπορν, όταν είχε εκφράσει την ελπίδα ότι το μουσείο μπορεί να καταλήξει σε μια συμφωνία με την Ελλάδα που θα προβλέπει την προσωρινή επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα με αντάλλαγμα αρχαιότητες που δεν έχουν εκτεθεί ποτέ στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Μπορεί να μην τα καταφέρουμε, αλλά πιστεύουμε ότι αξίζει να προσπαθήσουμε» είχε πει ο Όζμπορν μιλώντας στο ετήσιο δείπνο των διαχειριστών του μουσείου στη γκαλερί «Duveen», όπου βρίσκονται και τα Γλυπτά. Ο Όζμπορν είχε σκιαγραφήσει και το πλαίσιο της συμφωνίας λέγοντας ότι «ως διαχειριστές επιδιώκουμε μια συνεργασία με τους Έλληνες φίλους μας που δεν απαιτεί από κανέναν να παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις του, δεν ζητά αλλαγές σε νόμους που δεν είναι δικοί μας». Σε αυτό το πλαίσιο εξήγησε ότι η συμφωνία βρίσκει «έναν πρακτικό, ρεαλιστικό και ορθολογικό τρόπο να προχωρήσουμε».

Οι διαρροές των Βρετανών

Οπότε προκαλεί τεράστια εντύπωση για ποιο λόγο ο κ. Σούνακ έλαβε αυτή την περίεργη όντως απόφαση. Σύμφωνα με διαρροές της βρετανικής κυβέρνησης προς την «SUN», το Λονδίνο είχε γνωστοποιήσει στην διπλωματική σύμβουλο του Έλληνα πρωθυπουργού, Άννα Μαρία Μπούρα, ότι η συνέντευξη του κ. Μητσοτάκη προκάλεσε «σημαντική αναστάτωση και απογοήτευση». Μάλιστα ο βρετανικός Τύπος ισχυρίζεται ότι «στις 10 Νοεμβρίου, το υπουργείο Εξωτερικών της Βρετανίας είχε φροντίσει να τονίσει στην Αθήνα τη σημασία αποφυγής αναφορών στα μέσα ενημέρωσης για τα Μάρμαρα, πριν από την πραγματοποίηση της συνάντησης Σούνακ – Μητσοτάκη».

Η Αθήνα δεν πήρε θέση πάνω σε αυτές τις διαρροές, αλλά οι εκτιμήσεις στο πρωθυπουργικό μέγαρο είναι ότι «ο Σούνακ χρησιμοποίησε το θέμα σε μία προσπάθεια να συσπειρώσει το συντηρητικό ακροατήριο του κόμματος του, ειδικά μετά την κατ’ αρχάς συμφωνία του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον ηγέτη των Εργατικών Κιρ Στάρμερ». Να σημειωθεί ότι ο Στάρμερ-σύμφωνα με τον «Guardian»- πριν συναντηθεί με τον Έλληνα πρωθυπουργό είχε διαβεβαιώσει την ελληνική κυβέρνηση πως όταν εκλεγεί θα υποστηρίξει την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα, όταν καταλήξει σε συμφωνία το Βρετανικό Μουσείο με το ελληνικό κράτος. «Εάν συμφωνηθεί μια δανειακή συμφωνία, που θα είναι αμοιβαία αποδεκτή από τη βρετανική κυβέρνηση και την ελληνική κυβέρνηση, δεν θα σταθούμε εμπόδιο», ανέφερε πηγή προσκείμενη στον ηγέτη των Εργατικών, σύμφωνα με τους Financial Times.

Να σημειωθεί ότι σε όλες τις δημοσκοπήσεις ο Κιρ Στάρμερ και οι Εργατικοί προηγούνται σε όλες τις δημοσκοπήσεις κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες διαφορά. Κάτι τέτοιο οι Εργατικοί έχουν να το δουν από την εποχή του Τόνι Μπλερ. Επίσης η αποσυσπείρωση των Συντηρητικών είναι τόσο μεγάλη που ήδη όλοι οι αναλυτές θεωρούν δεδομένη την ήττα του Σούνακ στις επόμενες εκλογές. Εξάλλου εντός του Συντηρητικού κόμματος υπάρχουν και δελφίνοι που δεν θα ένιωθαν λύπη εάν ο Σούνακ όχι μόνο έχανε, αλλά γνώριζε και τη συντριβή.

Προσπάθειες άμβλυνσης

Ήδη οι δημοσκοπήσεις στην Βρετανία αποτελούν κόλαφο για τον Σούνακ, καθώς η μεγάλη πλειοψηφία των Βρετανών θεωρεί απρέπεια την απόφαση του να ακυρώσει την επίσημη συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό. Επίσης σε άλλες δημοσκοπήσεις η μεγάλη πλειοψηφία των Βρετανών τάσσεται υπέρ της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα.

Δεν γενικεύουμε λένε πάντως κυβερνητικές πηγές και, προβάλλοντας τους διαχρονικούς δεσμούς Ελλάδας – Ηνωμένου Βασιλείου, δείχνουν ότι η Αθήνα δεν προτίθεται να προκαλέσει διπλωματική κρίση. Προφανώς όμως έχει πια καταγράψει με εξαιρετικά αρνητικό πρόσημο τη συμπεριφορά του Ρίσι Σούνακ. Ίσως μάλιστα ως μάζεμα, μια ένδειξη επιστροφής της ψυχραιμίας στη βρετανική πλευρά, ερμηνεύεται μάλιστα το ραντεβού έστω και στο πόδι του Βρετανού υπουργού Εξωτερικών, Ντέιβιντ Κάμερον (πρώην πρωθυπουργός), στον Έλληνα ομόλογό του Γιώργο Γεραπετρίτη στο περιθώριο της Συνόδου των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. Εκεί οι δύο υπουργοί συμφώνησαν στην ανάγκη συνεργασίας για τη διαφύλαξη των σχέσεων Ελλάδας – Ηνωμένου Βασιλείου και την αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων.

Και η Τουρκία

Βέβαια στο Μαξίμου έχουν βάλει στο μικροσκόπιο και την πρόσφατη «Συμφωνία Άμυνας» που υπέγραψαν οι Μ. Βρετανία και Τουρκία, λίγα 24ωρα πριν από την απρέπεια Σούνακ, αλλά αποφεύγουν να τη συσχετίσουν. Την συμφωνία υπέγραψαν οι υπουργοί Άμυνας Γκράντ Σαπς και Γιασάρ Γκιουλέρ. Το Σύμφωνο προβλέπει στενότερη συνεργασία μεταξύ των αμυντικών βιομηχανιών των δύο χωρών, τον εντοπισμό πιθανών κοινών εκπαιδευτικών ασκήσεων στη Μεσόγειο και την εξερεύνηση υποστήριξης ασφαλείας γύρω από τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, αναφέρει το ανακοινωθέν.

Στην Άγκυρα ήδη μιλούν ότι η Τουρκία είναι κοντά στην απόκτηση των πολεμικών αεροσκαφών Eurofighter Typhoon, καθώς οι Βρετανοί υποσχέθηκαν ότι θα πείσουν και τους Γερμανούς. Να σημειωθεί ότι κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Ερντογάν στο Βερολίνο ο Όλαφ Σολτς είχε αρνηθεί την πώληση των Eurofighter Typhoon (αποτελούν σύμπραξη Βρετανών -Γερμανών- Ισπανών) στην Τουρκία.